IAEA kêu gọi Nga rời nhà máy Zaporizhzhia

[june04]

Cơ quan hàng đầu IAEA thông qua nghị quyết kêu gọi Nga ngừng mọi hoạt động tại nhà máy Zaporizhzhia và các cơ sở hạt nhân ở Ukraine.

Các quan chức ngoại giao am hiểu tình hình cho biết nghị quyết do Canada và Ba Lan thay mặt Ukraine đề xuất được Hội đồng Thống đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) thông qua trong phiên họp kín hôm nay với 26 phiếu thuận, hai phiếu chống và 7 phiếu trắng.

Nghị quyết kêu gọi Nga "lập tức chấm dứt mọi động thái chống lại nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia và các cơ sở hạt nhân khác của Ukraine, cũng như ngừng mọi hoạt động tại những khu vực này và trao trả quyền kiểm soát cho giới chức Ukraine". Tài liệu cũng cảnh báo sự hiện diện của quân đội Nga ở đây làm gia tăng đáng kể nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân.


Xe thiết giáp Nga bên ngoài nhà máy Zaporizhzhia hôm 1/9. Ảnh: Reuters.

Hội đồng Thống đốc gồm 35 thành viên, là một trong hai cơ quan điều hành và xây dựng chính sách cao nhất của IAEA, bên cạnh Đại hội đồng họp mỗi năm một lần.

Đây là nghị quyết thứ hai về chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine được Hội đồng Thống đốc thông qua trong gần 7 tháng chiến sự. Nghị quyết trước đó có nội dung tương tự, nhưng được phê chuẩn trước khi lực lượng Nga kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia hồi tháng 3.

Phái đoàn Nga tại IAEA cho rằng "điểm yếu lớn nhất của nghị quyết" là không nhắc tới các vụ pháo kích có hệ thống nhằm vào nhà máy Zaporizhzhia. "Lý do đơn giản là bởi những cuộc pháo kích được tiến hành bởi Ukraine, vốn được các quốc gia phương Tây hỗ trợ và che chở bằng mọi cách", phái đoàn Nga ra thông cáo cho hay.

Giới chức Ukraine chưa bình luận về thông tin.
Lực lượng Nga kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia từ hồi tháng 3, nhưng cơ sở này vẫn do nhân viên kỹ thuật Ukraine vận hành. Nhà máy này có 6 lò phản ứng, có khả năng cung cấp điện cho 4 triệu hộ gia đình.

Nhiều cuộc pháo kích gần đây xảy ra quanh khu vực nhà máy Zaporizhzhia, làm dấy lên lo ngại nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân tương tự thảm họa Chernobyl năm 1986. Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau gây ra những vụ tấn công này.

Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi cùng 13 thanh sát viên hồi đầu tháng đã thăm nhà máy, ghi nhận thiệt hại và kêu gọi sử dụng biện pháp ngăn chặn thảm họa hạt nhân. Theo cơ quan này, kể từ tháng 4, một số sự việc xảy ra tại nhà máy Zaporizhzhia đã vi phạm nguyên tắc an toàn hạt nhân.