|
Tiết lộ khoản chi khủng cho cuộc chiến ở Ukraine khiến nền kinh tế Nga "tê liệt nghiêm trọng". Nga đă chi hơn 82 tỷ USD cho cuộc chiến trong hơn 9 tháng qua, chiếm 1/4 ngân sách hàng năm của nước này. Nước Nga có thể không kéo dài măi t́nh trạng này vào năm tới. Thậm chí, nền kinh tế Nga thiếu lao động cũng phải trả giá cho sự kêu gọi quân ngũ của Putin.
Ilan Berman là Phó chủ tịch cấp cao của Hội đồng chính sách đối ngoại Hoa Kỳ tại Washington, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên cung cấp các phân tích chuyên môn cho những người hoạch định hoặc có ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, và hỗ trợ các nhà lănh đạo thế giới xây dựng nền dân chủ và nền kinh tế thị trường. Trong nhận định mới nhất, Ilan Berman đă đưa ra nhiều dẫn chứng cho thấy cuộc chiến ở Ukraine đă tốn kém như thế nào đối với Nga.
Nền kinh tế Nga thiếu lao động cũng phải trả giá cho sự kêu gọi quân ngũ của Putin. Ảnh: @AFP.
Kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột vào cuối tháng 2, rất nhiều cuộc phân tích đă tập trung vào tác động của các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với nền kinh tế ốm yếu của Nga, cũng như những hậu quả thực tế của những ǵ đă trở thành một cuộc di cư thực sự của các công ty quốc tế rời khỏi nước này. Tuy nhiên, phần lớn vẫn chưa được trả lời là câu hỏi về việc liệu Điện Kremlin đă tốn chi phí bao nhiêu trong cuộc chiến này tính tới thời điểm hiện tại.
Bây giờ chúng ta đă có câu trả lời, nhờ thống kê từ Forbes Ukraine. Theo phân tích gần đây được công bố bởi tạp chí tài chính nổi tiếng này, Nga đă chi khoảng hơn 82 tỷ USD trong 9 tháng kể từ khi bắt đầu cuộc chiến chống lại Ukraine.
Cụ thể, theo dữ liệu được Forbes Ukraine tổng hợp từ các ước tính của quân đội Ukraine, Moscow đă phân bổ gần 29 tỷ USD để hỗ trợ quân đội, chi gần 16 tỷ USD trả lương cho binh lính và chi hơn 9 tỷ USD để đền bù cho gia đ́nh các quân nhân thiệt mạng trong cuộc chiến, cùng 7,7 tỷ USD khác đă được dùng để hỗ trợ gia đ́nh của những người bị thương trong chiến sự, trong khi tổn thất lớn về thiết bị quân sự của quân đội Nga trên đất Ukraine đă khiến nhà nước này phải trả thêm gần 21 tỷ USD.
Tên lửa, đạn pháo và đạn dược
Mục chi tiêu chính của quân đội trong chiến sự này là đạn dược cung cấp cho quân đội. Theo nhiều ước tính khác nhau, Nga đă sử dụng từ 10.000 đến 50.000 quả đạn pháo mỗi ngày trong cuộc chiến này. Trận chiến có cường độ cao nhất của hàng ngũ pháo binh Nga xảy ra vào tháng 5-7. Nhưng mức sử dụng này rơ ràng là không liên tục, bởi với sự ra đời của hệ thống HIMARS của Ukraine thường xuyên phá hủy các kho đạn dược, cường độ hoạt động của đội pháo binh Nga đă giảm đi rơ rệt.
Giá trung b́nh của một quả đạn pháo cỡ ṇng của Liên Xô là khoảng 1.000 USD. V́ vậy, Nga có thể đă chi hơn 5,5 tỷ USD chỉ riêng cho việc cung cấp đạn pháo, nhưng nếu trước đây đó là đạn dược được sản xuất tại Liên bang Nga, th́ hiện tại, nguồn cung vũ khí này có thể sớm đến từ Triều Tiên, có thể mọi thứ đang được thảo luận tích cực.
Rơ ràng, Nga đă không chuẩn bị cho một cuộc chiến dài như vậy, và kho dự trữ đạn dược, cũng như khả năng sản xuất của họ không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu của chính họ. Nga cũng đă bắn hơn 4.000 tên lửa vào Ukraine. Chi phí trung b́nh của một tên lửa Nga là 3 triệu USD, riêng khoảng này, Nga có thể đă tiêu tốn khoảng 12 tỷ USD.
Ngoài ra, hàng ngàn tấn đạn dược cho vũ khí nhỏ, quần áo, bảo vệ binh lính, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, thực phẩm và thuốc men là cần thiết để duy tŕ quân đội.
