8/17
Mấy hôm nay nhiều người hiểu nhầm về sự giống nhau của hai lực lượng này. Thực ra họ giống nhau ở bề nổi và khác nhau cũng rất nhiều. Nó không có quá nhiều điểm giống nhau như chiến tranh Việt Nam và chiến tranh Triều Tiên.
1/- Mục tiêu chiến đấu và lư tưởng
Khác nhau:
Taliban chiến đấu v́ niềm tin tôn giáo là Hồi giáo (theo hệ phái Sunni cực đoan), tránh khỏi sự xúc phạm của “bọn tà đạo”, mà điển h́nh là các nước phương Tây trong đó Mỹ là đại diện. Họ muốn khôi phục Hồi giáo thuần tuư theo hướng cực đoan, nguyên bản nhất là nhà nước ISIS cũng mong muốn. Taliban và ISIS có rất nhiều điểm chung.
Việt Cộng (VC) là tên mà phía Mỹ và Việt Nam Cộng Ḥa (VNCH) dùng để chỉ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (MTDTGPMNVN), đôi khi cũng dùng để chỉ cả những người cộng sản Việt Nam nói chung. Phía Việt Nam Dân chủ Cộng ḥa (VNDCCH) họ hay gọi là cộng sản Bắc Việt. So sánh VC với Taliban th́ hợp lư hơn là so với VNDCCH. Bởi VC chỉ là một tổ chức phiến quân kháng chiến trong ḷng VNCH. C̣n VNDCCH là một quốc gia đầy đủ khác với Taliban. VC chiến đấu v́ lư tưởng cộng sản (CS).
Giống nhau:
Cả hai đều kháng chiến chống “quân xâm lược” Mỹ và “bè lũ tay sai bán nước” để giải phóng dân tộc, giành độc lập cho tổ quốc. Đừng nghĩ Taliban chỉ có mục tiêu tôn giáo cũng như đừng nghĩ là VC chỉ có mục tiêu “thế giới đại đồng” (tư tưởng CS). VC khuếch trương việc chống ngoại xâm, để mục tiêu xây dựng CNXH xuống dưới (thắng rồi mới lộ ra). C̣n Taliban lấy mục tiêu bảo vệ tôn giáo lên trên bảo vệ quốc gia, dân tộc.
Lư tưởng CS thuần nhất, nguyên thủy (khác với CS định hướng tư bản chủ nghĩa hiện nay) và niềm tin Hồi giáo Sunni nói chung là khác nhau nhưng có một số điểm tương đồng, đó là tính cực đoan, phân rơ địch ta. Mày không theo tao th́ mày là kẻ thù của tao. Cả hai đều không đội trời chung với phe tư bản phương Tây do sự khác biệt về ư thức hệ, niềm tin tôn giáo… Nhất là khi có nước phương Tây nào muốn áp đặt sự khác biệt đó lên người CS hay người theo Hồi giáo Sunni.
Để có tinh thần chiến đấu, người CS vẽ nên thiên đường cộng sản chủ nghĩa, nơi không có người bóc lột người. C̣n Hồi giáo vẽ nên thiên đường của họ. Mục đích là để các chiến binh không sợ chết, khi gặp hiểm nguy th́ chiến sỹ CS gọi tên “bác” ba lần c̣n chiến binh Hồi giáo th́ gọi tên thánh Allah là có thể liều chết.
Tóm lại, sự giống nhau về tinh thần chiến đấu của hai bên là sự cuồng tín. Nhưng hai sự cuồng tín này lại đối nghịch nhau. Hồi giáo cực đoan cũng rất kỵ với CS cực đoan!
