Ở khu ổ chuột Cañada Real gần thủ đô Madrid, Tây Ban Nha, người dân buộc phải thích nghi để tồn tại trong điều kiện không có điện trong suốt 2 năm ṛng ră với nỗi lo về mùa đông sắp tới.
Trong suốt 2 năm chật vật sinh tồn trong cảnh không có điện, nhiều vết thương đă in hằn lên những con người sống tại khu vực 6 của khu ổ chuột lớn nhất châu Âu Cañada Real, nơi cách thủ đô Madrid hoa lệ bậc nhất chỉ vỏn vẹn nửa giờ lái xe. Đó là vết bỏng độ hai ở chân của một cậu bé khi ở quá gần ḷ sưởi gas, bàn tay khô đến nứt nẻ của người phụ nữ giặt quần áo cho cả gia đ́nh bằng đá và bánh xà pḥng.
Tại nơi đây, nhiều tấm pin mặt trời chỉ xuất hiện trên mái nhà của những cư dân có phần may mắn. C̣n lại, những gia đ́nh kém may mắn hơn chỉ có thể dùng những ngọn nến, đống lửa để soi sáng một góc ngôi nhà lạnh lẽo.
Trước cái lạnh của cơn băo Filomena, một số người từng phải quấn khăn cho những đứa trẻ với khuôn mặt tái nhợt hoặc cố gắng dỗ dành đứa con của ḿnh đi học dù biết rằng mùi cơ thể và bộ quần áo chẳng mấy sạch sẽ sẽ làm chúng bị bạn bè xa lánh.
Trong tâm thức của nhiều người, kư ức về những đêm thức trắng với tiếng c̣i xe cứu thương lao về phía ngôi nhà của những người bị ngộ độc bởi khí butan từ máy sưởi vẫn in sâu trong họ.
Không ǵ ngoài khói và bóng tối mù mịt
Tuy nhiên, kư ức mạnh mẽ nhất của Houda Akrikez, một phụ nữ sinh sống cùng gia đ́nh tại khu vực này, là câu chuyện xảy ra vào tháng 10/2020. Theo đó, vào ngày 2/10/2020, nhà cung cấp năng lượng Naturgy thông báo rằng việc "sử dụng quá nhiều và bất b́nh thường" lượng điện đă làm quá tải hệ thống và kích hoạt việc cắt điện khẩn cấp.
Sau khi bị cắt điện 16 ngày, cô Akrikez đă quyết định tập hợp người dân để tạo một cuộc tuần hành phản đối tại các văn pḥng địa phương của Chính quyền khu vực Madrid.
Lúc đó, cô để con gái của ḿnh ngủ ở nhà và nhờ mẹ trông chừng nhưng mẹ của Akrikez nhất nhất đi cùng cô v́ trời bên ngoài c̣n tối và để cháu ḿnh ngủ trong căn nhà với ánh nến thắp ngoài pḥng khách.
Hồi tưởng lại khoảnh khắc đó, Akrikez cho biết: "Tôi đă kêu gọi được khoảng 50 người cùng tham gia cuộc tuần hành và tôi rất vui. Những ngay sau đó, tôi nghe thấy tiếng chị dâu gọi: 'Chạy, chạy đi!'. Khi quay trở lại nhà ḿnh, tất cả những ǵ trước mắt là khung cảnh ngôi nhà của ḿnh đang bốc cháy khi những đứa trẻ vẫn đang ngủ say bên trong. Chỉ khi nghe được tiếng la hét thất thanh ở bên ngoài, bọn trẻ mới tỉnh dậy. Tôi vội mở cửa nhưng không nh́n được ǵ ngoài khói và bóng tối mù mịt".
Khi giải cứu được những đứa con đang sợ hăi của ḿnh, Akrikez đă tự hỏi bản thân rằng liệu sự tận tâm nhằm mang nguồn điện trở về có đang vượt quá tầm tay hay không. Những người hàng xóm cũng cho rằng cô nên dừng lại và chăm sóc những đứa con của ḿnh.
Tuy nhiên, Akrikez đă kiên quyết từ chối và tự nhủ rằng: "Không, chúng tôi sẽ không dừng lại. Chúng tôi sẽ tiếp tục v́ con gái tôi suưt mất mạng chỉ v́ một ngọn nến do bị cắt điện".
Kể từ đó, Akrikez đă trở thành người thành lập và lănh đạo Hiệp hội Tabadol - một tổ chức không ngừng đấu tranh và vận động v́ quyền lợi của phụ nữ Maroc sống ở Cañada Real.
