Chưa bao giờ người dân Việt Nam lại trải qua thời điểm như hiện nay. 1kg thịt lợn hiện tại bây giờ rẻ hơn 1kg khoai. Người nông dân đang phải đối mặt với một dịp tết nhiều khó khăn.
Sát tết, chị Đàm Thu Trang ở thành phố Việt Tŕ (Phú Thọ) vẫn chưa buồn sắm sửa bất cứ thứ ǵ cho gia đ́nh đón Tết v́ đàn lợn của chị quá ngày xuất chuồng cả nửa tháng nay mà không có người mua.
Chị Trang tâm sự, đàn lợn 40 con đang đến lứa xuất chuồng, bao nhiêu vốn liếng dồn cả vào đây với hy vọng bán đúng vào tháng Tết giá sẽ cao và gia đ́nh chị sẽ có một cái Tết no đủ. Song, chẳng ngờ được khi giá lợn càng cận Tết lại càng giảm mạnh.
Cách đây nửa tháng, thương lái vào trả giá 32.000 đồng/kg lợn hơi xuất chuồng, chị thấy xót nên giữ lại cố gắng chờ giá cao hơn một chút để gỡ gạc vốn liếng v́ bán với giá này th́ vợ chồng chị chịu lỗ to. Đến nay, sau nửa tháng, giá lợn hơi không những không tăng mà c̣n giảm xuống mức 27.000 đồng/kg.
"Đàn lợn của vợ chồng tôi có 40 con, trong đó có 28 con lợn nhỏ khoảng 90kg th́ chỉ cần gật đầu thương lái sẽ vào bắt với giá 27.000 đồng/kg lợn hơi, c̣n 12 con lợn trọng lượng 120kg/con cả tuần nay chị đi mời mỏi miệng thương lái vẫn không chịu mua, người đến th́ chỉ trả giá 24.000 đồng/kg", chị buồn nói.
Theo chị Trang, bây giờ mà bán với mức giá 27.000 đồng/kg lợn hơi, vợ chồng chị nhẩm tính đă lỗ khoảng hơn 10.000 đồng/kg. Nhưng, không bán, giữ lợn lại th́ càng lỗ nhiều hơn.
Cùng cảnh ngộ, bà Nguyễn Ngọc Minh ở thị trấn Nam Giang (Nam Trực, Nam Định) cũng chua xót khi phải cắn răng xuất chuồng đàn lợn hơn 30 con của ḿnh với giá chỉ ở mức 26.000 đồng/kg khiến gia đ́nh bà thua lỗ nặng.
Bà cho hay, khoảng hơn một tuần nay giá lợn giảm thê thảm. Cuối tháng 12 dương lịch giá lợn c̣n ở mức 32.000-35.000 đồng/kg mà nay chỉ c̣n 26.000 đồng/kg.
"Tôi nuôi lợn đến nay đă được tṛn 10 năm mà chưa năm nào thấy giá lợn giảm đến mức này. Những năm trước đó giá lợn rẻ nhất là ở mức 31.000 đồng/kg, không th́ được 36.000-37.000 đồng/kg, thời kỳ cao giá lên đến 40.000-47.000 đồng/kg". Bà Minh nói và cho biết, với giá thịt lợn chỉ bán được ở mức 26.000 đồng/kg th́ chỉ bằng giá rau củ ở ngoài chợ.
"Hôm nay tôi đi chợ, mua một 1kg đỗ xanh giá 25.000 đồng/kg, mua một 1kg cải thảo giá cũng 23.000 đồng/kg, 1kg khoai tây hỏi qua cũng 30.000 đồng/kg", bà Minh buồn rầu nói.
Ghi nhận tại một số tỉnh thành cho thấy giá lợn đang giảm xuyên đáy, xuống mức thấp nhất so với 10 năm trở lại đây. Đơn cử, tại Vĩnh Phúc, giá lợn thịt xuất bán tại chuồng phổ biến ở mức 27.000-32.000 đồng/kg; tại Quảng Trị, giá thịt lợn cũng đang ở mức 30.000 đồng/kg. Trong khi đó, tại các tỉnh phía Nam, Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho biết, có thời điểm giá lợn xuất bán 27.000 đồng/kg, thậm chí bị ép giá xuống chỉ c̣n 25.000 đồng/kg. Riêng loại lợn trên 150kg giá c̣n bị hạ xuống mức thấp hơn.
Tư thương ép giá?
Ông Đoàn Xuân Trúc, Tổng thư kư Hội Chăn nuôi Việt Nam cho biết, nguyên nhân là do nguồn cung vượt cầu bởi v́ người chăn nuôi ồ ạt tăng đàn để chuẩn bị lợn cho thị trường Tết Nguyên đán.
Bên cạnh đó, thị trường phía Trung Quốc trước đây nhập khẩu rất nhiều thịt lợn Việt Nam, đặc biệt là vào dịp cận Tết, song, hiện nay Trung Quốc đă dừng nhập khẩu thịt lợn của Việt Nam qua đường tiểu ngạch khiến đầu ra bị tắc nghẽn, giá giảm mạnh.
Ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) cho biết, Bộ NN-PTNT đă gửi công văn đi các tỉnh, yêu cầu tăng cường thông tin thị trường cho người chăn nuôi, tạo điều kiện cho các xe chở lợn lưu thông thuận tiện, không "ngăn sông cấm chợ". Kêu gọi các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi, thú y,... tiết giảm giá thành, chia sẻ với người chăn nuôi. Các tỉnh yêu cầu người chăn nuôi không tăng đàn, giữ quy mô vừa phải.
Đề cập đến vấn đề giá lợn giảm, ông Dương cho biết, điều lạ giá thịt lợn hơi xuất chuồng đang giảm mạnh nhưng giá thịt lợn bán tại chợ lại không hề giảm.
Thực tế, khảo sát của PV tại một số chợ trên địa bàn Hà Nội như chợ Đại Từ, Nghĩa Tân, Kim Giang…, giá thịt lợn những ngày gần đây vẫn tương đối ổn định. Đơn cử, thịt nạc thăn giá 100.000 đồng/kg, xương sườn giá 110.000 đồng/kg, các loại thịt chân gị, ba chỉ, sấn mông, vai giá đều ở mức 85.000-90.000 đồng/kg.
Đáng chú ư, đa phần tiểu thương tại các chợ nay đều cho biết, chỉ khoảng 1 tuần nữa thôi giá thịt lợn ngoài chợ sẽ được điều chỉnh tăng từ 5.000-20.000 đồng/kg tuỳ loại v́ nhu cầu của các gia đ́nh mua thịt lợn về chế biến, tích trữ trong những ngày Tết tăng cao.
Lư giải về nghịch lư trên, ông Dương và một số chuyên gia trong ngành nhận định, giá thịt lợn trên thị trường giảm mạnh là do thương lái ép giá.
"Thương lái lợi dụng nguồn cung thịt lợn dư thừa và lợi dụng vào điểm yếu lợn không thể xuất khẩu sang Trung Quốc, đặc biệt là loại lợn ngoại cỡ nên tranh thủ ép giá mạnh, buôc người dân phải chịu lỗ, bán với giá thấp. Theo đó, thương lái dễ dàng vơ tiền chênh lệch để nhét đầy túi ḿnh", một chuyên gia đầu ngành chăn nuôi chia sẻ.