2/- Phương thức chiến đấu
Giống nhau:
Hai bên đều ở thế yếu nên thường dùng biện pháp khủng bố và chiến tranh du kích để chống kẻ địch được trang bị mạnh hơn nhiều là Mỹ – “Nguỵ”. Anh em thiện lành thường sốc khi thấy thông tin cho rằng VC là khủng bố. Nếu xét theo đúng định nghĩa khái niệm khủng bố th́ không trượt đi đâu được. Cha đẻ của khủng bố chắc là ông Phạm Hồng Thái ném bom ở Sa Diện bên Tàu, nhưng VC đă đưa chiến thuật này lên tầm cao mới để thành bậc thầy cho phe Hồi giáo cực đoan sau này.
Có mấy vụ khủng bố kinh điển ở Sài G̣n là vụ đánh bom nhà hàng Mỹ Cảnh, khách sạn Brinks hay vụ ám sát giáo sư Nguyễn Văn Bông bằng cách đánh bom giữa đường phố. Tất nhiên đó là các mục tiêu dân sự và có nhiều người dân thường bị chết oan. Chứ c̣n việc ném lựa đạn hay bắn lén, lao xe chứa thuốc nổ vào các điểm người Mỹ hay lui tới, ám sát “bọn ác ôn” là những người phục vụ chính quyền VNCH th́ nhiều như cơm bữa, không kể xiết.
Taliban th́ dùng biện pháp khủng bố phổ biến hơn, nhất là kiểu đánh bom liều chết, kiểu này VC ít dùng hơn, một phần do kỹ thuật chế tạo bom gần đây hiện đại hơn nên dễ dàng sử dụng hơn. Hai bên đều dùng chiến thuật du kích cho đa số thời gian kháng chiến. Nhưng ở những thời điểm quyết định th́ họ vẫn có thể đánh lớn như một đạo quân chính quy.
3/- Trợ giúp quốc tế
Giống nhau:
VC được Trung Quốc, Liên Xô và phe XHCN viện trợ gián tiếp qua VNDCCH hoặc trực tiếp (ít thôi). Nguồn viện trợ này thường xuyên, liên tục từ khi họ thành lập vào năm 60 cho tới khi họ lật đổ chính quyền VNCH. Taliban cũng được viện trợ từ một số nước hay tổ chức Hồi giáo nước ngoài nhưng chủ yếu là viện trợ chui, do Taliban bị phương Tây coi là tổ chức khủng bố. Hai bên cũng có thể thu thuế tại vùng ḿnh quản lư, có thể thu kiểu cưỡng bức hoặc tự nguyện.
Khác nhau:
Taliban có nguồn thu từ việc buôn bán thuốc phiện rất lớn, do Afghanistan có thể trồng loại cây này. Ngoài ra họ cũng có thể khai khoáng để xuất khẩu chui. Tính tự chủ về kinh tế th́ Taliban cao hơn VC nhiều lần, do nguồn viện trợ nước ngoài của họ chiếm tỷ lệ thấp do không thể công khai.
C̣n VC chủ yếu phụ thuộc nguồn tài trợ từ miền Bắc. Nếu không có miền Bắc và phe XHCN th́ VC không thể chiến thắng. Sự khác biệt này dẫn đến việc Taliban chủ yếu chỉ có vũ khí cá nhân, không có pháo, xe tăng, máy bay. Những thứ này chỉ là chiến lợi phẩm họ thu từ quân chính phủ. C̣n VC khi tham gia đánh lớn cùng với Bắc Việt th́ có vũ khí nặng. Đồng minh lớn nhất của Taliban là nước láng giềng Pakistan. Đồng minh của VC là Trung Quốc. Điểm chung là Pakistan và Trung Quốc cũng là đồng minh hai mặt với Mỹ!
4/- Đồng minh quá khứ
Giống nhau:
Mỹ từng là đồng minh của Mujahideen, một tiền thân của Taliban, để chống chính quyền CS thân Liên Xô. Mỹ cũng là đồng minh quá khứ của Việt Minh, tiền thân của VC, để chống Nhật. Sau đó đồng minh biến thành kẻ thù!
5/- “Nguỵ quyền” đối phương
Giống nhau:
Hai bên đều có đối thủ là chính quyền thân Mỹ, do Mỹ hỗ trợ tối đa về quân sự và kinh tế. Duy tŕ được tới 20 năm.
