Hiện nay, nhiều mẫu ô tô từ cỡ nhỏ đến gầm cao đều sử dụng hộp số vô cấp CVT, vậy hộp số vô cấp CVT là ǵ?
Hộp số vô cấp CVT là ǵ?
Hộp số vô cấp có tên tiếng Anh Continuously Variable Transmission, được viết tắt là CVT. Đây là một loại hộp số có thể thay đổi tỷ số truyền liên tục mà không phân theo từng cấp số.
Ngoài ra, hộp số này tạo nên các tỷ số truyền bằng dây đai và hệ thống pulley thứ cấp, pulley sơ cấp, không phải bằng bánh răng như các loại hộp số ô tô khác.
Hộp số tự động vô cấp và có cấp đều là hộp số tự động, được điều khiển bằng hệ thống thủy lực. Tuy nhiên, hộp số vô cấp khác hộp số có cấp khi một loại không có cấp số, một loại được phân chia nhiều cấp số như 1, 2, 3, 4...
Hiểu một cách đơn giản, CVT là một hộp số tự động nhưng không phân cấp số cụ thể (6 cấp, 7 cấp...). Thay v́ sử dụng bánh răng để khớp vào nhau mỗi lần thay đổi tốc độ, hộp số vô cấp CVT sử dụng dây đai kết nối các puli. Khi vị trí các puli thay đổi cũng là lúc tỷ số truyền thay đổi.
Cấu tạo hộp số vô cấp CVT
Cấu tạo hộp số vô cấp CVT bao gồm: dây đai truyền động bằng thép, bánh đai chủ động (pulley đầu vào) kết nối để nhận mô men từ động cơ, bánh đai bị động (pulley đầu ra) kết nối đầu ra hộp số.
Hộp số vô cấp giúp tiết kiệm nhiên liệu cho xe. (Ảnh minh họa)
Banh đai trong hộp số vô cấp là một hệ pulley với đường kính có thể thay đổi. Hệ pulley cấu tạo từ 2 khối h́nh nón góc nghiêng 20 độ, có đỉnh nằm đối diện nhau. Một nửa pulley cố định, nửa c̣n lại có thể trượt trên trục.
V́ thế, 2 nửa pulley này có thể thay đổi khoảng cách tiến gần lại nhau hoặc tách xa nhau.
Ưu điểm của hộp số vô cấp CVT
Hộp số vô cấp CVT ngày càng được ưa chuộng bởi có nhiều ưu điểm như:
Vận hành đơn giản: Với hộp số vô cấp CVT, tài xế có thể vận hành xe một cách đơn giản và dễ dàng. Số ṿng tua được tối ưu trong mọi tốc độ di chuyển giúp giảm thất thoát lực so với hộp số tự động thông thường. Nhờ đó xe có được phản hồi nhanh hơn, mượt mà hơn.
Hoạt động mượt, không bị giật: V́ hoạt động dựa trên hệ pulley và dây đai, không phân theo từng cấp số nên hộp số vô cấp CVT vận hành mượt mà, không bị giật khi chuyển số.
Tiết kiệm nhiên liệu: Ưu điểm của hộp số vô cấp là không phân cấp số, có thể thay đổi tỷ số truyền động ở mọi dải tốc độ. Theo đó, mức tiêu hao nhiên liệu được tối ưu hơn so với các loại hộp số có cấp, nhất là khi xe phải tăng giảm tốc liên tục lúc chạy trong thành phố.
Chi phí thấp, kích thước nhỏ gọn: Hộp số vô cấp CVT có cấu tạo và nguyên lư làm việc đơn giản hơn so với các loại hộp số có cấp như hộp số sàn, hộp số tự động...
Do vậy, giá thành hộp số CVT thường thấp hơn. Hơn nữa, hộp số vô cấp có kích thước khá nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ.
Ngoài những ưu điểm trên, hộp số vô cấp CVT cũng có một số nhược điểm như khó cảm nhận chuyển số, phải thay dây đai định kỳ, tiếng ồn lớn, chi phí bảo dưỡng, sửa chữa cao, không chịu được mô men xoắn cao và giá dầu hộp số vô cấp CVT cũng cao.