Truyền thông Hồng Kông đang sôi nổi khai thác một vấn đề nổi cộm trong giới tài phiệt giàu có nhất ở khu vực này. Các gia đ́nh tài phiệt ở đây đang xảy ra rất nhiều mâu thuẫn dẫn đến chia rẽ xuất phát từ vấn đề thừa kế. Điều đó có nghĩa là mối bất ḥa giữa người nhà v́ tranh chấp tài sản đang trở thành mối họa cho việc kinh doanh và chuyển giao thế hệ của các gia đ́nh tài phiệt giàu có nhất Hong Kong.
Đối với các công ty đại chúng, hiềm khích trong gia đ́nh có thể ảnh hưởng tới các cuộc họp ban giám đốc và làm biến động thị trường, khi hàng tỷ USD cổ phiếu có khả năng rơi vào tay các nhà đầu tư.
Joseph Fan, chuyên gia về doanh nghiệp gia đ́nh của Đại học Trung Văn Hương Cảng, cho rằng các doanh nghiệp gia đ́nh sẽ "duy tŕ phổ biến và hiệu quả" ở Trung Quốc trong 30 năm tới.
“Vấn đề của các gia đ́nh Trung Quốc là họ không chuyển giao tài sản cho đến khi người đứng đầu qua đời”, ông nói.
Huynh đệ tương tàn
Gia đ́nh họ La, một trong những nhà phát triển Bất động sản giàu có nhất Hong Kong, vẫn chưa hóa giải được thù hận giữa các thành viên thuộc thế hệ thứ 2.
Được vợ chồng La Ưng Thạch sáng lập vào những năm 60, Great Eagle Holdings nắm giữ hai công ty đại chúng trị giá hơn 60 tỷ đô la Hong Kong (7,7 tỷ USD).
Trước khi qua đời vào năm 2009, người đứng đầu gia tộc đă chỉ định con trai thứ 3 của ông là La Gia Thụy làm chủ tịch tập đoàn và thành lập quỹ tín thác gia đ́nh được giám sát bởi Tổ chức Tín thác Quốc tế HSBC.
Ông La Gia Thụy, chủ tịch và giám đốc điều hành của Great Eagle. Ảnh: SCMP .
Sóng gió bắt đầu vào tháng 12/2016, khi bà La Đỗ Lê Quân, 97 tuổi, nộp đơn kiện lên Ṭa án Tối cao để chấm dứt vai tṛ của HSBC và giành quyền phân chia tài sản thừa kế cho các thành viên trong gia đ́nh.
Sáu con trai và ba con gái trong gia đ́nh đă chia thành 2 phe: con trai cả, con trai thứ hai và con trai út ủng hộ mẹ chấm dứt quyền điều hành quỹ của HSBC, trong khi Chủ tịch Tập đoàn Great Eagle, La Gia Thụy, liên kết với em trai thứ tư và thứ năm chống lại việc chuyển đổi.
Theo ông La Khang Thụy, sự chia rẽ trở nên công khai vào Ngày của Mẹ (14/5), khi 3 người con ủng hộ bà La được dự tiệc cùng mẹ trong khi những người khác bị cấm tham dự.
“Niềm tin giữa 2 bên đă mất hoàn toàn”, ông La Khang Thụy, con trai thứ tư của gia đ́nh, chủ tịch của Shui On Land, cho biết. Cùng với anh và em trai, ông Thụy phản đối việc chấm dứt vai tṛ giám sát quỹ tín thác của HSBC. “Tới lúc này, tôi không biết phải làm sao mới dàn xếp được t́nh h́nh”, ông nói.
Về phần ḿnh, bà La Đỗ Lê Quân phản đối việc công khai cuộc xung đột gia đ́nh, đồng thời bác bỏ thông tin bà bị thao túng.
“Tôi cảm thấy tiếc cho HSBC”, John Ashwood, giám đốc điều hành Zedra tại Hong Kong, chuyên gia về dịch vụ tín thác, nói. “Những chuyện đang diễn ra không liên quan ǵ tới hoạt động của quỹ tín thác mà là một cuộc tranh chấp trong gia đ́nh họ La”, Ashwood nhận xét.
