Trung Quốc vừa châm lửa vào "thùng thuốc súng", cứu cánh nào cho Châu Á-Thái B́nh Dương? Chính tham vọng quân sự của Trung Quốc đang làm bùng nổ cuộc chạy đua mua sắm vũ khí trong khu vực Châu Á - Thái B́nh Dương, khiến nguy cơ xung đột vũ trang gia tăng trong khu vực.
Tại nhà máy đóng tàu Giang Nam ở Thượng Hải, Trung Quốc, các hoạt động lắp ráp tàu sân bay mới nhất và tiên tiến nhất của Trung Quốc vẫn đang diễn ra khẩn trương.
Sau khi hạ thủy, tàu sân bay thứ 3 này sẽ hoạt động tương đương với các tàu sân bay của Mỹ. Theo CNN, đây là một ví dụ rơ ràng khác về hiện đại hóa quân sự nhanh chóng của Trung Quốc. Và đây là xu hướng đẩy cả khu vực vào thế cạnh tranh.
Trong những tháng gần đây, căng thẳng gia tăng giữa Đài Bắc và Bắc Kinh trở thành tâm điểm chú ư trên trường quốc tế, nhưng mối đe dọa xung đột ở châu Á thậm chí đang "âm thầm" vượt xa eo biển Đài Loan.
Lực lượng Đài Loan tập trận đổ bộ.
Trên khắp khu vực, dù các chuyên gia cảnh báo rằng bất kỳ tính toán sai lầm nào cũng có thể dẫn đến xung đột trong một khu vực vốn đă rạn nứt bởi các tranh chấp biên giới và những "bóng ma" chiến tranh, các quốc gia đang thầm lặng chạy đua vũ trang nhằm tránh "bị bỏ lại phía sau".
Ở Đông Á, Nhật Bản và Hàn Quốc đang nhanh chóng hiện đại hóa quân đội để đối phó với các mối đe dọa từ Trung Quốc và Triều Tiên. Tháng trước, sau khi Hàn Quốc thử tên lửa mới, B́nh Nhưỡng đă cảnh cáo Seoul v́ "tham vọng liều lĩnh".
Trong khi đó, việc Ấn Độ tăng cường ngân sách cho quân sự sau các cuộc đụng độ với Trung Quốc ở biên giới đang tranh chấp trên dăy Himalaya có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng với đối thủ lâu năm là Pakistan.
Chuyên gia phân tích cấp cao tại Viện Chính sách Chiến lược Australia Malcolm Davis cho biết, các nước châu Á - Thái B́nh Dương đang bị mắc kẹt trong t́nh thế "tiến thoái lưỡng nan" về an ninh - ám chỉ một ṿng xoáy địa chính trị nơi các quốc gia liên tục củng cố lực lượng quân sự để đối phó động thái tương tự của các nước khác.
Hàn Quốc hồi tháng 9 tuyên bố thử 4 loại tên lửa đối phó Triều Tiên. Ảnh: The Drive
"Mối nguy" từ Trung Quốc
Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA nhanh chóng mở rộng tiềm lực quân sự. Hải quân thuộc PLA hiện là lực lượng lớn nhất thế giới với các tiêm kích tàng h́nh công nghệ tiên tiến và kho vũ khí hạt nhân ngày càng được tăng cường.
Và vấn đề ở đây là quá tŕnh hiện đại hóa quân đội mới chỉ bắt đầu. Thậm chí, ngân sách quân sự cũng đang tăng lên hàng năm, có thể hơn 200 tỷ USD vào năm 2021.
Mặc dù con số này vẫn thấp hơn nhiều so với ngân sách quốc pḥng ước tính 740 tỷ USD năm 2022 của Mỹ, PLA đang dần thu hẹp khoảng cách về công nghệ với Quân đội Mỹ.
Cùng với việc đóng tàu sân bay thứ ba ở Thượng Hải, Lầu Năm Góc cho biết, PLA gần đây đă thử nghiệm một tên lửa siêu thanh. Tuy nhiên, Trung Quốc cho biết đây không phải là một tên lửa mà là một "cuộc thử nghiệm thiết bị vũ trụ thông thường".
Không chỉ gây bất ổn cho khu vực bằng việc xây dựng tiềm lực quân sự lớn mạnh, Trung Quốc c̣n khiến các nước lo ngại qua cách hành xử của ḿnh với những tuyên bố mạnh mẽ của các nhà ngoại giao "chiến lang".
Mới đây, phát biểu tại Kỷ niệm 100 năm Đảng Cộng sản Trung Quốc vào tháng 7, Chủ tịch Tập Cận B́nh nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ không c̣n bị "bắt nạt, áp bức hoặc khuất phục" và bất kỳ ai cố làm điều đó với Bắc Kinh sẽ phải "đâm đầu vào bức tường thép vĩ đại".
Arzan Tarapore, học giả nghiên cứu Nam Á tại Đại học Stanford, cho biết chính sách ngoại giao và đường lối hiếu chiến của Bắc Kinh đang khiến các nước láng giềng thật sự quan ngại:
"Đây không chỉ đ̣n mới của ngoại giao "chiến lang" mà c̣n là sự sẵn sàng gây áp lực lên các tuyên bố lănh thổ của ḿnh bằng vũ lực".
