Dần dần Tổng thống Philippines muốn tách ra khỏi không muốn phụ thuộc vào Mỹ. Tuy nhiên ai cũng hiểu rằng Philippines làm sao mà đủ sức "trứng chọi đá" với Trung Quốc mà đòi bảo vệ được chủ quyền. Vì thế đương nhiên bộ mặt thật của Duterte lòi ra khi muốn ngả theo Trung cộng.
Ông Duterte giơ hai bức ảnh làm bằng chứng cho thấy lính Mỹ "khơi mào" các cuộc nổi dậy của người Hồi giáo ở miền Nam Philippines. Ảnh: WSJ
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte gần đây có dấu hiệu cho thấy ông muốn đưa đất nước “thoát khỏi sự lệ thuộc Mỹ", theo Sydney Morning Herald.
Tối 12/9, trong bài phát biểu nhân dịp bổ nhiệm các quan chức mới trong chính phủ, ông Duterte đổ lỗi cho Mỹ "khơi mào" các cuộc nội dậy của người Hồi giáo ở miền Nam Philippines và làm phức tạp cuộc chiến chống khủng bố ở quốc gia Đông Nam Á. Ông đã yêu cầu các đặc nhiệm Mỹ rút khỏi khu vực này.
Một phát ngôn viên của ông Duterte cho biết, lệnh trục xuất khoảng 50 đơn vị đặc nhiệm Mỹ khỏi miền Nam Philippines “phản ánh hướng đi mới hướng đến chính sách đối ngoại độc lập”. Tuy nhiên, phía quan chức Mỹ nói họ chưa nhận được bất kỳ thông tin chính thức nào từ phía Philippines sau tuyên bố của nhà lãnh đạo nước này.
Những phát biểu không thể đoán trước của chính trị gia 71 tuổi rõ ràng được đưa ra mà không cần tham khảo ý kiến từ các cố vấn ngoại giao. Và như thường lệ, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay lại phải đi “chữa cháy” cho các phát ngôn nóng vội từ ông chủ Điện Malacañang.
Ngoại trưởng Yasay ngày 13/9 cho biết, Manila sẽ tiếp tục tôn trọng các nghĩa vụ hiệp ước với Mỹ, bất chấp việc Tổng thống Rodrigo Duterte hôm qua kêu gọi Mỹ rút đặc nhiệm khỏi miền Nam Philippines. "Tổng thống đã nói, thậm chí như một tuyên bố ưu tiên trong phát biểu nhậm chức của mình, rằng chúng tôi sẽ tôn trọng và tiếp tục tôn trọng các nghĩa vụ hiệp ước và cam kết của chúng tôi, đặc biệt là với Mỹ. Phát biểu của ông bây giờ không phải là ý định, và không nên xem là một tín hiệu rằng ông ấy sẽ thu lại tuyên bố trước đó của mình. Philippines luôn tôn trọng các thỏa thuận có liên quan”.
Và chính Duterte, trong bài phát biểu trên truyền hình trước các tướng lĩnh quân đội ở Manila hôm 13/9, ông như bừng tỉnh sau cơn mê, lập tức "hạ giọng" khi tuyên bố: "Chúng tôi sẽ không cắt đứt sợi dây rốn nối mình với các quốc gia đồng minh". "Nhưng tất nhiên, chúng tôi sẽ theo đuổi một vị thế độc lập và chính sách ngoại giao độc lập", ông nói thêm.
Đây không phải lần đầu tiên Tổng thống Duterte có những phát ngôn gây sốc về Mỹ hay quan hệ Mỹ - Philippines và rồi tự "chữa cháy" hay Ngoại trưởng Yasay phải "ra mặt". Trong cuộc họp bên lề Hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Lào vừa qua, ông Duterte đã dùng từ ngữ thô tục để chỉ trích Obama, khiến tổng thống Mỹ phải hủy cuộc gặp. Hay như cựu thị trưởng thành phố Davao từng nói "không cần ai dạy dỗ" (ám chỉ Mỹ).
Tổng thống Duterte công khai chỉ trích Washington kể từ khi nhậm chức vào tháng 6. Ít nhiều, điều này đã gây tổn hại tới mối quan hệ giữa Philippines với chính quyền Obama trong bối cảnh căng thẳng tăng cao trên Biển Đông trước các tuyên bố vô lý, hung hăng từ Trung Quốc.
