Đến thời điểm này. Vụ án Việt Á đang dần đến hồi kết. Hơn 70 bị can bị khởi tố, bắt giam trong đó có 2 cựu lãnh đạo Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc cùng hàng loạt lãnh đạo CDC, Sở Y tế một số tỉnh thành.
Mới đây, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đăng tải thông tin chỉ ra chi tiết sai phạm của Học viện Quân y trong việc đề xuất, tổ chức thực hiện nhiệm KH&CN cấp quốc gia nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19.
Mới đây, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đăng tải thông tin chỉ ra chi tiết sai phạm của Học viện Quân y trong việc đề xuất, tổ chức thực hiện nhiệm KH&CN cấp quốc gia nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19.
Cụ thể, thông tin mới đây Ủy ban Kiểm tra Trung ương đăng tải cho thấy, các vi phạm bắt đầu từ đề xuất đặt hàng nhiệm vụ nghiên cứu. Học viện Quân y gửi Bộ KH&CN văn bản đề xuất không đảm bảo hồ sơ theo quy định, không gửi qua Phòng Khoa học Quân sự để thẩm định; đề xuất nghiên cứu không báo cáo Bộ Quốc phòng, hợp tác với Việt Á khi không báo cáo Bộ Quốc phòng và cơ quan quản lý của Bộ Quốc phòng…
Khi xây dựng thuyết minh đề tài, Học viện Quân y cũng không thẩm định, kiểm tra năng lực nghiên cứu, sản xuất, cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, hệ thống quản lý chất lượng của Việt Á; không nêu rõ trách nhiệm, phương án, công việc phối hợp giữa hai đơn vị; không xác định quyền sở hữu và việc đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, quyền sở hữu công nghiệp đối với kết quả nghiên cứu; coi bộ kít sản xuất thử nghiệm như sản phẩm thương mại khi giao Việt Á nhiệm vụ thiết kế bao bì bộ kít.
Khi ký kết hợp đồng, nhiều nội dung trong các hợp đồng giữa Học viện Quân y với Bộ KH&CN và giữa Học viện Quân y với Việt Á không quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của các bên, hợp đồng giữa Học viện Quân y với Việt Á không quy định việc Việt Á phải bàn giao đủ 20.000 bộ kít sau khi chế tạo thử nghiệm.
Học viện Quân y thực hiện trái thẩm quyền, tự ý bàn giao quy trình kỹ thuật cho Việt Á khi chưa có nghiệm thu, đánh giá, không có ý kiến của đại diện chủ sở hữu nhà nước (Bộ trưởng Bộ KH&CN), cố ý vi phạm pháp luật khi chuyển giao bất hợp pháp kết quả KH&CN.
Việc bàn giao quy trình kỹ thuật khi không bảo đảm điều kiện trước khi chế tạo các bộ sinh phẩm; đồng ý để Công ty Việt Á toàn quyền sử dụng các sản phẩm để đăng ký lưu hành, được sử dụng logo của Học viện trên bao bì sản phẩm,... trái với Thuyết minh đề tài và Hợp đồng của Học viện Quân y với Bộ KH&CN và với Công ty Việt Á. Sản phẩm không đủ điều kiện, không đủ cơ sở khoa học và thực tiễn, song Học viện Quân y đã có văn bản đề nghị Bộ KH&CN đánh giá, nghiệm thu giai đoạn 1.
Việc xây dựng thuyết minh, ký hợp đồng, bàn giao và đề nghị nghiệm thu trái quy định nêu trên đã cố ý tiếp tay, thông đồng, tạo điều kiện cho Việt Á sử dụng đề tài nghiên cứu và uy tín của Học viện để hợp thức hóa các sản phẩm, đề nghị Bộ Y tế cấp phép lưu hành, từ đó để Công ty Việt Á chiếm đoạt, sở hữu bất hợp pháp kết quả đề tài nghiên cứu, chuyển sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu nhà nước thành sở hữu của Công ty Việt Á và tiến hành thương mại hóa sản phẩm, cung cấp ra thị trường thu lợi bất chính hàng ngàn tỷ đồng, để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Trung tướng, PGS.TS Nguyễn Viết Lượng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy chịu trách nhiệm chính và trách nhiệm người đứng đầu về những vi phạm, khuyết điểm của BTV Đảng ủy Học viện Quân y; chịu trách nhiệm cá nhân về những vi phạm, khuyết điểm trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, để xảy ra nhiều vi phạm rất nghiêm trọng trong quá trình thực hiện Đề tài nghiên cứu chế tạo bộ kít xét nghiệm Covid-19 và việc mua sắm, quản lý, sử dụng vật tư, kít xét nghiệm.
Trung tướng, GS.TS Đỗ Quyết - cựu Giám đốc Học viện cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của BTV Đảng ủy; chịu trách nhiệm chính và trách nhiệm người đứng đầu về những vi phạm, khuyết điểm của Học viện Quân y.
Trung tướng Quyết đã vi phạm Quy chế làm việc của Đảng ủy và Học viện, không đưa ra họp bàn, thảo luận trong BTV Đảng ủy và tập thể lãnh đạo Học viện các công việc liên quan đến thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia.
