VBF-Chỉ cần chữ ký của TT Trump nữa thì đạo luật trừng phạt Nga sẽ có hiệu lực. Dù rằng hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau mới đây tại Mỹ và TT Putin cho rằng không có chuyện này. Chưa kịp trừng phạt thì TT Putin đã phạt Mỹ trước khi cắt giảm ngoại giao.
NGUYỄN ĐẠT THỊNH
Hôm thứ Ba, 25 tháng Bảy 2017, Thượng Viện thông qua đạo luật trừng phạt Nga về tội chen lấn vào cuộc bầu cử 2016 của Hoa Kỳ; chỉ còn chờ chữ ký của Tổng Thống Donald Trump là đạo luật có hiệu lực. Sáng thứ Tư, 2 tháng Tám, tổng thống đã ký đạo luật này nhưng không mấy hài lòng cho lắm, nói rằng đạo luật có những khuyết điểm.
Trump từng tuyên bố ông sẽ ký, mặc dù trước đó ông đã gặp Tổng Thống Nga Vladimir Putin tại Đức trong Hội Nghị Thượng Đỉnh G20, đã hỏi ông Putin có chen lấn vào cuộc bầu cử Mỹ hay không, và được nghe ông Putin này phủ nhận.
Tổng thống Nga phủ nhận việc chen lấn vào sinh hoạt bầu cử Mỹ.
Trước khi tổng thống Mỹ ký luật trừng phạt Nga, thì ngày Chủ Nhật, 30 tháng 7, tổng thống Nga lên đài truyền hình Rossiya-1 công bố quyết định trả đũa Mỹ; một trong những biện pháp trả đũa là giảm bớt 755 nhân viên ngoại giao Mỹ đang làm việc tại các sứ quán Mỹ trên đất Nga.
Việc trục xuất nhân viên ngoại giao lần này không phải là lần đầu, tuy nhiên số người bị trục xuất quá nhiều khiến truyền thông so sánh vụ trục xuất lần này với vụ trục xuất năm 1917, khi Cộng Sản Nga đảo chánh lật đổ chế độ quân chủ Nga.
Trong cuộc phỏng vấn truyền hình, ông Putin nói ông chỉ cho phép ngoại giao đoàn Mỹ tại Nga đông tới mức tối đa là 455 người, vì Nga cũng chỉ có ngần đó người làm việc trong tòa đại sứ, và các tòa lãnh sự tại Hoa Kỳ. Hiện Mỹ đang sử dụng 1,200 nhân viên ngoại giao tại Nga.
Thời điểm để việc trục xuất ngoại giao đoàn Mỹ phải hoàn tất là 1 tháng 9, 2017 -ngày đầu tháng sau.
Putin công bố quyết định trừng phạt Mỹ vào thời điểm Phó Tổng Thống Mỹ Mike Pence đến thăm ba quốc gia Đông Âu Estonia, Georgia and Montenegro, để trấn an những nước này, cam kết là Mỹ sẽ giúp họ tự vệ, nếu Nga xâm lấn lãnh thổ của họ.
Phó Tổng Thống Pence nói chuyện với binh sĩ Mỹ tại phi trường Tbilisi, Georgia
Lần này, cũng như nhiều lần trước, ông Pence tuyên bố là ông thay lời Tổng Thống Trump nói lên thái độ của Hoa Kỳ cương quyết cộng tác bảo vệ Âu Châu; không mấy ai tin lời ông, vì trước đó tổng thống đã nhiều lần bài bác NATO -Liên Minh Phòng Thủ Bắc Âu.
Ký giả Andrei Kolesnikov, cộng tác viên của nhật báo Kommersant, người thường xuyên tháp tùng Putin trong nhiều chuyến xê dịch, nói với tờ Washington Post, "Thời điểm của những quyết định lớn đã đến, tổng thống (Putin) đã mất kiên nhẫn, ông ta đã nhịn lâu rồi, giờ này ông ta hành động."
Ngoài việc trục xuất một phần ngoại giao đoàn, chính phủ Nga còn tịch thâu hai bất động sản của Mỹ, để trả đũa việc Tổng Thống Barack Obama trục xuất một phần ngoại giao đoàn Nga và tịch thâu hai bất động sản của Nga trên lãnh thổ Mỹ.
Phụ tá Ngoại Trưởng Nga Sergei Ryabkov nói, "Việc trả đũa đáng lẽ phải thực hiện từ lâu rồi; chúng tôi có rất nhiều lợi khí trong tay nhưng bây giờ mới sử dụng, vì đạo luật quái gở và không thể chấp nhận mà Thượng Viện Mỹ vừa thông qua."
