Nhà sử học Allan Lichtman, người nổi tiếng với hệ thống dự đoán bầu cử tổng thống Mỹ "Ch́a khóa Nhà Trắng", đă gợi ư rằng cuộc chiến ở Ukraine có thể chứng tỏ là điểm yếu của Đảng Dân chủ khi đảng này t́m cách tái đắc cử với ứng cử viên Kamala Harris.
Kamala Harris phát biểu trong một sự kiện vận động tranh cử tại Green Bay, Wisconsin, vào ngày 17/10. Nhà sử học Allan Lichtman cho rằng cuộc chiến ở Ukraine có thể là điểm yếu của Harris và Đảng Dân chủ. Ảnh: AFP.
Hệ thống dự đoán bầu cử tổng thống Mỹ của ông Lichtman xoay quanh 13 ch́a khóa, đánh giá vị thế của đảng đương nhiệm dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm nền kinh tế, chính sách đối ngoại và chính trị trong nước. Nếu sáu hoặc nhiều hơn trong số 13 ch́a khóa là sai, đảng đương nhiệm được dự đoán sẽ thua cuộc bầu cử. Nếu năm hoặc ít hơn năm tuyên bố sai, đảng này được dự đoán sẽ thắng.
Dựa trên mô h́nh này, ông Lichtman đă chính thức dự đoán rằng bà Harris sẽ thắng cử, mặc dù hệ thống này không phải là không có những lời chỉ trích.
"Ch́a khóa không ổn định nhất là ch́a khóa thành công trong chính sách đối ngoại", Lichtman cho biết trong một cuộc phỏng vấn phát trực tiếp trên YouTube hôm 16/10 để trả lời câu hỏi về những ch́a khóa mà Đảng Dân chủ có thể gặp nguy cơ mất.
"Tôi đă đưa ch́a khóa đó cho chính quyền v́ chính Tổng thống Joe Biden... là người đă tập hợp liên minh phương Tây ngăn Tổng thống Nga Putin tấn công Ukraine và truy đuổi các đồng minh NATO của chúng ta, gây nguy hiểm nghiêm trọng đến an ninh quốc gia của Mỹ".
Mặc dù ông cho biết sự ủng hộ của Mỹ đă giúp Ukraine "sống sót" trong hơn hai năm rưỡi, thậm chí c̣n cho phép họ xâm nhập vào nước Nga láng giềng, ông đă cảnh báo rằng "chiến tranh là thứ luôn thay đổi".
"Và tôi cho rằng có thể xảy ra thảm họa ở Ukraine", giáo sư của Đại học Mỹ cho biết.
Trong một email gửi cho Newsweek ngày 18/10, ông Lichtman đă làm rơ: "Nó chỉ là thứ yếu nhất so với các cuộc chiến khác v́ chiến tranh là không chắc chắn.
"Tuy nhiên, đến giờ tôi tin rằng nó sẽ không đảo ngược. Mặc dù vậy, một lần lật ngược sẽ không thay đổi dự đoán".
Lichtman được biết đến với cái tên là “Notradamus của bầu cử Mỹ” v́ thành tích ấn tượng của ông trong việc dự đoán kết quả của các cuộc đua giành chức tổng thống trong hơn 40 năm qua bằng mô h́nh dự đoán "Ch́a khóa vào Nhà Trắng".
Ông là một trong số ít chuyên gia dự đoán chính xác cuộc bầu cử năm 2016 cho cựu Tổng thống Donald Trump và dự đoán chiến thắng cho Tổng thống Joe Biden vào năm 2020. Hiện ông dự “đoán bà Harris sẽ là tổng thống tiếp theo của Mỹ.
13 ch́a khóa, như được nhà sử học nêu ra trong một bài báo năm 2012 cho tạp chí Giáo dục Xă hội, là:
- Nhiệm vụ của đảng: Sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, đảng đương nhiệm nắm giữ nhiều ghế hơn tại Hạ viện Hoa Kỳ so với sau các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ trước đó.
- Không có bỏ phiếu sơ bộ: Không có cuộc bỏ phiếu nghiêm túc nào cho đề cử của đảng đương nhiệm.
- Người đương nhiệm t́m cách tái đắc cử: Ứng cử viên của đảng đương nhiệm là tổng thống đương nhiệm.
- Không có đảng thứ ba: Không có chiến dịch của đảng thứ ba hoặc độc lập đáng kể nào.
- Nền kinh tế mạnh trong ngắn hạn: Nền kinh tế không suy thoái trong chiến dịch tranh cử.
- Nền kinh tế mạnh trong dài hạn: Tăng trưởng kinh tế b́nh quân đầu người thực tế trong nhiệm kỳ bằng hoặc vượt quá mức tăng trưởng trung b́nh trong hai nhiệm kỳ trước.
- Thay đổi chính sách lớn: Chính quyền đương nhiệm thực hiện những thay đổi lớn trong chính sách quốc gia.
- Không có bất ổn xă hội: Không có bất ổn xă hội kéo dài trong nhiệm kỳ.
- Không có bê bối: Chính quyền đương nhiệm không bị ảnh hưởng bởi bê bối lớn.
- Không có thất bại về đối ngoại hoặc quân sự: Chính quyền đương nhiệm không gặp thất bại lớn nào trong các vấn đề đối ngoại hoặc quân sự.
T- hành công lớn về đối ngoại hoặc quân sự: Chính quyền đương nhiệm đạt được thành công lớn trong các vấn đề đối ngoại hoặc quân sự.
- Người đương nhiệm có sức lôi cuốn: Ứng cử viên của đảng đương nhiệm có sức lôi cuốn hoặc là anh hùng dân tộc.
- Đối thủ không có sức lôi cuốn: Ứng cử viên của đảng đối thủ không có sức lôi cuốn hoặc là anh hùng dân tộc.
VietBF@ Sưu tập