Phía Nga cho biết, quân đội Nga và các chuyên gia Ukraine đang cùng theo dõi tình hình của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl và cường độ bức xạ tại đây hiện vẫn ở mức bình thường.
Hãng thông tấn China News Service ngày 9/3 đưa tin, kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, vấn đề đảm bảo an toàn cho các nhà máy điện hạt nhân tại Ukraine đã thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng quốc tế.
Quân đội Nga kiểm soát hai nhà máy điện hạt nhân
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết tại cuộc họp báo ngày 9/3 rằng, quân đội Nga đã nắm quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya và các khu vực lân cận. Bước đi này được thực hiện nhằm ngăn chặn "các cuộc khiêu khích hạt nhân" của những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine hoặc các nhóm khủng bố khác, cũng như lính đánh thuê nước ngoài vào Ukraine, và những rủi ro này "thực sự tồn tại".
Bà Zakharova cũng cho biết, quân đội Nga và các chuyên gia Ukraine đang cùng nhau giám sát các nhà máy điện hạt nhân Chernobyl và Zaporizhzhya. Cường độ bức xạ ở cả hai nhà máy điện hạt nhân hiện ở mức bình thường. Các trang thiết bị của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya vẫn đang hoạt động ở trạng thái bình thường và không gây nguy hiểm cho dân thường sống ở các khu vực lân cận.
Bà Zakharova cũng bác bỏ tuyên bố của phía Ukraine rằng quân đội Nga đã tấn công nhà máy điện hạt nhân Chernobyl; đồng thời nói rằng, tuyên bố của Ukraine rằng cường độ bức xạ tại nhà máy điện hạt nhân này đã tăng lên 20 lần là sai sự thật.
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba đã đưa ra một tuyên bố trên mạng xã hội vào ngày 9/3 cho biết, đường dây cung cấp điện của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl do quân đội Nga kiểm soát đã bị hư hỏng, và nhà máy điện hạt nhân này đã bị cắt điện hoàn toàn.
Ông Kuleba cho biết, các máy phát điện diesel dự phòng của nhà máy sẽ khôi phục lại nguồn điện cho nhà máy trong vòng 48 giờ. Nhưng hệ thống làm mát của kho chứa nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng của nhà máy sẽ ngừng hoạt động sau khi cắt điện, điều này có thể gây ra nguy cơ rò rỉ phóng xạ hạt nhân.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga Nikolai Pankov trong cuộc họp báo ngày 9/3 đã thông báo rằng, những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine đã thực hiện hành động khiêu khích cực kỳ nguy hiểm và tấn công các thiết bị điện cung cấp năng lượng cho nhà máy điện hạt nhân Chernobyl. Các chuyên gia Nga đã nhanh chóng thực hiện các biện pháp khởi động máy phát điện diesel dự phòng.
Ông Pankov cũng nói rằng, phía Ukraine đang trốn tránh việc triển khai công tác bảo dưỡng và sửa chữa đối với các cơ sở hạ tầng cung cấp điện.
Hãng thông tấn Sputnik (Nga) dẫn lời Thứ trưởng Bộ Năng lượng Nga Pavel Sorokin cho biết, phía Belarus đã giải quyết vấn đề bằng cách sử dụng hệ thống năng lượng Belarus để đảm bảo nguồn cung điện không bị gián đoạn thông qua chế độ trực tuyến.
Tình hình có đáng lo ngại?
Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho biết trên mạng xã hội rằng, ông đã thảo luận về tình hình của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl với Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi, và gọi tình hình này là "rất đáng lo ngại". Ông Borrell kêu gọi Nga đảm bảo an ninh cho cơ sở hạ tầng hạt nhân của Ukraine.
IAEA cùng ngày cho biết, tạm thời không nhận được dữ liệu truyền tải từ xa của hệ thống bảo vệ nhiên liệu hạt nhân được lắp đặt từ đầu tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl. Cơ quan này đang kiểm tra tình trạng của các hệ thống giám sát hạt nhân được lắp đặt tại các địa điểm khác ở Ukraine và sẽ sớm cung cấp thêm thông tin.
IAEA cũng cho biết, họ vẫn chưa quan sát thấy các vi phạm lớn đối với hệ thống an toàn của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl.
Cơ quan quản lý Ukraine trước đó đã thông báo với IAEA rằng, Tổ chức hợp tác kinh tế Biển Đen (BSEC) dường như đã cắt nguồn cung cấp điện, bao gồm cả những nguồn điện được dùng để làm mát nhiên liệu đã qua sử dụng.
IAEA cho biết, tình huống này vi phạm quy định hỗ trợ an toàn quan trọng về việc đảm bảo cung cấp điện không bị gián đoạn. Cơ quan này cũng tin rằng, chất tải nhiệt của bể chứa nhiên liệu đã qua sử dụng và lượng nước làm mát chứa trong bể đủ để duy trì khả năng tản nhiệt hiệu quả trong trường hợp không có điện.
Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl nằm cách thủ đô Kiev của Ukraine hơn 100 km về phía Bắc. Ngày 26/4/1986, lò phản ứng của Tổ máy số 4 của nhà máy điện hạt nhân này đã phát nổ, gây ra sự cố rò rỉ hạt nhân tồi tệ nhất thế giới từ trước đến nay.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya nằm ở phía Đông Nam Ukraine, là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu và chiếm 25% tổng sản lượng điện hạt nhân của Ukraine.
Hãng thông tấn TASS (Nga) ngày 9/3 đưa tin, nhà máy điện hạt nhân này hiện nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga và các nhân viên của nhà máy điện hạt nhân vẫn đang làm việc bình thường. Các binh sĩ thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine bảo vệ địa điểm này đã giao nộp vũ khí và được thả về nhà.
Theo China News Service, năng lượng hạt nhân chiếm một vị trí quan trọng trong các nguồn năng lượng của Ukraine. Năm 2020, điện hạt nhân chiếm 51,14% trong cơ cấu điện quốc gia của Ukraine.
Ngoài nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, Ukraine hiện có 4 nhà máy điện hạt nhân đang hoạt động với tổng cộng 15 lò phản ứng hạt nhân. Đó là: nhà máy điện hạt nhân Rivne ở Rivne Oblast, nhà máy điện hạt nhân Nam Ukraine ở Nikolayev, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya ở Zaporizhia Oblast và nhà máy điện hạt nhân Khmelnitsky ở Khmelnitsky Oblast.
VietBF @ Sưu tầm
