Venezuela ch́m đắm trong khủng hoảng đă nhiều năm qua. Người dân cùng cực của sự đói khổ. Mọi như yếu phẩm thiếu trầm trọng. Nạn trộm cướp diễn ra hàng ngày. Đến thuốc thang chữa bệnh cũng không có, chính phủ phải cầu cứu Liên Hiệp Quốc. Châu Mỹ đang “dậy sóng” khi Ṭa án Venezuela bất ngờ giải tán Quốc hội.
Trong một diễn biến bất ngờ mà phe đối lập Venezuela gọi là đảo chính, Ṭa án Tối cao nước này đă tước bỏ quyền lực của Quốc hội. Theo đó, tất cả mọi quyền lực của cơ quan lập pháp Venezuela sẽ được chuyển giao cho Ṭa án tối cao.
Tổng thống Venezuela Maduro. Nguồn: Fusion
CNN đưa tin, phán quyết này có nghĩa là ba nhánh hành pháp, lập pháp và tư pháp của chính phủ Venezuela sẽ bị kiểm soát bởi Đảng Xă hội Chủ nghĩa Thống nhất, đánh bật phe đối lập ra khỏi cơ quan cầm quyền. Các lănh đạo đảng đối lập đă lên tiếng phản đối chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro.
Chủ tịch Quốc hội Venezuela, Julio Borges cho biết: “Ông Maduro đă tiến hành một cuộc đảo chính. Ư nghĩa của phán quyết này đó là lần đầu tiên, Tổng thống sẽ có tất cả mọi quyền lực từ ban hành luật pháp, phân công hợp đồng, quản lư nợ nước ngoài và làm khổ những người dân Venezuela".
Chủ tịch Quốc hội Venezuela, Julio Borges cho biết: “Ông Maduro đă tiến hành một cuộc đảo chính. Ư nghĩa của phán quyết này đó là lần đầu tiên, Tổng thống sẽ có tất cả mọi quyền lực từ ban hành luật pháp, phân công hợp đồng, quản lư
Trong bài phát biểu được phát sóng trực tiếp trên truyền h́nh ngày hôm qua (30/3), Tổng thống Maduro khẳng định: “Họ đang cho phép tôi thực hiện những quyền đặc biệt có thể giúp đất nước thoát khỏi t́nh trạng khẩn cấp mà Hiến pháp đă quy định. Đây là mệnh lệnh từ Ṭa án Tối cao. Đây là một quyết định lịch sử”.
Phán quyết này đă tạo nên một làn sóng giận dữ trên khắp khu vực. Chính phủ Peru đă hủy bỏ quan hệ ngoại giao với Venezuela, triệu hồi Đại sứ Mariano López Chávarry về nước. Tổng thống Peru Pedro Pablo Kuczynski cũng gọi phán quyết của ṭa án là “một cách thức chuyên quyền phá vỡ hệ thống luật pháp cũng như trật tự dân chủ và hiến pháp”.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng ngay lập tức lên án quyết định của Ṭa án Tối cao Venezuela và gọi đây là “một bước lùi nghiêm trọng trong tiến tŕnh dân chủ ở quốc gia Trung Mỹ này”.
“Việc cắt đứt các quy chế hiến pháp và dân chủ này sẽ gây tổn thất lớn cho thể chế dân chủ của Venezuela và ngăn không cho người dân nước này có quyền quyết định tương lai của đất nước thông qua các đại diện do chính họ bầu chọn.
Chúng tôi kêu gọi chính phủ Venezuela cho phép Quốc hội đă được bầu cử dân chủ thực hiện các chức năng hiến pháp của ḿnh, tổ chức bầu cử sớm nhất có thể và ngay lập tức thả tất cả các tù nhân chính trị”, quyền phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Mark Toner khẳng định.
Phán quyết của Ṭa án Tối cao Venezuela cho biết sẽ cắt bỏ tất cả các quyền lập pháp vốn dĩ thuộc về Quốc hội mà phe đối lập chiếm đa số kể từ tháng 1/2016.
“Một khi việc không tuân thủ vẫn tiếp tục và hành động của Quốc hội không c̣n hiệu lực th́ ṭa án hiến pháp sẽ đảm bảo rằng mọi chức năng của Quốc hội sẽ do chính ṭa quyết định, hoặc sẽ được trao cho một cơ quan hợp lư khác, để đảm bảo quy định của luật pháp”, ṭa án Venezuela tuyên bố.
Các cuộc ẩu đả đă diễn ra bên ngoài ṭa nhà của Ṭa án Tối cao Venezuela chiều ngày hôm qua, khi các lực lượng chống chính phủ t́m cách tấn công cơ quan này trước sự bảo vệ của lực lượng Vệ binh Quốc gia. Một số người biểu t́nh đă mắng chửi lực lượng bảo vệ, gọi họ là “kẻ phản bội đất mẹ”.
Người dân Venezuela xếp hàng mua thực phẩm trước cửa một siêu thị ở Caracas. Nguồn: CNN
Venezuela đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng xuất phát từ cuộc suy thoái kinh tế thời gian qua. Người dân nước này phải đối mặt với t́nh trạng thiếu những sản phẩm lương thực cơ bản và thuốc thang thông thường.
Theo Qũy Tiền tệ Quốc tế, lạm pháp ở Venezuela được cho là tăng lên mức 1.660% trong năm nay và lên tới 2.880% trong năm 2018.
Hôm 24/3, Tổng thống Maduro cho biết chính phủ ông đă đề nghị Liên Hiệp Quốc hỗ trợ thuốc và các thiết bị y tế tối thiểu cho Venezuela. Hồi đầu tháng ba, dữ liệu từ ngân hàng trung ương nước này tiết lộ chính phủ của ông Maduro đă gần như cạn kiệt tiền mặt.
Venezuela đang c̣n khoản 10, 5 tỷ dự trữ ngoại hối. Với khoản nợ vượt ngưỡng 7,2 tỷ USD, điều đó có nghĩa là, quốc gia Trung Mỹ này đă có lúc hết sạch tiền, do phụ thuộc vào giá dầu lên xuống.
Tổ chức các quốc gia châu Mỹ đă gặp mặt hôm 28/3 để t́m cách giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị ở Venezuela nhưng các thành viên đă không t́m ra được tiếng nói chung trong việc áp đặt trừng phạt và yêu cầu thả tù nhân chính trị.
Cuối cùng, tổ chức này chỉ đưa ra tuyên bố “tiếp tục xem xét các lựa chọn, với sự tham gia của tất cả các bên tại Venezuela, nhằm ủng hộ dân chủ và quy định của luật pháp theo thể chế của nước này”.