Tổn thất thiết bị
Tổn thất lớn nhất về trang thiết bị là xe tăng và máy bay chiến đấu. Nga mất 278 máy bay chiến đấu và 261 máy bay trực thăng. Tổng thiệt hại của ngành hàng không quân sự Nga tương đương với số tiền lên tới 8 tỷ USD.
Có thể thấy, chi phí chiến sự đối với Moscow ngày càng tăng, nguồn lực của chính họ th́ đang dần cạn kiệt. Các tên lửa mới được huy động từ Iran và một thỏa thuận có thể có về việc cung cấp tên lửa từ Triều Tiên, nhưng tất cả những điều này làm cho cuộc chiến trở nên tốn kém hơn đối với Điện Kremlin. Năm tới, "hóa đơn chiến tranh" có thể trở nên quá cao.
Điều đó có nghĩa là ǵ trong điều kiện thực tế?
Như Tạp chí Forbes đă chỉ ra, thu chi ngân sách của Nga năm ngoái lên tới 340 tỷ USD. Nói cách khác, với con số 82 tỷ USD th́ Điện Kremlin đă chi khoảng 1/4 trong mức tổng thu chi ngân sách 340 tỷ USD vào năm 2021 của ḿnh chỉ để nuôi dưỡng kế hoạch chiến sự của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Hơn nữa, những chi phí đó có thể sẽ tiếp tục gia tăng. Trong bối cảnh nhiều thất bại trên chiến trường trong những tuần gần đây, Nga đang ngày càng t́m kiếm sự hỗ trợ từ nước ngoài. Để củng cố nỗ lực chiến sự đang bị động của ḿnh, họ đă bắt đầu t́m kiếm quân tiếp viện và khí tài quân sự mới từ các quốc gia khác như Syria và Iran.
Trong khi đó, ở trong nước, chính phủ của Putin đang tuyệt vọng t́m kiếm sự giúp đỡ từ nước ngoài để giữ cho các lĩnh vực trong nước bị tê liệt do lệnh trừng phạt của phương Tây tiếp tục tồn tại.
Trong khi đó, sức mua của Nga ngày càng giảm.Như Forbes đă chỉ ra, vào mùa xuân qua, Nga đă thu về hơn 1 tỷ USD mỗi ngày từ việc bán dầu và khí đốt ở nước ngoài - số tiền quá đủ để duy tŕ cuộc xâm lược quân sự chống lại Ukraine. Tuy nhiên, hiện nay, doanh thu của Điện Kremlin từ việc bán năng lượng nước ngoài đang giảm dần.
Vào tháng 9, nó chạm mức thấp nhất trong 14 tháng qua, đó là kết quả là có nhiều yếu tố khác nhau, từ việc phương Tây leo thang các biện pháp trừng phạt, đến việc người tiêu dùng châu Âu từ chối năng lượng của Nga (điều này đă buộc Moscow phải bán dầu với giá chiết khấu cao trên thị trường châu Á), đến việc thu hồi các dự án năng lượng của các công ty khí đốt tự nhiên do nhà nước Nga kiểm soát, trong đó có cả gă khổng lồ khí đốt Gazprom. Kết quả là đă giảm gần 13% số tiền chảy vào kho bạc của Điện Kremlin. Tất cả những điều đó làm cho hóa đơn ước tính 10 tỷ USD hàng tháng cho cuộc chiến Ukraine trở nên khó khăn hơn đáng kể đối với Moscow.
Cuộc chiến ở Ukraine đă biến Nga thành một kẻ bị quốc tế bỏ rơi và đẩy lùi hàng thập kỷ tiến bộ về kinh tế và chiến lược sau Chiến tranh Lạnh đối với nhà nước này
Tuy nhiên, cũng phải lưu ư một điều rằng, không điều nào trong số này đảm bảo rằng nỗ lực chiến tranh của Nga sẽ sớm tan thành mây khói. Tổng thống Nga đă nói rơ rằng, ông vẫn cam kết với kế hoạch chiến sự đặc biệt của ḿnh, mặc dù cuộc chiến ở Ukraine đă biến đất nước của ông thành một kẻ bị quốc tế bỏ rơi và đẩy lùi hàng thập kỷ tiến bộ về kinh tế và chiến lược sau Chiến tranh Lạnh đối với nhà nước này.
Hơn nữa, Moscow vẫn c̣n một số tiền c̣n lại để chi tiêu vào chiến sự; bởi tính đến mùa thu năm nay, trong ước tính Nga có gần 549 tỷ USD dự trữ ngoại hối th́ khoảng một nửa trong số đó đă bị đóng băng bởi các nước thân thiện với Ukraine. Nhưng Nga có thể sử dụng phần lớn phần c̣n lại để tiếp tục thúc đẩy cuộc tấn công quân sự của ḿnh, nếu cần thiết.
