Để dồn 130.000 quân đến biên giới Ukraine, Nga đã rút hết quân lực ở biên giới phía Đông. Liệu rằng Nga đang quá tập trung vào Kiev mà để lộ sơ hở chết người?
Vì sao Nga dồn quân chưa từng có?
Nga và Belarus vừa khởi động cuộc tập trận chung với sự tham gia của 30.000 trong số 130.000 quân mà Nga tập trung ở biên giới với Ukraine trong những tháng gần đây, một lần nữa làm dấy lên lo ngại về một cuộc tấn công của Nga vào nước láng giềng.
Moscow đã nhiều lần phủ nhận kế hoạch tấn công, nhưng vẫn tiếp tục tập hợp quân đội với khoảng 2/3 lực lượng tác chiến được giao cho Quân khu phía Đông, chịu trách nhiệm cho các khu vực xa xôi về phía đông cách đó hàng nghìn cây số.
Nga đã chuyển quân và thiết bị đến các khu vực phía tây của mình trước đây, nhưng số lượng được triển khai hiện tại cũng như địa điểm chỉ định là chưa từng có.
"Nga chưa bao giờ làm bất cứ điều gì như thế này trước đây", Konrad Muzyka, Giám đốc Rochan Consulting, một công ty tư vấn và phân tích quân sự có trụ sở tại Ba Lan, cho biết.
Điều này đặt ra câu hỏi về việc vì sao Nga tập trung hết quân lực về phía tây để gây áp lực lên Ukraine, trong khi để hở an ninh ở biên giới phía đông, vốn cũng vô cùng quan trọng với an ninh quốc gia. Phải chăng Moscow đang quá chìm đắm vào khủng hoảng với nước láng giềng mà tỏ ra chủ quan, lơ là?
Theo Muzyka, lực lượng Quân khu phía Đông hiện đang ở miền trung và miền tây nước Nga và miền nam Belarus là sự kết hợp của bộ binh cơ giới, thiết giáp và pháo binh.
Theo hãng tin Nga Interfax, một số lực lượng của Quân khu phía Đông, bao gồm hệ thống phòng không S-400 và Pantsir-S, máy bay chiến đấu Su-35 và máy bay cường kích Su-25SM, đang tham gia cuộc tập trận với Belarus.
Các cuộc tập trận sẽ kéo dài 10 ngày, nhưng không rõ lực lượng từ Quân khu phía Đông có thể ở xa căn cứ trong bao lâu.
"Đây có thể là một triển khai ngắn hạn trên phạm vi rộng hơn - một vài tuần, một vài tháng", Muzyka nói với Insider.
Thế nhưng, các chuyên gia cho rằng, sự chuyển quân bất ngờ này lại xuất phát từ một yếu tố đặc biệt. Theo Michael Kofman, giám đốc nghiên cứu Nga tại tổ chức nghiên cứu CNA, số lượng quân từ Quân khu phía Đông chuyển đến Belarus cho thấy sự thoải mái của Moscow ở biên giới với Trung Quốc.
"Vùng Viễn Đông của Nga dường như đã không bị tước bỏ sức mạnh chiến đấu như thế này trong nhiều thập kỷ", Kofman nói vào tuần trước.
Toàn tâm toàn ý đối đầu với Ukraine
Moscow và Bắc Kinh là đối tác từ rất sớm trong Chiến tranh Lạnh, nhưng quan hệ đã rạn nứt vào những năm 1960, cũng như có những tranh chấp một thời gian ngắn ở biên giới vào năm 1969.
Moscow và Bắc Kinh bình thường hóa quan hệ vào năm 1989 và cải thiện quan hệ trong suốt những năm 1990. Cả hai đã ký một hiệp ước hữu nghị và hợp tác vào năm 2001 (đã được gia hạn vào năm ngoái) và vào năm 2008, ký một hiệp ước giải quyết vấn đề biên giới dài hàng nghìn km.
Alexander Gabuev, người đứng đầu Chương trình châu Á - Thái Bình Dương của Nga tại Trung tâm Carnegie Moscow, cho biết: "Sự tích tụ quân ở Belarus và xung quanh Ukraine một phần có thể xuất phát từ hiệp ước biên giới với Trung Quốc".
Gabuev nói, số lượng binh sĩ Nga ở biên giới với Trung Quốc và Mông Cổ hiện "ở mức thấp lịch sử kể từ năm 1922", đây là "sản phẩm phụ của mối quan hệ Trung-Nga đang được cải thiện".
Artyom Lukin, một học giả về quan hệ quốc tế tại Đại học Liên bang Viễn Đông Nga, nói với Insider rằng "biên giới trên bộ của Nga với Trung Quốc hiện nay không được bảo vệ hoàn toàn" và đây "có thể là thời điểm tốt" để xâm lược nếu như Trung Quốc muốn điều đó.
Nhưng Trung Quốc đang tập trung vào các vấn đề khác ở châu Á và chuẩn bị cho một cuộc chiến tiềm tàng với Mỹ. "Đây là một trong những lý do chính khiến Trung Quốc cần có quan hệ tốt với Nga", ông Lukin nói.
"Moscow biết điều này, giải thích cho lý do Điện Kremlin không quan tâm đến việc để hở biên giới phía đông".
Với việc an tâm trước đối tác Trung Quốc, Nga có thể toàn tâm toàn ý trong việc gây áp lực với Ukraine.
Trong khi các chuyên gia Mỹ ủng hộ nỗ lực khai thác sự bất đồng giữa Nga và Trung Quốc để phá vỡ quan hệ cả hai, vẫn có ý kiến cho rằng bộ đôi này khó có thể bị lôi kéo vào xung đột hoặc Mỹ không có đủ khả năng để làm vậy.
Chuyên gia Evan Feigenbaum tại Carnegie Endowment for International Peace, nhận định rằng, sự thất vọng với chính sách đối ngoại của Mỹ "vượt trội hơn bất cứ điều gì - về mặt lịch sử, ý thức hệ, giữa cá nhân và cấu trúc - có thể tồn tại" giữa Moscow và Bắc Kinh.
VietBF @ Sưu tầm