B́nh thường hóa một thứ "không b́nh thường"
Suốt hai năm sống trong bóng tối, người dân nơi đây đă phải chống chọi với cái lạnh buốt giá vào tháng 1/2021 khi cơn băo Filomena mang đến trận tuyết lớn nhất trong 50 năm và làm đóng băng mọi đường ống dẫn nước. Mùa hè cũng chẳng khá hơn khi đất nước Tây Ban Nha ghi nhận nhiệt độ chạm mức kỷ lục kể từ năm 1961.
Thất vọng v́ sự bị động của chính quyền khu vực, những người dân tại Cañada Real bao gồm cả Akrikez buộc phải thích nghi để tồn tại.
"Chúng tôi đă b́nh thường hóa một thứ không b́nh thường, chúng tôi đă b́nh thường hóa cuộc sống không có điện trong khi điều kiện cuộc sống vốn đă thật tồi tệ. Khi tất cả bắt đầu, chúng tôi nghĩ rằng t́nh trạng mất điện sẽ không tồn tại lâu, rằng nó sẽ được giải quyết trong một vài tháng tới" - Akrikez nói.
Trong những hộ gia đ́nh sinh sống tại đây, có những người may mắn hơn có thể mua được máy phát điện chạy bằng xăng và sản xuất ra 4 giờ điện với giá khoảng 5 euro (khoảng 116.000 đồng) hoặc đầu tư vào các tấm pin mặt trời. Với những gia đ́nh khó khăn hơn, họ chỉ có thể đốt gỗ và b́a cứng.
Khoảng 1,800 trẻ em sinh sống trong khu vực này cũng buộc phải thích nghi với việc làm bài tập về nhà bên cạnh cây đèn pin, ánh nến hoặc đèn từ xe hơi của gia đ́nh. Khi cả thế giới bước vào thời kỳ đại dịch, những em nhỏ phải thích nghi với việc học trực tuyến trên đồi cao, nơi tín hiệu internet chỉ le lói như những ánh nến trong nhà của họ.
Trong khoảng thời gian này, nhiều em nhỏ khác đă chấp nhận dừng lại việc đến trường của ḿnh v́ chẳng thể chịu đựng thêm việc bị bắt nạt tại trường chỉ v́ vấn đề vệ sinh cá nhân.
"Đây là địa ngục... Và đây là Tây Ban Nha"
Cách ngôi nhà của Akrikez khoảng năm phút đi bộ, là nơi ở của một số người Digan. Tại đây, người phụ nữ tên Yolanda và đại gia đ́nh của ḿnh sống bằng nghề thu gom và bán lại b́a các tông cũ. Tuy nhiên, số tiền ít ỏi mà họ kiếm được cũng chẳng thể đủ để chiếc máy phát điện duy tŕ năng lượng đáp ứng nhu cầu của khoảng 30 người đang sinh sống phụ thuộc vào nó.
Ngay cả vào một ngày có thời tiết mát mẻ vào cuối tháng 9, ngôi nhà của Yolanda vẫn lạnh lẽo. Hai cậu con trai nhỏ ngồi sưởi ấm bên ḷ sưởi nằm trong góc pḥng trong khi cháu trai hai tháng tuổi của Yolanda ngủ gật trên chiếc giường gần đó.
Ở pḥng bên cạnh, bố chồng 62 tuổi của cô nằm ngủ gục trên tấm nệm trên sàn nhà. Sát bên cạnh ông là chiếc máy thở và mặt nạ dưỡng khí không được cắm điện.
Trước t́nh cảnh éo le của gia đ́nh ḿnh, Yolanda nói: "Tôi không biết phải nói thế nào. Thằng bé chưa được tiêm pḥng v́ nó bị cảm lạnh. Những đứa trẻ bị ốm v́ quá nóng hoặc quá lạnh. Chúng tôi không có ánh sáng và cũng chẳng có nước nóng. Tất cả những ǵ chúng tôi có chỉ là một cái ḷ sưởi. Chính quyền cần làm ǵ đó, chúng tôi cần ánh sáng".
Mẹ chồng của Yolanda, María, đưa đôi tay thô kệch của ḿnh ra và chỉ vào miếng đá bà dùng để giặt giũ quần áo của gia đ́nh và vào chiếc máy phát điện vô dụng rồi nói:
"Đây là địa ngục... Và đây là Tây Ban Nha".
VietBF @ Sưu tầm
