Thành phố Norilsk - nằm ở cực bắc địa cầu được ví như "nơi tận cùng thế giới" khi quanh năm ch́m trong giá lạnh và biệt lập.
Thành phố Norilsk thuộc tỉnh Siberia, phía bắc nước Nga có vị trí địa lư là khu vực nằm ở cực bắc nhất hành tinh. Từ lâu, nơi đây đă được đặt một cái tên đáng buồn, đó là "thành phố khắc nghiệt nhất thế giới".
Vùng đất bị lăng quên ch́m trong giá lạnh
Là nơi sinh sống của hơn 170.000 dân cư, thành phố nhỏ Norilsk vô cùng hẻo lánh và gần như cách biệt với thế giới bên ngoài. Ngay cả khi nó chỉ cách thủ đô Krasnoyarsk của Siberia 930 dặm và cách Moscow (Nga) 1.800 dặm nhưng v́ địa h́nh hiểm trở nên việc di chuyển của người dân khó khăn. V́ quá biệt lập nên Norilsk cũng không thu hút khách du lịch hay người đến định cư.
Không có con đường bộ nào dẫn đến Norilsk. Muốn tới thành phố, người ta phải lên một chuyến tàu hỏa hoặc chọn đi đường biển từ thành phố Dudinka cách đó 40 dặm, nhưng vào mùa đông th́ bất khả thi v́ nước đă đóng băng. Người dân Norilsk mỗi lần đi nơi khác đều thường đùa rằng họ "lên đất liền". Măi đến năm 2017, thành phố mới có kết nối Internet hoàn chỉnh.
Không chỉ có vị trí địa lư khắc nghiệt, điểm đáng sợ nhất tại Norilsk là khí hậu giá rét. Nhiệt độ trung b́nh trong năm là âm 10 độ C, nhiệt độ thấp nhất là âm 53 độ C. Chỉ cách ṿng cực Bắc khoảng 320km, vào mùa đông, thành phố có 2 tháng trời toàn bộ bầu trời đều tăm tối, không có ánh sáng. C̣n vào mùa hè, lại có 2 tháng mặt trời rực sáng 24/7, khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn liên tục. Khi mùa đông lạnh đến đỉnh điểm, hầu như không có người dân nào dám bước ra khỏi nhà v́ sợ bị đóng băng trên đường.
Ô nhiễm kỷ lục
Lịch sử hiện đại của Norilsk bắt đầu vào đầu thế kỷ 20. Phía dưới lớp băng tuyết dày chôn giấu nhiều quặng kim loại rất quư hiếm. Đến nay, Norilsk là một trong những nhà sản xuất niken và paladi lớn nhất thế giới. 1/5 sản lượng nickel và một nửa sản lượng paladi toàn cầu đến từ vùng đất bị bỏ quên này.
Sau khi nguồn tài nguyên dồi dào của thành phố được phát hiện bởi các nhà địa chất, hàng loạt nhà máy đă mọc lên san sát. Bất chấp khí hậu khắc nghiệt, suốt một thời gian dài, hàng trăm ngàn con người đă đổ đến Norilsk để khai thác khoáng sản. Theo thống kê, vào năm 1936, thành phố có tới nửa triệu người nhân công. Phải làm việc trong điều kiện thời tiết quá lạnh, chỉ trong ṿng khoảng 20 năm, hơn 18.000 ngàn người đă thiệt mạng v́ đói, lạnh, nhiễm độc kim loại hoặc kiệt sức.
Việc đặt quá nhiều nhà máy, khai thác khoáng sản với tốc độ nhanh chóng trong thời gian ngắn đă để lại rất nhiều hậu quả. Hiện tại Norilsk đă trở thành thành phố ô nhiễm nhất nước Nga và ô nhiễm thứ 5 trên toàn thế giới, dù nó có diện tích rất nhỏ. Mỗi năm, các khu công nghiệp nickel thải ra hơn 2 triệu tấn khí độc. Khoảng 1% tổng số lượng khí thải sulfur dioxide toàn cầu đến từ "thành phố khắc nghiệt nhất" này.
Bên cạnh mưa băo tuyết giá lạnh, người dân Norilsk c̣n thường xuyên phải gặp các cơn mưa axit. Chúng quét sạch hệ sinh thái động thực vật vốn đă nghèo nàn của vùng đất. Tuổi thọ trung b́nh của người Norilsk v́ thế thấp hơn rất nhiều b́nh thường, chỉ 59 tuổi so với 69 tuổi của toàn nước Nga. Tỷ lệ mắc bệnh ung thư của thành phố cũng gấp đôi so với các vùng khác ở xứ sở bạch dương. Một thống kê từng chỉ ra rằng người Norilsk có tỷ lệ mắc bệnh máu, xương khớp và tâm lư đều cao hơn đáng kể so với b́nh thường.
Dẫu vậy, hơn 170.000 con người vẫn bám trụ tại Norilsk. Hầu hết họ là hậu duệ của những người công nhân đă lao động khổ sai của thế kỷ trước. Dù khó khăn, khắc nghiệt nhưng với nhiều người, Norilsk vẫn là quê hương và việc rời đi t́m chân trời mới không phải lựa chọn ưu tiên.
VietBF @ Sưu tầm