Ông Trump lên kế hoạch thăm Ba Lan vào đầu tháng 7, sau đó sẽ sang thăm Đức.
Tổng thống Mỹ Donald Trump không chọn một nước lớn hay một đồng minh mà chọn Ba Lan - một thành viên NATO làm điểm đến đầu tiên.
ABC News đưa tin, ông Trump sẽ tới Ba Lan để tham dự hội nghị Sáng kiến 3 Biển với hơn 10 nước châu Âu, và sau đó là hội nghị G20 ở Đức.
Văn pḥng Tổng thống Ba Lan cho biết đă nỗ lực hàng tháng trời thuyết phục ông Trump đồng ư chuyến thăm này. V́ sự tham dự của ông Trump, Ba Lan đă chuyển địa điểm hội nghị dự kiến là TP Wroclaw về thủ đô Warsaw.
Đây được coi là một thành công với Ba Lan khi được ông Trump chọn thăm trước cả các đồng minh NATO lớn hơn như Pháp, Anh, Đức. Bộ trưởng Quốc pḥng Ba Lan Antoni Macierewicz cuối tuần rồi nói chuyến thăm sắp đến của ông Trump là “thắng lợi ngoại giao lớn của Ba Lan”, cho thấy vị trí của Ba Lan trên chính trường thế giới đă thay đổi.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda (phải) tại hội nghị NATO ở Bỉ tháng 5. Ảnh: PAP.PL
Chắc chắn tại Ba Lan ông Trump sẽ được đón tiếp nồng hậu hơn ở Đức, khi mà Đức cũng như nhiều lănh đạo thế giới đang bất măn với quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris.
Theo Phó Giáo sư Salvatore Babones tại đại học Sydney (Úc), có nhiều nguyên nhân ông Trump chọn Ba Lan cho chuyến công du thứ hai.
Giữa hai chính phủ Mỹ và Ba Lan hiện tại có nhiều điểm chung. Chính phủ của Tổng thống Andrzej Duda chia sẻ nhiều quan điểm của ông Trump như phản đối nhập cư Hồi giáo, ủng hộ khai thác than, bi quan về các tổ chức quốc tế trong đó có EU. Cả ông Trump và ông Duda đều được xem là theo chủ nghĩa dân tộc.
Không loại trừ nguyên nhân ông Trump thiện cảm với Ba Lan khi nước này là một trong số 5 nước ít ỏi của NATO đáp ứng chỉ tiêu chi 2% GDP cho quốc pḥng, và nhân chuyến đi này dằn mặt các nước lớn khác trong NATO như Đức.
Từ khi nắm quyền năm 2015, ông Duda đă không tiếc tiền đầu tư cho quân đội, muốn Ba Lan thay thế Đức như cái “sườn phía tây của liên minh”, kiên tŕ vận động để NATO tăng hiện diện ở Ba Lan để đối phó Nga. Ba Lan đáp ứng chỉ tiêu chi 2% cho quốc pḥng, trong khi đó Đức chỉ chi 1,19% GDP, đứng thứ 16 trong 28 nước NATO.
Ba Lan cũng đáp ứng chỉ tiêu NATO khi dành tới 25,8% tiền ngân sách quốc pḥng mua thiết bị, khí tài, vũ khí, trong khi chỉ tiêu NATO là 20%. Đức th́ chỉ dành ra 13,7%.
Tại Bỉ tháng trước, khi bị ông Trump phàn nàn không chi tiêu quốc pḥng đúng mức, các lănh đạo NATO kêu gọi nhau tăng chi tiêu quốc pḥng. Nhưng “kêu gọi” và “làm” là hai chuyện khác nhau.
Tại châu Âu, Ba Lan đang dần được xem là mặt trận trung tâm của NATO và rất cần Mỹ hỗ trợ. V́ liên quan với Ukraine, Mỹ xem Ba Lan như một tiền đồn của ḿnh ở Tây Âu.
Cho đến thập kỷ 1990, quân đội Đức vẫn là lực lượng chính của NATO, đặc biệt trong thời điểm chiến tranh lạnh. Tuy nhiên hiện tại đă khác khi Đức không c̣n khả năng thực hiện các chiến dịch quân sự lớn, và cũng chưa có nước nào sẵn sàng thế chỗ.
Điều 5 pḥng thủ chung trong hiệp ước NATO thực chất là một cam kết đơn phương của Mỹ với an ninh các nước NATO. V́ khó khăn kinh tế, ngân sách quốc pḥng các nước NATO giảm không phanh trong thời gian 2008-2015. Rất nhiều nước không c̣n khả năng tự bảo vệ chính ḿnh chứ đừng nói bảo vệ nước khác.
VietBF © Sưu Tầm