Giải mã phản xạ ra nắng hay hắt hơi

[june04]

Hắt xì hơi là một phản xạ bình thường của cơ thể chúng ta. Có nhiều lý do khiến bạn bị hắt hơi vì lạnh, bụi, kích ứng mũi. Nhưng lại có một thứ không liên quan khiến bạn bị hắt hơi đó là...ánh nắng.

Nhưng bạn đừng lo lắng bởi ước tính trên thế giới có tới 22% - 30% người dân bị kích thích hắt hơi khi nhìn vào ánh Mặt trời hay ánh sáng chói.

Và hiện tượng này được giới khoa học đặt tên là "Phản xạ hắt hơi quang học".

Nhà triết học Hy Lạp - Aristotle vào năm 350 TCN đã đưa ra giả thuyết, chính sức nóng của Mặt trời đã tạo ra độ ẩm khiến mồ hôi bên trong mũi và miệng tiết ra nhiều hơn. Để thoát khỏi sự ẩm ướt này, cơ thể buộc chúng ta phải hắt hơi.

Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học đã chứng minh lý thuyết mà Aristotle đưa ra là không chính xác. Phải đến khoảng năm 1960, một nghiên cứu mới đã chứng minh, phản xạ hắt hơi do ánh sáng Mặt trời thực chất là 1 đặc điểm di truyền.

Theo đó, biến thể trong DNA của chúng ta đã có sự thay đổi, có thể kích hoạt phản xạ hắt hơi dưới tác động của ánh nắng (photic sneeze reflex) độc đáo.

Nghiên cứu sâu thêm, giới khoa học phát hiện có mối liên hệ giữa giật mình và 1 gene liên quan đến cơn co giật do động kinh.

Nhờ những nghiên cứu trước đây, chúng ta biết di truyền học cũng ảnh hưởng đến hiện tượng phản ứng hắt hơi ánh sáng này. Nếu cha, mẹ gặp tình trạng này thì xác suất con cái kế thừa gene và có biểu hiện như vậy lên tới 50%.

Sau chuỗi dài nghiên cứu, cuối cùng các nhà khoa học đã có thể mô tả hiện tượng kỳ lạ này với tên gọi chính xác là - hội chứng ACHOO (Autosomal-Dominant Compelling Helio-Ophthalmic Outburst).

Theo đó, những liên kết chéo của các dây thần kinh sinh ba nằm ở rìa gần hộp sọ. Khu vực này khá lớn và phức tạp nhất. Từ vùng này sẽ sinh ra ba bó dây thần kinh nối liền tới mắt, khoang mũi và quai hàm.

Do phải đảm nhiệm khá nhiều công việc nên tế bào sinh 3 thỉnh thoảng sẽ phát sinh phản ứng nhầm lẫn.

Trong trường hợp ánh nắng đột ngột soi thẳng vào mắt, dây thần kinh thị giác sẽ gửi tín hiệu đến não bộ để ra lệnh cho đồng tử thu hẹp lại.

Thay vì đem tín hiệu ánh sáng đến tế bào mắt, tế bào thần kinh này lại chuyển nhầm đến mũi, khiến bạn bị hắt hơi.

Cần nói rằng, đây là phản ứng hoàn toàn bình thường của cơ thể, không gây hại gì. Theo các chuyên gia, phát hiện này cho phép ta hiểu hơn về các đặc điểm di truyền trong cơ thể người.