Axit béo thường được chia thành axit béo bão hòa và axit béo không bão hòa. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, việc hấp thụ axit béo chuyển hóa có thể dẫn đến béo phì (đặc biệt là béo bụng), tăng cholesterol lipoprotein mật độ thấp (cholesterol xấu), giảm cholesterol lipoprotein mật độ cao (cholesterol tốt) cũng như tăng nguy cơ xơ vữa động mạch cùng các bệnh về tim mạch vành khác.
Ăn quá nhiều axit béo chuyển hóa cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản ở cả nam và nữ. Chúng có thể làm giảm tổng số lượng cũng như làm suy yếu khả năng vận động của tinh trùng và tăng khả năng vô sinh ở nữ giới…
Hầu hết việc nấu ăn tại nhà đều sử dụng dầu thực vật - một loại axit béo không bão hòa. Tuy nhiên, chỉ một hành động nhỏ trong khi nấu nướng cũng có thể khiến axit béo không bão hòa bị hydro hóa và tạo ra các axit béo chuyển hóa. Đặc biệt là việc nấu ăn, chiên xào ở nhiệt độ cao.
Nếu nhiệt độ dầu quá cao (hơn 220 độ C) sẽ dễ dàng chuyển hóa thành axit béo. Dầu thực vật có điểm bốc khói cao hơn, khi dầu bốc khói trước khi bắt đầu nấu nghĩa là nhiệt độ đã trên 200°C. Càng nấu, nhiệt độ sẽ càng tăng và cũng tạo ra càng nhiều axit béo chuyển hóa.
Cùng với đó, khi nấu thực phẩm bằng những phương pháp như xào, chiên, nướng sẽ dễ gây ra axit béo chuyển hóa hơn luộc, hấp, hầm do nhiệt độ thấp hơn. Ngoài ra, những axit béo chuyển hóa này còn ẩn nấp nhiều trong những món ngon như bánh ngọt, bánh mì kẹp thịt, pizza, bánh mì, bánh quy...
Cách giảm axit béo chuyển hóa trong quá trình nấu ăn
1. Nấu ăn ở nhiệt độ thấp
Bỏ thói quen đợi dầu bốc khói mới dùng. Nếu đợi dầu bốc khói mới nấu thì nhiệt độ dầu đã vượt quá tiêu chuẩn, thậm chí chỉ nấu trong thời gian ngắn cũng sẽ sản sinh axit béo chuyển hóa.
Các cải thiện rất đơn giản, đổ dầu vào và quan sát, khi nhúng đũa vào thấy đầu đũa sủi bọt nhỏ thì có thể bắt đầu nấu. Hoặc có thể mua nhiệt kế đặc biệt để đo nhiệt độ dầu. Cách tốt nhất là sử dụng ít phương pháp nấu ăn như xào, chiên, nướng.
2. Rút ngắn thời gian nấu
Dù là xào, chiên hay nướng, hãy rút ngắn thời gian đun nóng càng nhiều càng tốt và không chiên rán lại nhiều lần ở nhiệt độ cao. Dầu càng được làm nóng thì càng bị oxy hóa nhiều và tạo ra nhiều axit béo chuyển hóa.
Có thể chần rau trước khi nấu (không chần quá lâu) và cắt thịt mỏng hơn để chín nhanh hơn và rút ngắn thời gian nấu.
3. Sử dụng loại dầu đặc biệt
Các loại dầu khác nhau có hàm lượng axit béo không bão hòa khác nhau. Vì vậy có thể thay loại dầu ăn.
Dầu hạt cải, dầu hạt hướng dương và dầu hạt lanh có tỷ lệ axit béo không bão hòa cao nên được sử dụng để hầm hoặc làm salad. Các loại dầu đậu nành, dầu đậu phộng và dầu ngô là những loại có axit béo tương đối ổn định, có thể dùng để nấu ăn hoặc chiên. Tất nhiên, vẫn phải chú ý kiểm soát nhiệt độ dầu.
Cùng với đó, cũng nên giảm lượng thực phẩm chứa axit béo chuyển hóa hấp thụ hàng ngày. Chính vì vậy, nên hạn chế việc uống các loại đồ uống có đường chứa kem béo, các loại đồ ăn chiên rán, bánh ngọt...
|