Ông Biden bận rộn tới những ngày cuối cùng trong nhiệm kỳ phó tổng thống năm 2017, khiến quá tŕnh xử lư tài liệu trở nên hỗn loạn và gấp gáp.
Những ngày đầu năm 2017 giống như cơn lốc đối với ông Joe Biden, người thời điểm đó đang ở những ngày cuối trong nhiệm kỳ phó tổng thống dưới chính quyền Obama. Ông lúc đó phải chạy đua với thời gian để ghi dấu những thành tựu trước khi rời ghế phó tổng thống.
Trong thời gian đó, với tư cách chủ tịch Thượng viện, ông phải chủ tŕ lễ tuyên thệ của các nghị sĩ quốc hội khóa mới, có bài phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới, thực hiện chuyến thăm cuối cùng tới Ukraine trên cương vị phó tổng thống Mỹ, cũng như bất ngờ được ông Obama trao Huân chương Tự do.
Trong khi ông Biden bận rộn với lịch tŕnh như vậy, văn pḥng phó tổng thống của ông phải đóng cửa để chuẩn bị nhường chỗ cho người kế nhiệm Mike Pence. Các trợ lư phải chạy đua thu dọn nơi làm việc của ông ở Cánh Tây, Văn pḥng Điều hành Eisenhower và ở dinh thự Naval Observatory.
Việc ông phải sử dụng văn pḥng tới phút cuối cùng để thực hiện các nhiệm vụ chính thức trong lúc nó phải gấp rút đóng cửa đă tạo ra một quy tŕnh thu dọn tài liệu lộn xộn và vội vàng, theo các b́nh luận viên của CNN.
Những ngày hỗn loạn 5 năm trước nhiều khả năng có liên quan đến sự cố tài liệu mật của ông Biden đang làm dậy sóng chính trường Mỹ. Các luật sư của ông Biden, người đang giữ chức Tổng thống Mỹ, hồi tháng 11/2022 t́m thấy ít nhất 10 tài liệu đóng dấu mật khi đang dọn dẹp văn pḥng cũ của ông ở Washington.
Các tài liệu mật sau đó tiếp tục được t́m thấy ở các địa điểm khác liên quan đến ông Biden. Gần đây nhất, luật sư Nhà Trắng Richard Sauber, cố vấn đặc biệt cho Tổng thống Biden, ngày 14/1 thông báo phát hiện thêm 5 trang tài liệu mật tại tư dinh gia đ́nh Tổng thống ở Wilmington, bang Delaware.
Không ai biết tại sao những tài liệu mật đó bị bỏ lại trong các thùng đồ cá nhân của ông Biden. Nhà Trắng và nhóm luật sư của Tổng thống Mỹ hiện từ chối cho biết ai là người phụ trách đóng gói và vận chuyển các tài liệu này. Những câu hỏi đó đang là trọng tâm cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt về cách xử lư các tài liệu mật của ông Biden sau khi rời Nhà Trắng năm 2017.
Những cựu trợ lư và người thân cận với quá tŕnh chuyển giao quyền lực của ông Biden cho biết lịch tŕnh bận rộn cuối nhiệm kỳ phó tổng thống khiến việc tuân thủ quy định về xử lư tài liệu, giấy tờ gặp rất nhiều khó khăn.
"Mọi thứ diễn ra rất rời rạc. Không phải mọi người không có khả năng, mà v́ quá tŕnh này không đơn giản là chuyển tài liệu ra khỏi Nhà Trắng", một nguồn tin thân cận nói. "Công việc dường như nhân lên mỗi ngày trong giai đoạn đó. Mọi người cố gắng đảm bảo phó tổng thống Biden có mọi thứ ông ấy cần, đồng thời cố gắng thu dọn mọi thứ trong những lúc ông vắng mặt".
Quá tŕnh thu dọn được tiến hành bởi đội ngũ cộng sự và trợ lư của ông Biden. Trong số các trợ lư làm việc tại văn pḥng của ông Biden thời điểm đó có chánh văn pḥng Steve Ricchetti và giám đốc truyền thông Kate Bedingfield, người hiện giữ các vai tṛ cấp cao trong Nhà Trắng. Những trợ lư hàng đầu khác từng làm việc với ông Biden suốt nhiều thập kỷ như cố vấn Mike Donilon đă rời chính quyền trước đó.
Theo các nguồn tin thân cận, những nhân viên cấp thấp thực hiện phần lớn quá tŕnh thu dọn, đóng gói đồ đạc và tài liệu của ông Biden, trong đó có trợ lư Kathy Chung, người hiện làm việc tại Lầu Năm Góc.
