Ba năm trước. Khi cô giáo trẻ Lê Hoàng Ngân đang có cuộc sống êm đềm bên gia đ́nh nhỏ th́ biến cố ập đến. Một buổi chiều nọ, trong lúc đi khám thai, chị không tin vào tai ḿnh khi nghe bác sĩ thông báo mắc ung thư phổi. Từ giây phút ấy, cuộc đời chị thay đổi hoàn toàn.
“Nếu nói ḿnh mạnh mẽ, không sốc th́ là nói láo. Ḿnh đă suy sụp rất nhiều! Thực ra ḿnh không phải là người tham vọng, chỉ muốn có cuộc sống êm đềm, chăm lo cho gia đ́nh và cống hiến cho nghề nghiệp cầm phấn thôi. Nhưng biến cố đến khiến ḿnh chới với!
Chỉ trong một buổi chiều, ḿnh không nghĩ có thể duy tŕ sự sống trong ba tháng tới, chứ chưa nói đến ảo tưởng trở lại bục giảng hay chăm lo tốt cho con cái, gia đ́nh”- thủ lĩnh của WE CAN (Chúng ta có thể - một tổ chức đồng hành, hỗ trợ bệnh nhân ung thư) mở đầu câu chuyện của ḿnh.
Sau buổi chiều hôm đó, chị Ngân bắt đầu làm quen với giường bệnh, thuốc, các đợt hóa trị và cả những ngày mất hoàn toàn thị lực. Lựa chọn điều trị bệnh cũng là lúc người mẹ trẻ chấp nhận đối mặt với mất mát, chia ly.
Trong lúc vẫn c̣n sốc tâm lư, những lời hỏi han về căn bệnh, sự quan tâm thiếu tế nhị của nhiều người vô t́nh khiến chị thêm tổn thương, chán nản và rơi vào trầm cảm.
Chị sợ ánh mắt thương hại của mọi người, căng thẳng trước mỗi câu hỏi “Bị ở mô?”, “Giai đoạn mấy rồi?”, “Trong nhà có ai bị bệnh chưa?”.
Gần một năm trời, người phụ nữ ấy khép ḷng với chính người thân trong gia đ́nh. Những đêm dài mất ngủ, chị vẫn thường nh́n ra khoảng trời đêm với suy nghĩ mông lung: “Ḿnh c̣n được trăn trở bao nhiêu đêm như vậy nữa?”.
Chị Ngân bảo, chị có thể đă không vực dậy được cho đến một ngày nhận ra tổ ấm của ḿnh từ lâu thiếu đi tiếng cười. Mọi người bắt đầu không ra đường và tránh ánh mắt của nhau. Con chị dường như cũng cảm nhận được điều ǵ đó khác lạ từ mẹ. Mỗi lần nói chuyện với chị, đôi mắt bé rưng rưng, có khi nhắm nghiền lại như giấu đi nỗi buồn.
“Dù sao ngày đó vẫn chưa tới, v́ đâu ḿnh cứ phải ủ rũ thế này? Ḿnh tự hỏi và quyết định thay đổi, bắt đầu suy nghĩ về những việc có thể làm, lăn lộn, t́m ṭi thông tin về bệnh ung thư. Trong quá tŕnh đó, ư định thành lập tổ chức hỗ trợ, đồng hành cùng bệnh nhân ung thư ra đời, cũng là lúc cuộc đời ḿnh bước sang một trang hoàn toàn khác”- chị Ngân cho hay.
Tháng 4-2020, WE CAN ra đời với dự án đầu tiên “Chúng ta cần biết”, dịch và biên soạn tài liệu nước ngoài sang tiếng Việt để giúp bệnh nhân dễ dàng tiếp cận nguồn thông tin đáng tin cậy về bệnh ung thư.
Sau khi hoàn thành dịch thuật, các bác sĩ sẽ hỗ trợ hiệu đính thông tin kỹ càng trước khi chuyển đến tay bệnh nhân. Nội dung sách nói về bệnh ung thư nhưng sử dụng câu chữ nhẹ nhàng, nhân văn để tránh gây tâm lư hoảng sợ, hoang mang cho người đọc. Ngoài cập nhật kiến thức, sách cũng đưa ra lời khuyên, hướng dẫn bệnh nhân cách chăm sóc sức khỏe, cách đương đầu với những bất ổn về tâm lư cũng như các vấn đề trong cuộc sống mà họ gặp phải.
Đến tháng 7-2020, cuốn sách Ung thư và Cảm xúc được giới thiệu và gửi tặng đến các bệnh nhân đang điều trị ung thư trên địa bàn. Hiện WE CAN đă kí kết với một tổ chức hỗ trợ bệnh nhân ung thư để dịch thuật, biên soạn một bộ sách 50 cuốn về bệnh ung thư. Dự kiến tháng 10, tháng 11 năm nay cuốn đầu tiên sẽ được gửi tặng các bệnh nhân ung thư bằng bản cứng và bản mềm.
Từ dự án đầu tiên, WE CAN tiếp tục lan tỏa nhiều hoạt động cộng đồng dành cho bệnh nhân K như: “Cùng nhau, chúng ta có thể”, “Chúng ta hát ca”, “Chúng ta sẻ chia”, “Chúng ta tỏa sáng” và đặc biệt là quỹ học bổng “Cùng em dệt ước mơ”.
Chia sẻ thêm về quỹ này, chị Ngân cho biết đa số bệnh nhân đều có hoàn cảnh khó khăn, nhiều em nhỏ chới với sau khi cả cha lẫn mẹ đều mất v́ ung thư.