Đạo luật gọi là “quái gở” đó là đạo luật trừng phạt Nga mà Tổng Thống Trump đã ký hôm thứ Tư.
Putin cũng tuyên bố ông sẽ ban hành những biện pháp khác để trả đũa đạo luật trừng phạt kinh tế mà Hạ Viện Mỹ thông qua, và cũng đang nằm chờ chữ ký của tổng thống Trump.
Dư luận truyền thông Mỹ thảo luận rất nhiều về hai đạo luật trừng phạt chưa ban hành; ký giả Daniel Larison viết trên tạp chí bảo thủ The American Conservative, "Các vụ trừng phạt thường không làm thay đổi thái độ của chính phủ bị trừng phạt; không những không kiến hiệu mà trừng phạt nhiều khi còn gây thiệt thòi cho Hoa Kỳ. Mỹ trừng phạt kinh tế Nga, có thể gây thiệt hại cho những công ty Âu Châu có liên hệ thương mại với Nga."
Ký giả Harry J. Kazianis viết trên The Week, "Hoa Thịnh Đốn nên quan tâm đến việc Nga có thể đồng minh với Bắc Hàn. Hoa Kỳ là kẻ thù chung của cả hai nước đó, sự thất thế của Hoa Kỳ là sự thắng thế của hai nước đó; và hai điều vừa kể tạo mục tiêu chung cho Nga và Bắc Hàn."
Joshua Yaffa viết trên The New Yorker, "Putin vẫn chưa hoàn toàn buông tha Trump. Mục tiêu của việc trả đũa không phải là để hại Trump, cũng không phải để chia tay với Trump. Đừng tưởng xung đột giữa hai nhân vật này đang leo thang. Việc trục xuất nhân viên ngoại giao vừa là một lời cảnh cáo, vừa là một lời mời gọi tiếp tục cộng tác Nga-Mỹ."
Abigail Tracy viết trên Vanity Fair: "Đối với một vị tổng thống nhạy cảm, thường bốp chát và nhanh chóng trả lời đối thủ như ông Trump thì sự im lặng của ông trong mấy hôm nay quả là một hiện tượng lạ; ông đang bị ai trói tay? Đảng Cộng Hòa ư?”
Cô Tracy vạch ra sự im lặng bất thường của tổng thống trước những khiêu khích của ông Putin, sự im lặng của ông có thể là dấu hiệu cho thấy, ít nhất là về vấn đề Nga, bàn tay của tổng thống cũng bị "ràng buộc bởi đảng của ông ta." Nhưng tổng thống đang bị ai trói tay? Đảng Cộng Hòa ư?
Thật ra Trump không thể làm gì khác hơn được, ông không chỉ bị đảng Cộng Hòa trói tay mà thôi, Putin cũng đang trói tay ông nữa -trói bằng những bí mật trong việc ông đắc cử.
Con ông, rể ông, và những cộng tác viên của ông có thể che dấu trong lúc điều trần trước Thượng Viện, nhưng mật vụ Nga biết tất cả những điều ông cần che dấu. Họ có khả năng hại ông, cũng như vài tháng trước họ đã có khả năng giúp ông thắng cử.
Cô Abigail Tracy không hề là người duy nhất nhận ra thái độ im lặng không bình thường của tổng thống, nhiều ký giả khác đã nêu lên việc ông chần chừ không ký ban hành đạo luật trừng phạt Nga về tội chen lấn vào cuộc bầu cử, lèo lái để cử tri Mỹ bầu ứng cử viên được Nga ủng hộ.
Ông vấp ngay trong lần va chạm quốc ngoại đầu tiên cũng là điều đáng tiếc nhưng khó tránh; văn kiện tạo ra vấp ngã là đạo luật trừng phạt Nga, khiến Putin trả đũa trước khi bị trừng phạt. Ông không ngăn cản được đạo luật trừng phạt đó, vì các nghị sĩ Cộng Hòa đang phải trả lời cử tri về thái độ của họ nhất nhất thần phục ông; nhiều người sẽ mất ghế trong cuộc bầu cử sang năm, vì không dám trái lệnh ông.
Họ đang ra mặt trái lệnh ông, đang tạo khó khăn cho ông để giải quyết khó khăn của chính họ. Ông không trách được họ, những nghị sĩ đã thông qua đạo luật trừng phạt Nga mà ông đã bắt buộc phải ký. (ndt)