Khác nhau:
VNCH có tính tự chủ và sức mạnh quân sự mạnh hơn chính quyền Afghanistan nhiều. V́ thế nên Mỹ rút quân hai năm và chỉ khi bị cắt viện trợ c̣n rất ít th́ VNCH mới thua, dù thua cũng khá nhanh. C̣n chính quyền của Tổng thống Ashraf Ghani th́ quá yếu về quân sự nên khi quân Mỹ c̣n chưa kịp rút hết mà đă thua rồi, dù viện trợ Mỹ vẫn c̣n dồi dào. Chính v́ có đối thủ mạnh nên quân VC phải có sự hỗ trợ quân sự trực tiếp của Bắc Việt th́ mới có thể đánh thắng VNCH.
6/- Quản trị quốc gia
Giống nhau:
Hai bên đều dùng niềm tin của ḿnh để quản lư đất nước. Một bên dùng chủ nghĩa Marx-Lenin, một bên áp dụng giáo lư Hồi giáo cực đoan (gần như toàn trị) thành quốc giáo. Hai bên đều quản lư gần như mọi mặt của xă hội, cả phần hồn và phần xác của nhân dân.
Khác nhau:
CS toàn trị triệt để hơn Hồi giáo cực đoan. Hồi giáo cực đoan không đi sâu vào quản lư kinh tế, chấp nhận kinh tế tự do, nhưng CS th́ quản lư cả kinh tế, loại bỏ kinh tế tư nhân.
CS chỉ chấp nhận một vợ một chồng (một số lănh tụ th́ ngoại lệ), ai léng phéng th́ mắc tội hủ hóa, sẽ bị đấu tố. Hồi giáo chấp nhận đàn ông có bốn vợ (quá “tiến bộ”), nhưng ngoại t́nh cũng bị ném đá chết! Sự khác biệt về mặt xă hội th́ rất nhiều, không kể hết, nhưng điểm chung là mọi người phải giống nhau về lối sống, cách ăn mặc… và đều phải tin tưởng tuyệt đối vào sự lănh đạo tài t́nh của lănh tụ, coi họ như thánh sống.
Chính v́ sự khác nhau này nên tôi cho là Taliban sẽ không trả thù, cải tạo đối phương triệt để như VC. Khi đă đuổi được Mỹ rồi th́ sự khác biệt giữa họ và tàn dư của chế độ cũ cũng không quá lớn. C̣n sự khác biệt giữa VC với “ngụy quân, ngụy quyền” là rất lớn, v́ “ngụy” hầu như không khác Mỹ về tư tưởng, ngoài quan điểm về dân tộc, quốc gia.
V́ thế tôi cho rằng sẽ không có trại cải tạo, không có cải tạo công thương nghiệp, mà chỉ có vượt biên và trả thù bằng bạo lực (điều này không dám chắc về quy mô).
7/- Kết luận
Taliban và CS nói chung có rất ít điểm chung, thậm chí không đội trời chung. Nhưng không phải là không có điểm chung nào như “các cháu Tifosi” (*) và báo đảng định hướng. V́ lẽ đó, nhiều người lầm tưởng Trung Quốc đă đứng sau Taliban. Thực ra không phải. Trung Quốc không muốn Taliban hỗ trợ phe Hồi giáo Tân Cương (có chung biên giới) nên muốn làm thân với Taliban trước để tránh hậu họa. Taliban th́ cần Trung Quốc v́ e là bị phương Tây tẩy chay do cướp chính quyền, nên cần có cường quốc hỗ trợ. Đây là mối quan hệ hai mặt, mèo mả gà đồng mà thôi.
Tựa của Saigon Nhỏ
(* ) Tifosi – một trang định hướng dư luận được xem là cánh tay phải gián tiếp của truyền thông nhà nước cộng sản Việt Nam
Theo SGN
