Vơ Tắc Thiên – nữ hoàng đế duy nhất được công nhận trong lịch sử Trung Quốc
Người Trung Quốc xưa quan niệm rằng, cái chết cũng giống như sự ra đời. V́ thế, nghi thức mai táng của người ra đi rất được chú trọng, đặc biệt là đối với giới quư tộc, hoàng tộc. Những nhân vật như hoàng đế và các thành viên hoàng tộc lại càng cầu ḱ hơn. Để thể hiện địa vị cao quư của ḿnh trong xă hội phong kiến, người thân và triều đ́nh thường đặt những món đồ quư giá vào miệng người chết. Đa số các vị hoàng đế thường chọn ngọc với mong muốn có được một cuộc sống sung túc, giàu có ở thế giới bên kia. Tuy nhiên, Vơ Tắc Thiên lại yêu cầu hạ nhân đặt vào miệng của ḿnh một miếng gỗ. Hóa ra, việc ngậm gỗ thay ngọc là tính toán trước của Vơ Tắc Thiên.
Để thể hiện địa vị cao quư, những người trong hoàng tộc thường đặt đồ quư giá trong miệng của ḿnh sau khi qua đời. (Ảnh: Sohu)
Vơ Tắc Thiên (624 - 705) được biết đến là một nhà chính trị gia kiệt xuất. Bà là một phi tần ở hậu cung của Đường Thái Tông Lư Thế Dân, sau trở thành Hoàng hậu thứ hai của Đường Cao Tông Lư Trị, về sau trở thành Hoàng đế triều đại Vơ Chu làm gián đoạn nhà Đường. Bà là mẹ của 2 vị hoàng đế kế tiếp, Đường Trung Tông Lư Hiển và Đường Duệ Tông Lư Đán. Sau khi Đường Cao Tông qua đời, Vơ Tắc Thiên trải qua các đời Đường Trung Tông và Đường Duệ Tông với tư cách hoàng thái hậu, và cuối cùng trở thành hoàng đế duy nhất của triều đại Vơ Chu, triều đại mà bà sáng lập tồn tại từ năm 690 đến năm 705. Do đó, Vơ Tắc Thiên trở thành nữ hoàng đế duy nhất được công nhận trong lịch sử Trung Quốc.
Trong 15 năm cai trị với tôn hiệu Thánh Thần Hoàng đế, Vơ Tắc Thiên mở mang lănh thổ Trung Quốc, khuyến khích phát triển Phật giáo, tập trung phát triển kinh tế - xă hội, duy tŕ sự ổn định trong nước. Tuy nhiên, do tư tưởng nam tôn-nữ ti đă ăn sâu trong ḷng xă hội phong kiến, lại thêm tính cách độc ác, hà khắc trong việc cai trị khiến đông đảo cựu thần nhà Đường không phục.
Vơ Tắc Thiên là nữ hoàng đế duy nhất được công nhận trong lịch sử Trung Quốc. (Ảnh: Sohu)
Vơ Tắc Thiên có những điểm không tốt như tàn nhẫn giết hại nhiều người thân, hà khắc làm người dân khiếp sợ, nhưng bà biết trọng dụng người tài, thuởng phạt nghiêm minh, người dân sống dười thời bà được ăn no mặc ấm, an cư lạc nghiệp. Trong suốt thời gian giữ ngai vàng, bà đă đưa ra nhiều chính sách hiệu quả, đặc biệt bà đă gạt bỏ được tư tưởng trọng nam khinh nữ và đưa một cách nghĩ mới về người phụ nữ vào trong sử sách.
Xét về địa vị, Vơ Tắc Thiên không thua kém vị vua nào. Thế nhưng, tại sao bà lại chọn lựa ngậm miếng gỗ vào miệng sau khi qua đời?
V́ sao Vơ Tắc Thiên lại ngậm gỗ trong miệng thay ngọc?
Theo các nhà sử học, Vơ Tắc Thiên làm điều trái ngược như vậy là bởi bà có dụng ư riêng. Hơn nữa, việc ngậm gỗ thay ngọc có liên quan mật thiết tới tấm bia không chữ đặt trước lăng mộ của bà. Theo khảo sát khảo cổ, tổng diện tích lăng mộ của Vơ Tắc Thiên và hoàng đế Đường Cao Tông khoảng 2,3 triệu mét vuông. Sâu bên trong lăng mộ là tấm bia khổng lồ cao 7,5m, nặng gần 100 tấn, trên đó không ghi chữ nào, được gọi là Vô tự bia.
Việc Vơ Tắc Thiên ngậm gỗ trong miệng thay ngọc sau khi qua đời có liên quan mật thiết tới tấm bia không chữ đặt trước lăng mộ của bà. (Ảnh: Sohu)
Có nhiều cách lư giải về Vô tự bia. Cách giải thích thứ nhất là theo quan điểm của Vơ Tắc Thiên, những ǵ bà đă làm không thể được viết chỉ trên một tấm bia. V́ vậy, Vơ Tắc Thiên đă để trống bia đá với dụng ư là thành tích của bà vượt xa cách diễn đạt bằng lời nói. C̣n cách giải thích thứ hai được dựa trên di chúc của Vơ Tắc Thiên. Bà tuyên bố rằng: "Những thành tựu hay sai lầm của ta nên được hậu nhân đánh giá, v́ vậy hăy để trống tấm bia của ta". Có thể, Vơ Tắc Thiên cảm thấy công lao của ḿnh quá lớn hoặc tội của ḿnh quá nặng nên cố t́nh làm vậy để nhường phần đánh giá về ḿnh cho đời sau b́nh luận.
Xuất phát từ suy nghĩ của Vơ Tắc Thiên, các nhà sử học cho rằng miếng gỗ đặt trong miệng của bà sau khi qua đời cũng có ư nghĩa tương tự. Người Trung Quốc xưa thường ghi chép nội dung lên thẻ tre (mộc độc) hoặc thẻ gỗ (trúc giản). Việc ngậm một miếng gỗ khi băng hà chính là dụng ư Vơ Tắc Thiên muốn để cho quỷ thần đánh giá về những việc ḿnh đă làm.
VietBF@ sưu tập