Ảnh vệ tinh chụp tàu sân bay Type-003 ngày 22/6 (trái) và so sánh với tàu lớp Ford của Mỹ. Ảnh: Naval News
Không ai có thể ngồi yên?
Kể từ khi Thế chiến II kết thúc, Mỹ là bên đảo đảm chính cho ḥa b́nh và ổn định trong khu vực, đặc biệt là thông qua các liên minh an ninh chặt chẽ với Nhật Bản, Hàn Quốc và Philippines.
Tuy nhiên, mối đe dọa về việc Mỹ rút khỏi khu vực dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, kết hợp với các chính sách "Nước Mỹ trên hết" của ông đă làm xói ṃn ḷng tin vào sự can dự của Washington trong khu vực
Hai trong số các quốc gia có tốc độ quân sự hóa nhanh nhất là những quốc gia ngay sát Trung Quốc: Nhật Bản và Hàn Quốc.
Trước khi đắc cử Thủ tướng Nhật Bản, ông Fumio Kishida đă hứa sẽ tăng gấp đôi ngân sách quân sự nếu được bầu, đánh dấu lần đầu tiên sẽ tăng lên 2% GDP kể từ Thế chiến II.
Các chuyên gia coi việc triển khai này là một biện pháp ngăn chặn bất kỳ động thái nào của Bắc Kinh chống lại Đài Loan. Nhật Bản cũng dự định triển khai thêm tên lửa tới quần đảo Okinawa trong năm 2022.
Nước này cũng đă mở rộng quân đội trong những năm gần đây với việc mua máy bay chiến đấu F-35 từ Mỹ, cùng với việc cải tiến các tàu sân bay cho F-35 cất cánh.
Lực lượng Pḥng vệ Nhật Bản (JSDF) cũng đang t́m cách bổ sung thêm tàu ngầm, tàu khu trục và máy bay chiến đấu tàng h́nh công nghệ cao vào kho vũ khí.
Mỹ - Nhật tập trận. Ảnh: Hải quân Mỹ
Trong khi Triều Tiên thường xuyên tung tin về chương tŕnh tên lửa, th́ Hàn Quốc cũng đang nhanh chóng mở rộng lực lượng, một phần để giảm bớt sự phụ thuộc vào đối tác an ninh lâu năm là Mỹ. Hàn Quốc cũng có kế hoạch sở hữu con tàu sân bay đầu tiên vào năm 2023.
Nhưng không phải mọi quốc gia đồng minh với Mỹ đều t́m kiếm sự độc lập và tránh dần phụ thuộc vào Washington.
Trong một thông báo gây sốc vào tháng 9, Australia đă gắn chặt hơn với Washington bằng cách thành lập một liên minh an ninh mới với Mỹ và Anh ở Ấn Độ-Thái B́nh Dương với thỏa thuận AUKUS.
Quyết định này cho thấy rơ Australia đang chọn Mỹ thay v́ Trung Quốc, làm thay đổi cán cân quyền lực ở châu Á - Thái B́nh Dương.
Phải làm ǵ để Châu Á-Thái B́nh Dương an toàn hơn?
Ngoài eo biển Đài Loan, hầu hết các chuyên gia đều cho rằng, điểm nóng nguy hiểm nhất ở châu Á là biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ.
Trong vụ đụng độ đáng lo ngại nhất, vào tháng 6/2020, hàng chục binh sĩ hai nước đă thiệt mạng khi xung đột bùng phát ở thung lũng Galwan. Và thực tế là bất kỳ động thái tăng cường tiềm lực nào của Ấn Độ cũng có thể khiến đối thủ truyền kiếp Pakistan lo ngại.
Biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ là điểm nóng nhất hiện nay ở châu Á. Ảnh: NDTV
Theo nhà nghiên cứu Tarapore, Pakistan sẽ làm những ǵ cần thiết để đối phó với các áp lực về quân sự từ Ấn Độ.
"Ở Nga, người ta coi Việt Nam là một trong những nước có tiếng nói nhất tại ASEAN"
Trong những năm gần đây, quân đội Mỹ đang gia tăng sự hiện diện ở khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương, khiến Bắc Kinh đứng ngồi không yên. Và khi Trung Quốc xây dựng thêm lực lượng để đáp trả, các nước láng giềng cũng vậy.
Do đó, việc quân sự hóa trong khu vực chưa có dấu hiệu chấm dứt và hầu hết các chuyên gia cho rằng mọi việc c̣n có thẻ sẽ tăng tốc, làm tăng nguy cơ dẫn đến các tính toán sai lầm và xung đột.
Hiện Trung Quốc vẫn không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ ngừng tăng cường tiềm lực quân sự và Bắc Kinh vẫn cho rằng Mỹ mới bên làm bùng nổ cuộc đua vũ trang này.
Các chính trị gia và chuyên gia trong khu vực đă so sánh t́nh h́nh hiện nay với t́nh trạng căng thẳng ở châu Âu trong những năm 1930, ngay trước khi Thế chiến II bùng nổ.
VietBF@ sưu tập
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
