Không khó để nhận ra rằng ngoài việc tiến hành vụ thử hạt nhân nhằm kỷ niệm quốc khánh lần thứ 68, Triều Tiên c̣n chơi một vố đau đối với Trung Quốc. Trang Daily Beast đă đặt một dấu hỏi đối với Kim Jong-un, v́ sao đă sẵn sàng cho một vụ thử như thế vào tháng 5 nhưng phải đến hôm 9-9 mới tiến hành? Phải chăng Triều Tiên không coi Trung Quốc ra ǵ?
Theo lư giải của tờ báo, lúc này Bắc Kinh đang bất b́nh với Seoul nhiều hơn là B́nh Nhưỡng. Trung Quốc lo ngại kế hoạch triển khai hệ thống pḥng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ trên lănh thổ Hàn Quốc có thể giúp Washington bắn hạ tên lửa ḿnh.
Bốn ngày trước vụ thử hạt nhân, Triều Tiên phóng 3 tên lửa tầm trung ngay giữa ngày làm việc thứ hai của Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại TP Hàng Châu - Trung Quốc. Vụ phóng diễn ra ngay sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh tiếp Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye bên lề hội nghị.
Thay v́ nóng mặt với hành động “phá bĩnh” này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ hy vọng các bên liên quan tránh leo thang căng thẳng. Thậm chí, một ngày sau vụ phóng tên lửa, Bắc Kinh c̣n mở rộng cửa chào đón đặc phái viên hạt nhân Triều Tiên Choe Son Hui. Hiện chưa có thông tin về mục đích chuyến đi này nhưng theo Daily Beast, rơ ràng là B́nh Nhưỡng không quá lo ngại về phản ứng của Bắc Kinh.

Người dân Triều Tiên đi ngang một màn h́nh lớn phát thông báo của chính phủ về vụ thử hạt nhân thứ 5 tại B́nh Nhưỡng hôm 9-9. Ảnh: Reuters
Đối với châu Á, vụ thử hạt nhân thứ 5 của Triều Tiên c̣n đồng nghĩa mối đe dọa của tên lửa hạt nhân đă trở thành hiện thực. Nó cũng đánh dấu nỗ lực củng cố quyền lực mới nhất của nhà lănh đạo Kim Jong-un bất chấp sức ép từ cộng đồng quốc tế.
Ngoài ra, vụ thử c̣n nhằm gây áp lực lên các nước, nhất là Mỹ, trong việc thay đổi lập trường. Washington cho đến giờ không đàm phán trực tiếp với B́nh Nhưỡng trừ khi quốc gia này chịu từ bỏ tham vọng hạt nhân.
“Trong nước, ông Kim Jong-un muốn thể hiện ḿnh là một nhà lănh đạo mạnh mẽ đang chống lại Mỹ. Trên b́nh diện quốc tế, vụ thử nhằm chứng tỏ các biện pháp trừng phạt nhằm vào Triều Tiên không hiệu quả. Họ đang thúc giục thế giới thừa nhận thất bại và điều chỉnh chính sách đối với Triều Tiên” - ông Yang Moo-jin, giáo sư tại Trường ĐH Nghiên cứu Triều Tiên ở Seoul, nhận định với tờ The Washington Post.
Một số nhà phân tích cũng nhận định các biện pháp trừng phạt chưa hiệu quả. Dù vậy, nhiều khả năng cộng đồng quốc tế không c̣n lựa chọn nào khả dĩ hơn ngoài việc tiếp tục trừng phạt hơn nữa. Ông Bruce Klingner, chuyên gia về Đông Bắc Á tại tổ chức Heritage Foundation (Mỹ), đánh giá các biện pháp trừng phạt mới là cần thiết và đ̣i hỏi thời gian để tác động lên t́nh h́nh tài chính của Triều Tiên. Cái khó ở đây, theo ông Klingner, là làm sao bảo đảm trừng phạt được thực thi hiệu quả - điều không dễ nếu không có sự ủng hộ của Trung Quốc, đồng minh thân cận nhất của Triều Tiên.
Dù vậy, Reuters cho rằng Bắc Kinh khó có thể mạnh tay với B́nh Nhưỡng, một phần v́ ảnh hưởng bị hạn chế, một phần v́ nước này tin rằng cả Washington và Seoul cũng phải chịu trách nhiệm cho t́nh trạng căng thẳng leo thang ở khu vực. V́ thế, một số chuyên gia cảnh báo Triều Tiên sẽ nhanh chóng tiến bộ trong quá tŕnh phát triển vũ khí hạt nhân chừng nào Mỹ và phần c̣n lại của cộng đồng quốc tế chưa nhận ra vấn đề từ Trung Quốc cũng quan trọng không kém.
Therealtz © VietBF