Khó khăn khi chuyển giao thế hệ
Theo chuyên gia Joseph Fan của Đại học Trung Văn Hương Cảng, mối thù hằn trong gia đ́nh họ La cho thấy các quỹ tín thác, một phương thức thừa kế phổ biến trong các gia đ́nh tài phiệt Hong Kong, có thể khiến những người thụ hưởng bị chia rẽ như thế nào.
“Vấn đề của quỹ tín thác là khi có bất đồng, họ không thể trực tiếp mua lại phần tài sản của người kia v́ họ không phải là chủ sở hữu thực sự của tài sản gia đ́nh. Tài sản thuộc về quỹ tín thác gia đ́nh. Họ chỉ là người thụ hưởng”, ông Fan nói với South China Morning Post .
Ông Fan cho biết ḥa giải nội bộ là điều không thể trong hoàn cảnh này v́ quỹ tín thác gia đ́nh là một cấu trúc pháp lư, thứ rất khó thay đổi.
“Cách tốt nhất để lên kế hoạch thừa kế là chuẩn bị về mặt con người trước khi chuyển giao tài sản. Việc này sẽ mất nhiều thời gian, có thể là khoảng 20 năm, để các thành viên trong gia đ́nh học cách hợp tác, yêu thương và ḥa hợp lẫn nhau”, ông b́nh luận.
Trước vụ xung đột ở nhà họ La, không ít gia đ́nh giàu có khác ở Hong Kong cũng vướng vào tranh chấp. Đáng chú ư là trường hợp của Tập đoàn bất động sản Sun Hung Kai vào năm 2008 và Tập đoàn Nan Fung vào năm 2012.
Năm 2008, chủ tịch Tập đoàn Sun Hung Kai là Quách Bính Sương, người lănh đạo công ty trong 18 năm sau khi kế vị người cha quá cố, đă bị các anh chị em và người mẹ 80 tuổi lật đổ. Đến năm 2014, vị trí của ông mới được khôi phục.
Năm 2012, sau khi Trần Đ́nh Hoa, người sáng lập của Nan Fung, qua đời, vợ cũ của ông đă kiện cô con gái út, Vivien Trần, do tranh chấp về việc chia tài sản. Người mẹ đă thắng kiện và nhận được 1/3 khoản tiền, tương đương khoảng 1,5 tỷ đô la Hong Kong.
Gia đ́nh của ông trùm ṣng bạc Hà Hồng Sân, gồm 16 người con và 4 bà vợ, cũng không tránh khỏi nội chiến. Ông trùm ṣng bạc, hiện 95 tuổi, đă nộp đơn kiện một số thành viên trong gia đ́nh vào năm 2011 do tranh chấp cổ phần trong đế chế casino Macau trị giá khoảng 1,6 tỷ USD.
Ông đă bỏ vụ kiện sau khi các thành viên trong gia đ́nh đạt được thỏa thuận chung về cổ phần. Tuy nhiên, chuyện lục đục trong nhà của ông vua ṣng bạc đă được thiên hạ tỏ tường trước đó.
“Di chúc, quỹ tín thác và kế hoạch thừa kế là những việc làm cần thiết để chuyển giao tài sản nhưng điều này có thể vẫn chưa đủ để ngăn những bất ḥa nảy sinh trong quá tŕnh chuyển giao thế hệ, đặc biệt đối với khoản tiền và tài sản lớn”, Thomas Ang, trưởng pḥng dịch vụ gia đ́nh, khu vực châu Á - Thái B́nh Dương của Ngân hàng Credit Suisse, nhận định.
Theo một nghiên cứu của Ngân hàng UBS, các tỷ phú ở Đức và Thụy Sỹ là những người giỏi nhất trong việc chuyển giao tài sản cho người kế nhiệm.
Hong Kong xếp thứ 9 trong số 14 vùng lănh thổ được khảo sát, sau Singapore và Ấn Độ.
VietBF © sưu tập