Công bố mới về biến chứng sau tiêm vaccine Pfizer và AstraZeneca. Kết quả từ nghiên cứu từ nhóm chuyên gia Anh cho thấy người tiêm vaccine Pfizer, AstraZeneca có nguy cơ mắc 7 căn bệnh, song, tỷ lệ gặp phải không thường xuyên và rất hiếm.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine vào ngày 25/10. Các tác giả của Đại học Oxford và Đại học Edinburgh thực hiện nghiên cứu dựa trên phân tích hồ sơ chăm sóc sức khỏe ẩn danh của 32 triệu người trên khắp nước Anh.
Liên quan 7 căn bệnh hiếm gặp về thần kinh
Dữ liệu gồm những người đă tiêm chủng vaccine Covid-19 tại Anh từ tháng 12/2020 đến tháng 5/2021. Họ gồm 20 triệu người tiêm AstraZeneca, 12 triệu người tiêm Pfizer. Nhóm tác giả so sánh với 2 triệu người có kết quả dương tính với nCoV, từ đó đưa ra tỷ lệ mắc bệnh trong dân số sau hai liều vaccine Covid-19.
Theo Financial Times, nhóm tác giả ước tính cứ mỗi 10 triệu người tiêm vaccine AstraZeneca mũi đầu tiên, 38 mắc hội chứng Guillain-Barré, gây đau và yếu các chi. Các dấu hiệu của bệnh thường là tạm thời. Trong khi đó, nguy cơ đột quỵ do chảy máu năo tăng lên sau 28 ngày tiêm vaccine Pfizer. Ước tính cứ mỗi 10 triệu người tiêm Pfizer, 60 người bị xuất huyết năo dẫn tới đột quỵ.
Khi so sánh giữa các nhóm tuổi, nghiên cứu cho thấy người ≤50 tuổi có nguy cơ bị rối loạn nhược cơ khi tiêm AstraZeneca cao hơn. Đặc biệt, nguy cơ gặp các vấn đề đột quỵ cao hơn đáng kể ở nữ giới.
Nghiên cứu từ Anh cho thấy người tiêm Pfizer, AstraZeneca có nguy cơ mắc 7 loại bệnh thần kinh hiếm gặp cao hơn. Ảnh: Reuters.
Dữ liệu nhỏ hơn từ Scotland cũng t́m kiếm mối liên hệ nói trên và nhận thấy nguy cơ bị hội chứng Guillain-Barré tăng lên ở những người tiêm AstraZeneca. Song, họ không t́m thấy mối liên hệ tương tự giữa người tiêm Pfizer và đột quỵ xuất huyết năo.
Nhóm tác giả chưa rơ lư do xuất hiện mối liên hệ giữa các biến chứng này với người tiêm vaccine Pfizer, AstraZeneca. Họ nhấn mạnh cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa để hiểu rơ vấn đề này.
Ngoài hội chứng Guillain-Barré và đột quỵ do xuất huyết năo, nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa hai vaccine Covid-19 trên với 5 bệnh lư khác về thần kinh. Các mối liên hệ này không thường xuyên và xuất hiện sau 15-28 ngày tiêm liều vaccine Covid-19 đầu tiên.
Cụ thể, người tiêm AstraZeneca có thể tăng nguy cơ mắc bệnh viêm năo, viêm màng năo, viêm tủy, liệt dây thần kinh mặt (Bell's Palsy), rối loạn nhược cơ. Người tiêm Pfizer cũng có nguy cơ gặp hội chứng Guillain-Barré cao hơn.
Hội chứng Guillain-Barré là rối loạn hiếm gặp, trong đó, hệ miễn dịch tự tấn công vào các dây thần kinh của cơ thể. Các triệu chứng đầu tiên của bệnh là yếu cơ, dị cảm các đầu chi, sau đó lan rộng, thậm chí gây tê liệt toàn bộ cơ thể. Bệnh nhân mắc hội chứng này cần nhập viện để điều trị. Thông thường, họ sẽ khỏi hoàn toàn, song, một số trường hợp rất nghiêm trọng, đe dọa tính mạng.