WE CAN mong muốn trở thành người bạn đồng hành, nơi các em có thể nương tựa về tinh thần để tiếp tục học hành, theo đuổi ước mơ của ḿnh. Ngoài hỗ trợ về vật chất, định hướng nghề nghiệp, quỹ c̣n tạo điều kiện cho các em tiếp xúc, lắng nghe chia sẻ của diễn giả ở các lĩnh vực khác nhau để tạo động lực, hoặc kết nối cho các em đi du học nếu duy tŕ quyết tâm.
“Đồng hành mới thấy các em rất có nghị lực, hiểu chuyện và biết sẻ chia. Ví như có trường hợp cha mẹ mất sớm v́ ung thư, ba chị em sống với bà nội, trong đó người con đầu thi đậu đại học ở TP.HCM, con trai thứ đi học nghề. Ḿnh rất muốn làm sao để cả ba em sau này có cuộc sống ổn định hơn nên đề nghị hỗ trợ hai em. Nhưng hai em lớn xin phép chỉ nhận một suất cho bé út và bảo ḿnh dành phần c̣n lại cho bạn khác khó khăn hơn”- chị Ngân kể.
Hiện quỹ học bổng hỗ trợ 12 triệu đồng/năm học cho con của bệnh nhân ung thư, từ 12 đến 18 tuổi, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nhưng không ngừng nỗ lực vươn lên trong cuộc sống. Năm 2021, quỹ đă đồng hành với 19 em ở Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngăi, B́nh Định... Năm 2022, mục tiêu của WE CAN là có thể đồng hành với khoảng 50 học sinh.
Hiện WE CAN có 25 thành viên, đều rất trẻ, nhiều thành viên là học tṛ cũ của chị Ngân. Sau hai năm hoạt động, nơi đây đang trở thành điểm tựa cho những chiến binh K ở Đà Nẵng và nhiều địa phương khác như Hà Nội, Lai Châu, Quảng B́nh…
Chị Ngân chia sẻ, bệnh nhân ung thư rất nhạy cảm, một lời nói vô t́nh của mọi người cũng có thể chạm vào nỗi đau giấu kín của họ. Bởi vậy, điều người bệnh cần nhất là sự thấu hiểu, lắng nghe, sẻ chia nhưng tế nhị của người thân, bạn bè, đồng nghiệp và cộng đồng để có niềm vui và động lực chiến đấu với bệnh tật.
“Điều WE CAN mang đến cho bệnh nhân là sự tử tế, t́nh người bao la giữa con người với con người. Trong mỗi dự án mà chúng ḿnh thực hiện, những điều này bao giờ cũng được đặt lên hàng đầu, nó chứa đựng trong từng câu nói, ánh mắt, thông điệp chuyển tải để mọi người có sự chia sẻ, gắn kết với nhau. Ḿnh biết sau khi mỗi dự án có thể các chị sẽ lại điều trị hóa chất, lại mệt mỏi nhưng ít ra họ đă có những giây phút vui vẻ, yêu đời. Mỗi khi được thấy mọi người vui cười, thấy các em trong quỹ học bổng trưởng thành lên mỗi ngày th́ ḿnh cảm thấy rất hạnh phúc”- chị Ngân cho hay.
Vui vẻ, hào hứng khi nói về các dự án của WE CAN nhưng đôi mắt chị có chút ngập ngừng khi chia sẻ về ḿnh. Chị Ngân bảo, hiện sức khỏe tạm ổn, đều đặn vào viện điều trị mỗi tháng một lần. Hồi mới vào điều trị, chị vẫn hay tṛ chuyện với các bệnh nhân trong khoa nhưng sau đó những người bạn thân thiết cứ lần lượt rời đi khiến chị cảm thấy cô đơn và ngại quen với người khác.
“Ḿnh sợ một ngày nào đó vô bệnh viện lại được tin ai đó sẽ không vô điều trị nữa. Ḿnh thực sự rất buồn! Ḿnh sẽ làm hết sức cho cộng đồng bệnh nhân ung thư và con em của họ nhưng cũng muốn giữ lại chút khoảng trời riêng ḿnh, không ai chạm tới được. Ḿnh không có điều ǵ nuối tiếc cả. Nếu điều tồi tệ nào xảy ra th́ ḿnh sẽ như cái cây nương theo gió băo, gió nghiêng chiều nào th́ nương theo chiều đó nhưng ḿnh sẽ kiên cường cùng ngọn gió chứ không để nó đánh gục”- chị tâm sự.
WE CAN đă mang đến cho chị Ngân niềm vui, động lực sống, nhất là trong thời điểm bệnh diễn biến xấu. Chị bảo, đâu phải lúc nào chị cũng tỏ ra mạnh mẽ, tinh thần thép. Quá tŕnh điều trị có lúc mệt mỏi, đau đớn, chị vẫn cho phép ḿnh được nuông chiều cảm xúc, bỏ một bữa ăn nếu ói nhiều hay nằm nguyên ngày trên giường nếu mệt. Nhưng chỉ một ngày thôi, sau đó chị lại tiếp tục chiến đấu v́ những dự định phía trước.
“Sau gần sáu tháng mất hoàn toàn thị lực, mắt ḿnh đă hồi phục khoảng 30%. Nhưng ḿnh không hy vọng nhiều đâu, chỉ cần bấm được điện thoại và đọc được email là tốt lắm rồi”, chị cười.
“Có những điều trong quá khứ ḿnh không thể thay đổi được. C̣n tương lai là những điều không thể đoán trước, đă có những lúc ḿnh nghĩ chỉ sống được ba tháng thôi nhưng đă chiến đấu được hơn ba năm rồi. Thay v́ cứ đi t́m cách thay đổi quá khứ, ḿnh chỉ tập trung vào giây phút hiện tại thôi. Đối với ḿnh, nó là món quà vô giá”.
