Thái Lan là đất của Phật giáo. Người dân Thái Lan phần lớn là theo đạo Phật. Nhà sư Wirapol Sukpholđã lợi dụng nhu cầu tinh thần của người thành thị và sự thương mại hóa Phật giáo.
Wirapol Sukphol ngồi trên máy bay riêng trong một video công bố năm 2013. Ảnh: BBC.
Đây là hình ảnh khiến nhiều người kinh ngạc: một nhóm các nhà sư mặc áo tu ngồi trên ghế một chiếc máy bay, đưa cho nhau những phụ kiện sang trọng. Video của nhà sư Wirapol Sukphol, sinh năm 1979, đã lan truyền rộng rãi sau khi được đăng trên YouTube vào năm 2013.
Cục điều tra đặc biệt Thái Lan (DSI) sau đó phát hiện ra lối sống suy đồi của nhà tu hành này. Ông ta có 200 triệu baht Thái (6 triệu USD) trong 10 tài khoản ngân hàng và mua 22 chiếc Mercedes Benz.
Wirapol đã xây một biệt thự ở miền nam California, sở hữu một ngôi nhà lớn tại thị trấn quê nhà Ubon Ratchathani và còn cho đúc một bản sao khổng lồ bức tượng Phật ngọc nổi tiếng ở cung điện hoàng gia Bangkok. Ông ta tuyên bố bức tượng chứa 9 tấn vàng nhưng đó là lời gian dối.
DSI cũng có bằng chứng về việc Wirapol quan hệ tình dục với một số phụ nữ. Một người tố cáo cô có con với ông ta khi 15 tuổi. Theo DSI, kết quả phân tích ADN cho thấy cáo buộc này đúng sự thật.
Wirapol đã bị Giáo hội Phật giáo Thái Lan khai trừ. Sau khi Wirapol trốn sang Mỹ, chính quyền Thái Lan đã mất 4 năm để dẫn độ ông ta. Wirapol bác bỏ những cáo buộc gian lận, rửa tiền và hiếp dâm.
Ảnh hưởng lớn
Vì sao một nhà sư lại có ảnh hưởng lớn ngay cả khi còn rất trẻ? Thái Lan là quốc gia với 95% dân số theo Phật giáo. Sinh hoạt tín ngưỡng Phật giáo luôn là một phần quan trọng trong đời sống của người dân Thái, từ lúc mới chào đời, trưởng thành, lễ cưới, ma chay đều có liên quan đến chùa chiền và tăng sĩ.
Vì vậy, các thầy tu luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong lòng người dân. Hầu hết các thanh niên Thái Lan đều được đến cúng chùa từ khi còn rất nhỏ. Những ai có thể trở thành nhà sư đều được xem là một vinh dự cho cả bản thân và gia đình họ. Mỗi cộng đồng người Thái, cho dù là nhỏ hay nghèo, thường cố gắng đóng góp để xây dựng chùa trong khu vực để bảo đảm mọi người đều có nơi để hành lễ.
Tuy nhiên, việc các nhà sư cư xử sai trái, phi phạm giới luật (227 khoản luật của người tu hành) không mới mẻ ở Thái Lan. Những cám dỗ của cuộc sống hiện đại đã khiến nhiều nhà sư tích lũy nhiều của cải, dùng ma túy, chơi bời, quan hệ tình dục với đàn ông, phụ nữ và cả các chàng trai, cô gái trẻ.
Ngoài ra, còn có những ngôi chùa thu hút nhiều tín đồ tận tụy thông qua việc quảng bá khéo léo, lôi cuốn của nhà sư và trụ trì, được đồn là có quyền lực siêu nhiên.
Những điều này phát triển nhờ hai khía cạnh của cuộc sống Thái Lan hiện đại: khát vọng được giúp đỡ về tinh thần của người Thái thành thị - những người không còn mối quan hệ mật thiết với đền chùa truyền thống ở nông thôn, và niềm tin rằng công đức một cách hào phóng cho các ngôi chùa danh tiếng sẽ mang lại thành công và vật chất.
Wirapol là một ví dụ trong xu hướng này. Ông ta đến tỉnh Sisaket nghèo ở đông bắc Thái Lan vào đầu những năm 2000, thiết lập một tu viện trên đất được tặng trong làng Ban Yang. Theo người đứng đầu khu vực, rất ít người dân địa phương đến tu viện của ông ta bởi vì họ quá nghèo để cung cấp các khoản đóng góp mà ông ta mong đợi.
Wirapol sau đó tổ chức các buổi lễ, bán bùa và xây dựng bản sao tượng Phật Ngọc để thu hút những tín đồ giàu có từ các vùng khác của đất nước.
