Hôm 15/8, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã cảnh báo sắc lạnh tới Mỹ. Trong tuyên bố , ông Rouhani nói nước này có thể khởi động trở lại chương trình hạt nhân “chỉ trong vài giờ đồng hồ hoặc vài ngày” nếu chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục theo đuổi chính sách đối đầu với nước Cộng hòa Hồi giáo.
Tổng thống Iran Hassan Rouhani
Lời cảnh báo trên của ông Rouhani là phản ứng đáp trả trực tiếp với những phát biểu cứng rắn gần đây của Tổng thống Trump với Tehran cũng như thông báo của ông này về việc tung ra các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào cá nhân và doanh nghiệp Iran có liên quan đến chương trình tên lửa đạn đạo.
Ông chủ Nhà Trắng còn tuyên bố sẽ xem xét lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mà Iran ký với 6 cường quốc, trong đó có Mỹ. Theo đó, Tehran chấp nhận ngừng các hoạt động có thể dẫn tới việc chế tạo một quả bom nguyên tử để đổi lấy việc nước này được nới lỏng đáng kể các biện pháp trừng phạt Quốc tế từng gây tổn thất nặng nề cho nền kinh tế của họ.
Phản ứng trước diễn biến trên, Tổng thống Rouhani mới đây đã tuyên bố trước giới nghị sĩ của Iran rằng,”những biện pháp trừng phạt và dọa dẫm” của giới chức chính quyền Trump là kiểu “chính sách thất bại từng buộc những người tiền nhiệm của họ phải đi đến bàn đàm phán” và ký thỏa thuận hạt nhân mang tính bước ngoặt – một trong những di sản ngoại giao đáng chú ý của chính quyền Tổng thống Barack Obama.
Ông Rouhani cảnh báo, Iran có thể nhanh chóng khởi động trở lại các hoạt động hạt nhân và tăng số lượng uranium đã qua làm giàu - tiền đề để chế tạo một quả bom hạt nhân – lên mức cao hơn cả trước khi thỏa thuận hạt nhân được ký kết.
“Nếu họ muốn trở lại vị trí trước đây, chắc chắn, trong vòng không đến một tuần hay một tháng mà chỉ là trong vài giờ hay vài ngày, chúng tôi sẽ quay trở lại giai đoạn hiện đại hơn nhiều so với vị trí mà chúng tôi từng có trong suốt tiến trình đàm phán thỏa thuận hạt nhân”, hãng thông tấn IRNA dẫn lời Tổng thống Rouhani phát biểu.
Nếu cuộc đối đầu giữa Mỹ và Iran nóng trở lại thì đây sẽ là viễn cảnh đáng sợ đối với Mỹ trong thời điểm họ còn chưa thể xử lý được cuộc khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Iran và Triều Tiên vốn là hai nước bị Mỹ liệt vào trục ma quỷ, là những mối đe dọa lớn nhất đối với Mỹ. Washington sẽ bị đẩy vào tình thế loay hoay như gà mắc tóc vì không thể xử lý dứt điểm được cả hai vấn đề Iran và Triều Tiên, cuộc khủng hoảng này chưa xong thì cuộc khủng hoảng khác đã ập đến.
Ông Rouhani đã đánh cược chiếc ghế tổng thống Iran vào thỏa thuận hạt nhân và ông này vừa tái đắc cử trong năm nay một phần bởi vì thỏa thuận hạt nhân nói trên vẫn rất được ủng hộ ở Iran, thậm chí là kể cả trong giới những người chống phương Tây mạnh mẽ ở nhà nước Hồi giáo – những người tin rằng một cuộc đối đầu Quân sự với Mỹ là không tránh khỏi.
Đây không phải là lần đầu tiên Tổng thống Rouhani đe dọa hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân. Diễn biến này là dấu hiệu cho thấy cuộc khẩu chiến giữa Mỹ và Iran ngày càng leo thang kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức hồi đầu năm nay.
Không rõ lời đe dọa phá bỏ thỏa thuận hạt nhân của Tổng thống Rouhani là thật hay chỉ là lời khoa trương. Cũng không rõ liệu Iran có thể khởi động chương trình hạt nhân của họ nhanh chóng như họ nói hay không. Trước đó, các thanh sát viên của Liên Hợp Quốc đã được tiếp cận với những cơ sở hạt nhân của Iran theo thỏa thuận và khẳng định nước Cộng hòa Hồi giáo đã tuân thủ nghiêm túc các điều khoản đưa ra trong thỏa thuận.
Tuy nhiên, tuần trước, người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử của Iran và cũng là kiến trúc sư của thỏa thuận hạt nhân năm 2015 - ông Ali Akbar Salehi đã có phát biểu ám chỉ Iran có thể khiến Mỹ choáng váng vì khả năng quay lại mức độ làm giàu uranim 20% chỉ trong vòng 4 hoặc 5 ngày.
Chính quyền mới của Mỹ đang áp dụng một lập trường cứng rắn với Iran, khác hẳn với chính sách của chính quyền tiền nhiệm Barack Obama. Ngay khi còn đang tranh cử, ông Trump đã phản đối thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với 6 cường quốc. Ông Trump từng tuyên bố trong chiến dịch tranh cử rằng, ông này sẽ xé nát thỏa thuận hạt nhân mà 6 cường quốc ký với Iran năm 2015, miêu tả đó là “thảm họa”, là “thỏa thuận tồi tệ nhất từng được đàm phán từ trước đến nay”. Ông Trump nhấn mạnh, “ưu tiên số 1” của ông khi lên cầm quyền là hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Những phát biểu của ông Trump khiến Iran thực sự lo ngại. Iran không muốn mất đi thỏa thuận hạt nhân đang giúp họ nới lỏng những biện pháp trừng phạt hà khắc mà cộng đồng quốc tế áp đặt lên họ vì chương trình hạt nhân gây tranh cãi.
Quan hệ giữa Mỹ và Iran trở nên căng thẳng cao độ sau khi Iran tiến hành thử tên lửa đạn đạo hồi đầu năm. Mỹ đã tuyên bố đặt Iran vào “tầm ngắm” đồng thời nhanh chóng tung ra các biện pháp trừng phạt nước Cộng hòa Hồi giáo. Tổng thống Trump từng cảnh báo: “Iran đang đùa với lửa. Họ không trân trọng việc Tổng thống Obama đã tử tế với họ như vậy. Tôi thì không”. Tehran cũng phản ứng lại một cách cứng rắn không kém. Giới chức Iran liên tục cảnh báo sẽ “đáp trả Mỹ một cách thích đáng”.
Therealtz © VietBF