Các tác giả nhấn mạnh nguy cơ gặp phải những biến chứng nói trên vẫn thấp hơn nhiều lần so với khả năng mắc bệnh khi nhiễm nCoV. Ảnh: Freepik.
Tỷ lệ gặp tác dụng phụ rất hiếm
GS Aziz Sheikh, Đại học Edinburgh, đồng tác giả, nhấn mạnh các tác dụng phụ nói trên hiếm đến mức họ phải báo cáo tỷ lệ mắc bệnh theo hàng triệu mà không phải hàng ngh́n. Trong khi đó, tỷ lệ gặp phải các bệnh này ở người mắc Covid-19, không được tiêm vaccine cao gấp nhiều lần.
Đồng quan điểm, nhà thống kê Martina Patone, khoa Khoa học Sức khỏe Chăm sóc Nuffield, Đại học Oxford, tác giả chính của nghiên cứu, nhận định: “Chúng tôi nhận thấy các nguy cơ khác nhau với những t́nh trạng thần kinh khác nhau, tùy thuộc loại vaccine Covid-19 mà họ được tiêm. Tuy nhiên, những rủi ro này thấp hơn rất nhiều so với các ca mắc Covid-19”.
Hai vị chuyên gia cho rằng mắc dù biến chứng thần kinh liên quan vaccine Pfizer, AstraZeneca là hiếm gặp, nhận thức về nó rất quan trọng với ngành y tế, nhất là khi triển khai tiêm chủng đại trà.
Với các bệnh nhân Covid-19, trong 10 triệu F0, 145 người mắc hội chứng Guillain-Barré, cao gần gấp 4 lần so với nhóm đă tiêm chủng. Tỷ lệ bệnh nhân bị viêm năo, viêm màng năo, viêm tủy là 123 trên 10 triệu, cao gấp 12 lần so với người tiêm AstraZeneca. Tỷ lệ ở người chưa tiêm vaccine Covid-19 bị rối loạn nhược cơ là 163 trên 10 triệu.
Các F0 cũng có nguy cơ bị chảy máu năo nhiều hơn sau 7 ngày mắc Covid-19, song, sau một tháng, rủi ro trở lại mức cơ bản b́nh thường.
Trước đó, ngày 9/9, Cơ quan Quản lư Dược phẩm châu Âu (EMA) đă bổ sung hội chứng Guillain-Barré vào danh sách các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm vaccine Covid-19 AstraZeneca. EMA cho biết hội chứng Guillain-Barré và vaccine AstraZeneca có mối quan hệ nhân quả, được gọi là Vaxzevria. Cơ quan này đánh giá có “ít nhất một khả năng có thể xảy ra”.
Kết luận này được đưa ra sau khi EMA phân tích 833 trường hợp mắc hội chứng Guillain-Barré được báo cáo trong số 529 triệu liều vaccine Covid-19 được tiêm trên toàn thế giới, tính đến ngày 31/7.
Cơ quan này cũng phân loại tác dụng phụ trên là “rất hiếm”, tần suất gặp phải thấp nhất trong số các tác dụng phụ có thể gặp phải sau tiêm vaccine AstraZeneca. EMA nhấn mạnh lợi ích của việc tiêm chủng vẫn lớn hơn nhiều lần tác dụng phụ mà nó có thể xảy ra.
Trong khi đó, Cơ quan Quản lư Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng đă thêm cảnh báo về hội chứng Guillain-Barré trong số các tác dụng phụ có thể xuất hiện khi tiêm vaccine Covid-19 của Johnson & Johnson. Cả hai loại vaccine J&J và AstraZeneca đều sử dụng công nghệ vector virus.
VietBF@ sưu tập