Những tín đồ này bị thu hút bởi giọng nói nhẹ nhàng, ấm áp của Wirapol và tin vào tuyên bố rằng ông ta có quyền năng siêu nhiên như đi bộ trên mặt nước và nói chuyện với các vị thần. Wirapol còn rất hào phóng với những người có ảnh hưởng trong tỉnh. Ông ta mua nhiều chiếc xe làm quà tặng cho các nhà sư và quan chức vai vế.
Hiện giờ Wirapol vẫn có những người ủng hộ. Họ cho rằng ông ta là người tốt và có quyền hưởng thụ những món đồ xa xỉ được tặng.
Wirapol bị cảnh sát thẩm vấn. Ảnh: DSI
Sau một loạt các vụ bê bối, nhiều người đã công khai nói về cuộc khủng hoảng Phật giáo ở Thái Lan. Số lượng các nhà sư thọ giới đã giảm mạnh trong những năm gần đây, nhiều chùa nhỏ ở làng không thể tự lo liệu về mặt tài chính.
Cơ quan cai quản các tăng lữ Phật giáo là Hội đồng Tăng già, bao gồm các tu sĩ cao tuổi nhưng họ hoạt động không hiệu quả. Văn phòng Phật giáo Quốc gia cũng phải là một cơ quan phụ trách vấn đề này nhưng họ gặp các vấn đề trong nội bộ và những cáo buộc về mập mờ tài chính.
Chính phủ Thái Lan đã đưa ra một đạo luật đòi hỏi các ngôi chùa, những nơi mỗi năm tích lũy 3 - 4 tỷ USD từ các khoản quyên góp, phải công khai hồ sơ tài chính. Họ cũng cân nhắc về việc cấp thẻ căn cước điện tử mới cho các nhà sư để đảm bảo những người từng có hành vi vi phạm đạo đức không thể được thọ giới một lần nữa.
Tuy nhiên, vấn đề đạo đức không ổn định của các nhà sư còn một phần bắt nguồn từ cách thức Phật giáo phát triển ở Thái Lan.
Trong 150 năm, có hai hình thức Phật giáo khác nhau ở nước này. Hình thức Thammayut quy củ hơn, được thực hành trong những ngôi chùa danh tiếng ở Bangkok. Các nhà sư ở đây phải tuân thủ quy tắc nghiêm ngặt, tách rời khỏi thế giới vật chất. Hình thức Mahanikai lỏng lẻo hơn được thực hiện tại các tỉnh, nơi các nhà sư là một phần của cộng đồng, tham gia các hoạt động khu phố, đôi khi vi phạm giới luật.
Ở các ngôi làng, chùa còn hoạt động như các trường học hoặc trung tâm y học truyền thống và địa điểm tổ chức lễ kỷ niệm địa phương. Người dân thường tìm lời khuyên của các nhà sư về một loạt vấn đề. Trong môi trường đó, ranh giới giữa điều chấp nhận được và không chấp nhận được có thể mờ nhạt.
Một căn nguyên khác là việc thương mại hóa sự mê tín của nhiều người Thái.
Các nhà sư giờ thường được coi như những người thực hiện các nghi lễ bán tôn giáo - như ban phước cho những chiếc xe mới hoặc nhà mới hơn là những người thực hành giới luật. Không ai ở Thái Lan bận tâm về việc vé số được bán trong chùa chiền.
Phra Payom Kalayano, trụ trì của một ngôi chùa phía bắc Bangkok nổi tiếng vì lên tiếng chỉ trích việc thương mại hóa Phật giáo, đã kêu gọi người dân Thái Lan phải cân nhắc kỹ hơn về việc quyên góp.
"Ngày nay nhiều người, đặc biệt là người giàu, nghĩ rằng việc tốt là phải đổ tiền cho các ngôi chùa. Họ có đức tin nhưng họ biết suy nghĩ. Đó không phải là làm việc tốt, đó chỉ là đức tin mù quáng", ông nói.
"Đồng thời, nhiều nhà sư cũng ngốc nghếch. Họ không biết cách quản lý tiền công đức. Thay vì dùng tiền để làm việc tốt và xây dựng uy tín cho chùa, các nhà sư lại tự chuộc lấy các cáo buộc hình sự", ông nói.
Tuy nhiên, nhiều người cũng nhấn mạnh rằng không thể nhìn vào trường hợp nhà sư suy đồi như Wirapol Sukphol để đánh đồng cộng đồng Phật giáo. "Các nhà sư chưa hiểu được rõ những lời giảng dạy của Đức Phật mới là những người dễ bị lạc lối bởi những cám dỗ trong cuộc sống", một nhà hoạt động nhận xét.
