Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden phải đối mặt với lời kêu gọi từ chức khỏi tư cách là ứng cử viên của đảng Dân chủ vào sáng thứ Sáu 28/6, sau cuộc tranh luận thảm hại trên truyền h́nh với Donald Trump.
Joe Biden và Donald Trump đă tranh luận vào đêm qua. Ảnh: Alamy
Ông Biden (81 tuổi) và ông Trump (78 tuổi) đă bất đồng quan điểm về nhiều vấn đề, nhưng chính lời phát biểu lan man và đôi khi không mạch lạc của Tổng thống Hoa Kỳ mới là tâm điểm chú ư vào đêm thứ Năm 27/6.
Trong nhiều trường hợp, có vẻ như ông đă quên mất những ǵ ḿnh đang cố nói, và đôi khi nói những điều khó hiểu, khiến cho các đồng nghiệp đảng Dân chủ của ông cũng bày tỏ sự quan ngại sâu sắc sau đó.
Cựu Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Joe Biden. Ảnh: Alamy
Một người cho biết khi kêu gọi Biden từ chức: "Điều này giống như một vơ sĩ quyền anh vô địch bước vào vơ đài khi đă qua thời kỳ đỉnh cao và cần người khác giúp đỡ để bỏ cuộc".
David Plouffe, chiến lược gia chiến dịch lâu năm của đảng Dân chủ, cho biết cuộc tranh luận là "khoảnh khắc Defcon 1". Ông nói với CNBC: "Họ cách nhau ba tuổi. Tối nay, họ dường như cách nhau khoảng 30 tuổi. Và tôi nghĩ đó sẽ là vấn đề mà cử tri thực sự phải đấu tranh sau cuộc bầu cử này".
David Axelrod, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng và là quan chức chiến dịch tranh cử của cựu Tổng thống Barack Obama, phát biểu trên CNN rằng có "cảm giác sốc" về màn tŕnh diễn của Biden.
"Giọng nói của ông Biden nghe như thế nào ấy. Ông ấy có vẻ hơi mất phương hướng. Sẽ có những cuộc thảo luận về việc ông ấy có nên tiếp tục hay không".
Sẽ rất khó khăn và bất thường nếu đảng Dân chủ t́m được ứng cử viên mới trước đại hội, bắt đầu vào ngày 19 tháng 8.
Tổng thống Joe Biden, bên phải, và ứng cử viên tổng thống đảng Cộng ḥa, cựu Tổng thống Donald Trump, bên trái, tham gia cuộc tranh luận tổng thống do CNN tổ chức, thứ năm, ngày 27 tháng 6 năm 2024, tại Atlanta. (Ảnh AP/Gerald Herbert). Ảnh: Alamy
Đại hội là thời điểm đảng chính thức chọn ra người được đề cử trước cuộc bầu cử thực tế vào tháng 11.
Các quan chức và chính trị gia Dân chủ hiện tại đă công khai tập hợp xung quanh Biden mặc dù ông có thành tích kém. Gavin Newsom, thống đốc California mà nhiều đảng viên Dân chủ coi là người có thể thay thế, cho biết đảng "không thể đoàn kết hơn sau lưng Biden".
Phần lớn sự chú ư trước cuộc tranh luận là về việc mỗi ứng cử viên sẽ thể hiện như thế nào tùy theo độ tuổi của họ.
Có nhiều lo ngại về những lần xuất hiện trước công chúng gần đây của ông Biden, trong khi những người khác tự hỏi liệu ông Trump có thể xử lư được việc micro của ông bị tắt tiếng khi Tổng thống Hoa Kỳ phát biểu hay không.
Nhưng cựu Tổng thống Hoa Kỳ lại có tính kỷ luật khác thường, hiếm khi bị ngắt lời và nói rơ ràng.
Ngược lại hoàn toàn, ông Biden liên tục lắp bắp và vấp váp khi phát biểu và thường xuyên bị người dẫn chương tŕnh CNN cắt ngang.
'Tôi không nghĩ ông ấy biết ḿnh đă nói ǵ'
Tất nhiên, xét đến độ tuổi của cả ông Trump và ông Biden, màn tŕnh diễn và sức bền của mỗi ứng cử viên đều được xem xét kỹ lưỡng trong cuộc tranh luận.
Ông Biden không mất nhiều thời gian để mất tập trung khi ông đột nhiên bắt đầu nói về Medicare khi nêu quan điểm về việc đánh thuế các tỷ phú trước khi tỏ ra cứng đờ.
Một khía cạnh đáng chú ư khác của cuộc tranh luận là giọng nói của ông Biden, rơ ràng là khàn và có vẻ căng thẳng. Phe của Biden kể từ đó đă phàn nàn rằng Tổng thống Hoa Kỳ bị cảm.
“Tôi thực sự không biết ông ấy đă nói ǵ ở cuối câu đó, tôi thực sự không nghĩ ông ấy biết ḿnh đă nói ǵ", ông Trump nói sau khoảng 20 phút tranh luận.
Gần cuối cuộc tranh luận, ông Biden được yêu cầu giải quyết những lo ngại về tuổi tác của ḿnh. "Trước hết, tôi đă dành một nửa sự nghiệp của ḿnh để bị chỉ trích v́ là người trẻ nhất tham gia chính trường", ông Biden nói.