Dù các trợ lư đă chuyển phần lớn tài liệu của ông Biden tới Cơ quan Lưu trữ Quốc gia vài tuần trước khi ông kết thúc nhiệm kỳ, họ vẫn phải làm việc đến những giờ cuối cùng, trước khi ông Biden rời Nhà Trắng
Trong 5 ngày cuối nhiệm kỳ phó tổng thống, ông Biden tới Kiev gặp tổng thống Ukraine lúc đó là Petro Poroshenko, rồi đến Thụy Sĩ dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới và gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh.
Ông điện đàm với thủ tướng Iraq hai ngày trước khi rời văn pḥng. Ông cũng điện đàm với lănh đạo Kosovo và thủ tướng Nhật Bản. Khi nhóm của Biden ở Washington xử lư tài liệu mật trong văn pḥng của ông, nhiều hồ sơ tiếp tục được gửi đến.
"Các tài liệu và bản ghi nhớ liên tục được đưa tới ngay cả khi các thùng đồ đă được đóng", một người thân cận với quá tŕnh nói. Các trợ lư phải làm việc thâu đêm để hoàn thành quá tŕnh thu dọn, nhằm tránh ảnh hưởng tới việc ông Biden tiếp tục sử dụng văn pḥng để làm việc.
"Chúng tôi biết rơ quy định về cách xử lư tài liệu theo Đạo luật Hồ sơ Tổng thống. Những người phụ trách chắc chắn đă tuân theo quy tŕnh", một người am hiểu vấn đề nói, song thừa nhận rằng quá tŕnh thu dọn đồ đạc cho phó tổng thống là công việc rất phức tạp.
Quá tŕnh này tách biệt với việc đóng gói và lưu giữ hồ sơ của tổng thống Obama. Dù Cơ quan Lưu trữ Quốc gia (NA) đă cử nhân viên đến Nhà Trắng thu thập hồ sơ và giấy tờ của tổng thống, giấy tờ của phó tổng thống không được xử lư như vậy.
Thay v́ các chuyên gia từ NA, nhân viên văn pḥng phó tổng thống là người phụ trách sắp xếp giấy tờ. Việc bất kỳ ai có giấy phép an ninh phù hợp đều có thể xử lư tài liệu khiến chúng dễ bị lẫn lộn hoặc bỏ sót trong quá tŕnh thu dọn.
Nhiều thùng đồ cá nhân, được cho là không thuộc diện phải nộp cho NA, được chuyển từ văn pḥng phó tổng thống tới cơ sở lưu trữ tạm thời gần Nhà Trắng. Từ đó, chúng tiếp tục được chuyển đến một cơ sở lưu trữ tạm thời khác do Cơ quan Dịch vụ Công (GSA) quản lư trước khi đưa tới Trung tâm Ngoại giao và Tương tác Toàn cầu Penn Biden, văn pḥng mà ông Biden mở vào đầu năm 2018 sau khi hết nhiệm kỳ phó tổng thống.
"Trong khi các cựu tổng thống nhận được hỗ trợ suốt đời từ GSA, các cựu phó tổng thống không được như vậy", một người phát ngôn của GSA nói. "Năm 2017, GSA cung cấp văn pḥng tạm thời rộng gần 500 mét vuông cho đội ngũ chuyển giao quyền lực của phó tổng thống măn nhiệm và họ có thể sử dụng nó đến ngày 21/7/2017".
Phó tổng thống Joe Biden tham gia lễ nhậm chức của tổng thống Donald Trump tại thủ đô Washington ngày 20/1/2017. Ảnh: AFP.
Ngày 20/1/2017, ông Biden dự lễ nhậm chức của tổng thống Trump. Lần đầu tiên trong 44 năm, ông không c̣n giữ chức vụ ǵ ở Washington. Ông sau đó lên chuyến tàu Amtrak trở về quê nhà Wilmington.
Trong khi đó, đội ngũ trợ lư của ông Biden mở các thùng đồ và sắp xếp căn nhà mới ở đường Chain Bridge ở McLean, bang Virginia, ngay bên ngoài thủ đô Washington. Đây là nơi Alexander Haig, chánh văn pḥng của tổng thống Richard Nixon, từng sống.
Sau đó, nó trở thành văn pḥng và địa điểm tập trung các cố vấn lâu năm của ông Biden, nơi họ vạch ra con đường mới cho ông, với quyết định chạy đua với Trump để trở lại Nhà Trắng, điều mà ông Biden chưa từng nghĩ đến khi kết thúc nhiệm kỳ phó tổng thống.
VietBF@sưu tập
