Ukraine đã biến máy tính bảng thành vũ khí đáng sợ như thế nào?

[june04]

Gần 10 năm trước, một tổ chức phi chính phủ ở Ukraine đã biến máy tính bảng thành một loại vũ khí siêu sát thương khiến phía Nga vừa trầm trồ vừa khiếp sợ.

Theo hãng tin Al Jazeera, gần 10 năm trước, ông Oleksiy Savchenko - người sáng lập tổ chức phi chính phủ Army SOS ở Ukraine, đã phát triển một trong những loại vũ khí rẻ tiền nhưng có độ sát thương cao nhất: Một ứng dụng bản đồ được cài đặt trên máy tính bảng.

Loại vũ khí này hiện được hàng nghìn quân nhân Ukraine sử dụng để chiến đấu chống lại quân Nga.

Quá trình lên ý tưởng

Năm 2014, ông Savchenko là một trong số những người biểu tình kêu gọi lật đổ Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych. Sau khi quốc hội loại bỏ ông Yanukovych, Moscow sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine. Cũng trong thời gian này, hai tỉnh ly khai ở khu vực Donbass gồm Donetsk và Luhansk (miền đông Ukraine) tuyên bố độc lập.

Điều này đã khiến ông Savchenko hợp tác với nhà hoạt động cùng chí hướng và thành lập một tổ chức Army SOS.

Một máy tính bảng có cài đặt ứng dụng Kropiva. Ảnh: AL JAZEERA

Nhóm đã quyên góp tiền để mua áo khoác và các thiết bị quân sự cho những người biểu tình trước đây, những người tình nguyện chiến đấu chống lại phe ly khai mặc dù không được trang bị vũ trang và hầu như không được huấn luyện.

Sau đó, các tình nguyện viên đã yêu cầu một thứ mà họ đang rất cần: Bản đồ.

“Chúng tôi cần bản đồ, chúng tôi chỉ có những cái của Liên Xô từ những năm 1980. Nơi từng có cánh đồng bây giờ là một ngôi làng hoặc một tòa nhà chung cư” - ông Savchenko nhắc lại đề xuất từ các tình nguyện viên.

Tuy nhiên, thay vì in hàng nghìn trang bản đồ, Army SOS đã sử dụng một giải pháp công nghệ.

Army SOS đã đặt hàng một ứng dụng cung cấp bản đồ vệ tinh và dữ liệu quân sự Ukraine trên máy tính bảng và điện thoại thông minh. Ứng dụng này được đặt tên là Kropiva.

Màn lột xác của quân đội Ukraine

Ứng dụng này đã giúp chuyển đổi quân đội Ukraine từ một lực lượng yếu kém trở thành một lực lượng đáng gờm.

Kropiva “là một ví dụ về sáng kiến tư nhân và việc sử dụng hiệu quả các hệ thống dân sự trong quân đội” - ông Pavel Luzin, nhà phân tích quốc phòng tại Nga thuộc Tổ chức tư vấn Jamestown (Mỹ), nói với Al Jazeera.

Theo một binh sĩ Ukraine, kể từ khi ứng dụng được đưa vào sử dụng, quân đội bắt đầu quan sát môi trường xung quanh tốt hơn và các công cụ đã cho phép họ điều chỉnh pháo rõ ràng và chính xác hơn.

Ông Savchenko cho biết sau đó, các tình nguyện viên đề xuất thêm tính năng đo khoảng cách, nhập tọa độ và cung cấp chỉ dẫn và tính toán hướng bắn của pháo.

Ngoài ra, các thiết bị được cài đặt ứng dụng này có thể thu nhận và truyền các tọa độ để binh lính có thể điều chỉnh hỏa lực pháo binh, máy bay không người lái hoặc radar.

Nó cũng có thể tính toán khoảng cách tới mục tiêu và các phát bắn trực tiếp của từng loại pháo được sử dụng trong quân đội Ukraine. Các bước tính toán được thực hiện và truyền đi trong vòng vài giây - khoảng thời gian có thể cứu sống binh lính phe mình và tiêu diệt kẻ thù.

Ứng dụng cũng cung cấp dữ liệu khí tượng có thể ảnh hưởng đến mỗi lần bắn, bao gồm tốc độ và hướng gió, nhiệt độ và độ ẩm.

Army SOS và các nhà phát triển đã bàn giao mã phần mềm miễn phí cho quân đội Ukraine vào năm 2018.

Không sợ bị kẻ thù chiếm được

Theo ông Savchenko, mỗi máy tính bảng giống như một con ong thợ trong tổ ong và nó chỉ chứa thông tin về môi trường xung quanh vào theo thời gian thực của người dùng.

Nếu rơi vào tay đối thủ, các máy tính bảng này, vốn được bảo vệ bằng mật khẩu, sẽ bị khóa hoàn toàn chức năng tiếp cận với thông tin từ máy chủ.

Thậm chí ngay cả khi quân Nga hoặc lực lượng ly khai thân Nga thu giữ một máy tính bảng đang hoạt động, họ cũng được chỉ huy khuyến cáo không nên sử dụng chúng.

Hồi tháng 5, Top War - một trang quân sự của Nga cảnh báo: “Pho mát miễn phí chỉ có trong bẫy chuột. Phần mềm chiến đấu của Ukraine giống như một cái bẫy chuột”.

Tác giả ẩn danh của bài báo cho rằng rằng dữ liệu từ mỗi máy tính bảng sẽ được gửi đến Mỹ, và việc nhập bản đồ của Nga sẽ cung cấp cho đối thủ các thông tin quan trọng.

Tác giả cũng bày tỏ sự thất vọng khi quân đội Nga không phát triển được một phần mềm tương tự.

“Ngay cả khi phần mềm như vậy tồn tại, nó vẫn chưa được cung cấp cho các đơn vị quân đội tiền tuyến” - tác giả kết luận.

Kết luận này nhấn mạnh sự khác biệt giữa cách Nga và Ukraine phát triển vũ khí mới.

Nhà phân tích Luzin cho biết một ứng dụng Kropiva khó có thể hoạt động ở Nga vì phức hợp công nghiệp - quân sự của Moscow “quá vụng về và bị ảnh hưởng do hàng loạt sĩ quan tình báo sống ký sinh”.

“Các tính năng tương tự [của Kropiva] đều có thể thực hiện được, nhưng chúng sẽ đắt hơn nhiều lần và kém hữu ích và hiệu quả hơn nhiều” - theo ông Luzin.