"Anh chàng này hơn tôi ba tuổi nhưng lại kém năng lực hơn nhiều". Ông Biden cũng chỉ ra thành tích của ḿnh, lập luận rằng ông đă xoay chuyển được di sản "khủng khiếp" mà chính quyền Trump để lại.
Ông Trump cũng được yêu cầu giải quyết những lo ngại về tuổi tác của ḿnh và ông cho biết ḿnh đă "vượt qua" hai bài kiểm tra nhận thức.
Chính sách đối ngoại đóng vai tṛ trung tâm
Một trong những phần quan trọng nhất của cuộc tranh luận tối 27/6 tập trung vào chính sách đối ngoại, bao gồm các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza.
Ông Trump rơ ràng nghĩ rằng ḿnh đang làm tốt trong phần này của cuộc tranh luận, khi ông liên tục quay lại chủ đề chính sách đối ngoại, chỉ trích thành tích của chính quyền Biden trong cả hai cuộc chiến.
Ông Trump tiếp tục nói rằng ông sẽ "giải quyết" cuộc chiến ở Ukraine trước khi ông "nhậm chức", mặc dù tuyên bố rằng ông không nghĩ các điều khoản của Vladimir Putin là có thể chấp nhận được.
Tổng thống Nga cho biết ông chỉ chấm dứt chiến tranh nếu đất nước ông được phép giữ lại phần lănh thổ đă giành được trong chiến tranh.
Donald Trump và Joe Biden tham gia cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên. Ảnh: Getty
Về cuộc chiến ở Gaza, ông Trump cáo buộc Biden đang trở nên "giống như người Palestine".
"Ông ta đă trở nên giống như một người Palestine, nhưng họ không thích ông ta v́ ông ta là một người Palestine rất tệ. Ông ta là một người yếu đuối", ông Trump nói.
Tổng thống Hoa Kỳ tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với Israel và nói rằng Hamas không thể được phép tồn tại.
'Mọi thứ đều ổn'
Cuộc tranh luận bắt đầu bằng câu hỏi về nền kinh tế, ông Biden được hỏi sẽ nói ǵ với những cử tri cảm thấy cuộc sống tồi tệ hơn so với bốn năm trước.
Ông Biden tuyên bố ông thừa hưởng một nền kinh tế “hỗn loạn” từ ông Trump. “Chúng tôi phải sắp xếp lại mọi thứ”, ông Biden nói và nói thêm rằng mọi thứ “thật tồi tệ” dưới thời ông Trump.
Nhưng ông Trump ngay lập tức đáp trả, khẳng định chính quyền của ông đă tạo ra "nền kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử đất nước chúng ta". Ông Trump tiếp tục: "Mọi thứ đều đă diễn ra tốt đẹp".
Một vấn đề quan trọng khác trong cuộc tranh luận là phá thai, sau khi phán quyết Roe v Wade (1973) bị lật ngược vào năm 2022.
Ông Biden cho biết ông sẽ khôi phục Roe v Wade nếu ông tái đắc cử. Ông Trump cũng cho biết ông sẽ không chặn thuốc phá thai sau khi Ṭa án Tối cao duy tŕ quyền được dùng thuốc.
Có lẽ đây là khoảnh khắc tập trung nhất của ông Biden trong cuộc tranh luận, nhưng lại diễn ra chỉ vài phút sau khi ông t́nh cờ đề cập đến Medicare.
Tổng thống Hoa Kỳ dường như mất tập trung khi nói về việc đánh thuế các tỷ phú. “Nếu chúng ta cuối cùng đánh bại được Medicare", ông Biden đột nhiên nói trước khi bị cắt ngang.
Đây là một mục tiêu mở đối với ông Trump, người đă nói: "Ông ấy đă đánh bại Medicare. Ông ấy đă đánh bại nó đến chết… ông ấy đang phá hủy Medicare".
Cuộc nổi loạn ngày 6 tháng 1 vẫn ám ảnh Trump
Các vấn đề quan trọng khác chi phối cuộc tranh luận bao gồm cuộc nổi loạn ngày 6 tháng 1, khi một nhóm người ủng hộ Trump tấn công ṭa nhà Đồi Capitol Hoa Kỳ.
Ông Biden cho biết ông Trump "khuyến khích" những kẻ bạo loạn tiến lên ṭa nhà Quốc hội. Ông cáo buộc cựu tổng thống không có hành động ǵ trong "ba giờ" và cho biết Phó Tổng thống khi đó là Mike Pence đă "cầu xin" ông làm ǵ đó.
"Thay vào đó, ông ấy nói rằng những người này là những người yêu nước vĩ đại của nước Mỹ", ông Biden nói thêm.
Ông Trump đă bảo vệ hành động của ḿnh trước khi đổ lỗi cho Chủ tịch Hạ viện lúc bấy giờ là đảng viên Dân chủ Nancy Pelosi, cũng như Thị trưởng DC Muriel Bowser. Ông cáo buộc họ đă từ chối lời đề nghị điều 10.000 lính Vệ binh Quốc gia đến hỗ trợ khi những kẻ bạo loạn xông vào ṭa nhà.