Với trách nhiệm người đứng đầu cơ quan chủ trì nhiệm vụ nghiên cứu và với tư cách là một thành viên chính của Nhóm nghiên cứu, mặc dù biết kết quả nghiên cứu thuộc quyền sở hữu nhà nước, biết Công ty Việt Á sử dụng kết quả nghiên cứu để sản xuất, kinh doanh thương mại trái với Thuyết minh đề tài, trái với các hợp đồng đã ký giữa Học viện Quân y với Bộ KH&CN và Công ty Việt Á, trái quy định của pháp luật KH&CN, nhưng trung tướng Quyết đã không có biện pháp ngăn chặn.
Trung tướng Đỗ Quyết đã ký các hợp đồng với Bộ KH&CN và Công ty Việt Á có nhiều vi phạm; ký văn bản đề nghị Bộ KH&CN nghiệm thu giai đoạn 1 khi sản phẩm chưa đủ điều kiện, không đủ cơ sở khoa học và thực tiễn; ký khống các hợp đồng, thanh lý hợp đồng, ủy nhiệm chi thanh toán; đồng ý đưa logo Học viện Quân y vào bao bì thương mại của Công ty Việt Á khi không xin ý kiến BTV Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện để Công ty Việt Á lợi dụng thương hiệu của Học viện thương mại hóa, tiêu thụ sản phẩm, thu lợi bất chính, vi phạm pháp luật; ký các hồ sơ liên quan đến công tác đấu thầu để hợp thức các sai phạm trong mua sắm vật tư, kít xét nghiệm phục vụ phòng chống dịch.
Ngoài ra, trung tướng Đỗ Quyết có biểu hiện bao che đối với hành vi có dấu hiệu tham nhũng của cán bộ cấp dưới; phát ngôn một số thông tin tại cuộc họp báo không chính xác, chưa được kiểm chứng.
Thiếu tướng, GS.TS Hoàng Văn Lương - Phó Giám đốc Học viện kiêm Giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học Quân sự cùng chịu trách nhiệm về các vi phạm, khuyết điểm của BTV Đảng ủy; cùng chịu trách nhiệm với Giám đốc Học viện trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, để xảy ra những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong quá trình quản lý, thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu.
Ông Lương đã ký Phiếu đề xuất đặt hàng nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia, ký các Biên bản bàn giao cho Việt Á, ký văn bản đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đánh giá bộ kít xét nghiệm; ký phê duyệt kết quả chỉ định thầu các gói thầu mua vật tư, sinh phẩm phục vụ nghiên cứu và chế tạo các bộ sinh phẩm thuộc đề tài, ký các Biên bản bàn giao, nghiệm thu hàng hóa các gói thầu có vi phạm, khuyết điểm.
Thượng tá, PGS.TS Hồ Anh Sơn - Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học Quân sự với vai trò là Chủ nhiệm đề tài chịu trách nhiệm chính về các vi phạm, khuyết điểm trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu; thiếu trách nhiệm trong kiểm tra, kiểm soát việc chế tạo 20.000 kít xét nghiệm thuộc phạm vi đề tài, để xảy ra các vi phạm nghiêm trọng, gây thất thoát ngân sách.
Ông Sơn đã tham mưu cho Giám đốc Học viện ký khống các hợp đồng, thanh lý hợp đồng thuê khoán chuyên môn, thể hiện sự gian dối trong hoạt động nghiên cứu khoa học, có dấu hiệu tham ô tiền kinh phí cấp cho đề tài; vi phạm nghiêm trọng trong mua bán vật tư, sinh phẩm với Công ty Việt Á, sử dụng cơ sở vật chất, nhân lực của Học viện để tự pha chế và gắn tem mác Viện Nghiên cứu Y dược học Quân sự lên sản phẩm bán cho Công ty Việt Á khi không báo cáo BTV Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện.
Đáng chú ý, Thượng tá Hồ Anh Sơn có dấu hiệu mua bán vật tư tiêu hao giá trị lớn, không rõ nguồn gốc, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi; có dấu hiệu nhận hối lộ tiền % ngoài hợp đồng từ các hợp đồng của Học viện Quân y mua vật tư, kít xét nghiệm của Việt Á để phòng chống dịch.
Đại tá Nguyễn Văn Hiệu - Trưởng phòng Trang bị, Vật tư chịu trách nhiệm chính về các vi phạm, khuyết điểm của Phòng Trang bị, Vật tư trong tham mưu đấu thầu, mua sắm, quản lý vật tư, kít xét nghiệm để phục vụ phòng chống dịch, có nguy có thất thoát, lãng phí lớn ngân sách. Ông Hiệu ký các văn bản tham mưu cho lãnh đạo Học viện Quân y trong mua sắm vật tư, kít xét nghiệm từ Công ty Việt Á để phục vụ phòng chống dịch vi phạm các quy định của pháp luật và Bộ Quốc phòng; nhận tiền từ Công ty Việt Á liên quan đến các hợp đồng mua sắm vật tư, kít xét nghiệm, sau đó đã hợp thức, đối phó, che giấu hành vi vi phạm.
Đại tá, PGS.TS Nguyễn Tùng Linh - Trưởng phòng Khoa học Quân sự chịu trách nhiệm chính về các vi phạm, khuyết điểm của Phòng Khoa học quân sự và trách nhiệm người đứng đầu cơ quan quản lý nghiên cứu khoa học của Học viện đối với những vi phạm, khuyết điểm của Học viện Quân y trong thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm Covid-19. Ông Linh đã tham mưu xây dựng, rà soát Thuyết minh đề tài, các hợp đồng với Bộ KH&CN và Công ty Việt Á, văn bản đề nghị nghiệm thu giai đoạn 1 có nhiều vi phạm, khuyết điểm.