Xét về tất cả những điều này, cuộc cá cược của Putin rơ ràng là đầy sự quyết tâm. Trên thực tế, dường như ông ấy đang đánh cược sự thịnh vượng của đất nước ḿnh vào trong đó. Nhưng cũng khó đoán việc sự hỗ trợ của phương Tây dành cho Ukraine sẽ cạn kiệt trước khi nguồn lực của Nga cạn kiệt hay không.
Nền kinh tế Nga thiếu lao động phải trả giá cho việc kêu gọi quân ngũ của Putin
Lệnh kêu gọi nam giới tham chiến ở Ukraine đă khiến lao động ở Nga trở nên khan hiếm đến mức toàn bộ ngành công nghiệp lâm vào cảnh túng quẫn. Hai tháng sau khi Điện Kremlin tuyên bố huy động vào cuối tháng 9, t́nh trạng cạn kiệt kỷ lục về lực lượng lao động đang nhanh chóng lan rộng khắp một quốc gia vốn đang gặp khó khăn do dân số già đi và thu hẹp, đồng thời với tỷ lệ thất nghiệp gần mức thấp nhất từ trước đến nay.
Một nghiên cứu của Viện Gaidar ở Moscow vào tháng 11 cho thấy, có tới 1/3 ngành công nghiệp Nga có thể phải đối mặt với t́nh trạng thâm hụt nhân sự, và nó sẽ sớm trở thành cuộc khủng hoảng nguồn nhân lực nghiêm trọng nhất ở Nga kể từ năm 1993.
Irina Khmelevskaya, trưởng bộ phận tuyển dụng cho biết Agrokomplex, một công ty nông nghiệp lớn ở miền nam, hiện đang phải vật lộn để t́m kiếm các công nhân lái máy kéo và các công nhân khác, bên cạnh các chuyên gia trong các lĩnh vực như nông học vốn đă khó t́m từ lâu. Cô nói, việc huy động quân sự của Putin là một phần nguyên nhân.
Việc huy động 300.000 nam giới, kết hợp với làn sóng di cư thậm chí c̣n lớn hơn mà cuộc chiến gây ra, nó sẽ làm giảm 2% lực lượng lao động nam. Có nhiều mối đe dọa chỉ ra rằng, t́nh trạng thiếu lao động cuối cùng sẽ gây ra áp lực lạm phát và khiến Ngân hàng Trung ương Nga tạm dừng cắt giảm lăi suất.
T́nh trạng thiếu lao động có thể trở thành một lỗ hổng lớn khi Nga đứng trước nguy cơ suy thoái có thể kéo dài sang năm tới
Tại Novosibirsk, thành phố đông dân nhất của Siberia, các quan chức cho biết họ chỉ có thể bố trí một nửa số nhân viên cần thiết để dọn tuyết trên đường phố với rất nhiều lực lượng lao động thời vụ từ nông thôn bị cuốn vào cuộc huy động quân sự vừa qua. Hơn 200 tù nhân sẽ được tuyển dụng tại nhà sản xuất xe tăng quốc doanh Uralvagonzavod.
1/3 các công ty đă mất một số nhân viên trong cuộc kêu gọi quân ngũ này, với gần 1/5 nói rằng, họ chưa thể thay thế sự thiếu hụt lao động, một cuộc khảo sát vào tháng 11 cho thấy. Trong số các công ty xây dựng cơ sở hạ tầng Nga, đại đa số đang gặp phải t́nh trạng thiếu lao động có tŕnh độ cao ngày càng tăng, và dự đoán t́nh trạng thiếu hụt sẽ trở nên tồi tệ hơn trong các quư tới, theo một báo cáo.
T́nh trạng thiếu lao động có thể trở thành một lỗ hổng lớn khi Nga đứng trước nguy cơ suy thoái có thể kéo dài sang năm tới, đặc biệt là khi các bộ phận khác của nền kinh tế chịu áp lực từ lệnh trừng phạt do Mỹ và các đồng minh áp đặt. Gần một nửa số công ty được Viện Gaidar khảo sát cho biết, t́nh trạng thiếu nhân viên sẽ khiến họ không thể tăng sản lượng ngay cả khi có đủ nhu cầu.
Evgeny Kogan, giáo sư tại Trường Đại học Kinh tế Moscow, cho biết: "Nỗi sợ hăi và sự không chắc chắn đă gây ra t́nh trạng ḍng vốn và chất xám chảy ra khỏi đất nước rất nghiêm trọng, gây tổn hại cho nhiều lĩnh vực".
VietBF@ sưu tập
|
|