Hủy tuần tra chung với Mỹ, ngả về Trung Quốc?
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Tổng thống Philippines Duterte. Ảnh minh họa
Cũng trong ngày 13/9, vị tổng thống với những phát ngôn gây sốc cũng nói rằng, Philippines đang cân nhắc mua vũ khí từ Nga và Mỹ, đồng thời chấm dứt các cuộc tuần tra chung với các lực lượng Mỹ ở Biển Đông nhằm tránh tham gia "hành động thù địch", theo SCMP.
Tổng thống Philippines tiết lộ hai quốc gia (ông không nêu tên) đồng ý cho Philippines vay với lãi suất thấp trong 25 năm để mua vũ khí. Sau đó ông nói Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana và những chuyên gia kỹ thuật trong quân đội sẽ tới Trung Quốc và Nga để “xem những (vũ khí) gì là tốt nhất”. “Tôi không cần chiến đấu cơ F-16 (của Mỹ) – những thứ đó chẳng tác dụng gì với chúng ta”, ông Duterte nói. “Chúng ta không định chiến đấu với nước nào cả”.
Theo Jon Grevatt, chuyên gia phân tích công nghiệp quốc phòng của tạp chí quân sự IHS Jane ở Bangkok, nhận định, Mỹ có thể sẽ thực hiện các động thái ngoại giao để ngăn Philippines từ mua hệ thống phòng thủ từ Trung Quốc.
Dù ông Duterte chưa công khai nói về việc cắt "dây rốn" với các nước đồng minh, tuyên bố của ông là dấu hiệu mới nhất cho thấy Manila muốn tách dần khỏi quan hệ Philippines-Mỹ theo Hiệp ước quốc phòng ký năm 1951 giữa hai nước.
Từ lâu, Mỹ là đồng minh quân sự quan trọng nhất của Philippines. Hồi tháng 1, Tòa án Tối cao Philippines duy trì thời hạn của thỏa thuận hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và Philippines, cho phép Washington tăng quân đồn trú cũng như được chuyển thiết bị quân sự tới các khu vực như vịnh Subic – căn cứ cũ của Hải quân Mỹ. Kể từ năm 1950, Mỹ là nước cung cấp khoảng 75 % vũ khí cho Philippines, theo cơ sở dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm. Còn Philippines không nhập bất kỳ vũ khí napf từ Nga và Trung Quốc trong thời gian đó.
Mỹ bắt đầu tuần tra chung với Philippines hồi đầu năm nay trước khi giành chiến thắng cuộc bầu cử Duterte hồi tháng 5. Các đồng minh đã tìm cách tăng cường hợp tác quân sự để chống lại yêu sách bành trướng Trung Quốc trên Biển Đông. Việc Philippines dừng tuần tra chung với Mỹ sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực tới chiến lược của Washington tại Biển Đông, đặc biệt trong việc đối trọng với sự mở rộng ảnh hưởng ngày càng quyết liệt của Trung Quốc.
Trong khi tuyên bố rằng "không phải là một fan hâm mộ" của Mỹ, ông Duterte lại đưa ra những nhận xét thận trọng về Trung Quốc và đã chấp nhận lời đề nghị của Bắc Kinh khi muốn xây dựng các trung tâm phục hồi chức năng cho người nghiện ma túy Philippines.
"Chỉ có Trung Quốc giúp chúng tôi. Mỹ chỉ đưa ra những nguyên tắc và không có gì khác", Duterte nói trong một cuộc gặp với người Philippines đang sống tại Indonesia hồi đầu tháng 9.
Ngoài ra, ông cũng cho rằng, "chỉ có hai lựa chọn" khi nói đến mối quan hệ của nước này với Trung Quốc: đối thoại hoặc đối đầu. "Việc Philippines chiến đấu chống Trung Quốc là cuộc tàn sát, vì vậy, chúng tôi sẽ đối thoại".
Theo nhận định của Shen Shishun, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc, việc Philippines dần hướng tới việc kết thúc tuần tra chung với Mỹ cho thấy Manila muốn "cải thiện quan hệ" với Bắc Kinh.
VietBF © sưu tầm
