Ung thư đã cướp đi mạng sống của nhiều người trên thế giới. Ung thư đại trực tràng có thể phòng tránh được cực đơn giản. Chúng ta chỉ cần có những thay đổi trong đời sống để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Câu chuyện của Matthew Barnes-Smith
Năm nay 29 tuổi, Smith sống ở Hitchin, Hertfordshire và là nhân viên xã hội chuyên về mảng giới trẻ. Anh kể:
"Tôi từng rất mê món thịt lợn muối xông khói và từng là vận động viên bóng bầu dục, cao hơn 1,8m nên tôi ăn thịt gần như mỗi ngày. Nhưng vài năm gần đây, tôi thực sự thay đổi thứ mình ăn. Dạo này, tôi chủ yếu ăn các bữa chay hoặc thuần chay. Không còn thịt lợn muối xông khói nữa.
Tôi đưa ra quyết định này bởi vì gia đình tôi có tiền sử mắc ung thư đại trực tràng và tôi muốn giảm nguy cơ đó cho chính mình càng nhiều càng tốt.
Matthew Barnes-Smith rất quan tâm đến phòng ngừa bệnh ung thư đại trực tràng.
Ăn kiêng là chìa khóa để thực hiện việc giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, cụ thể là không ăn thịt đỏ và thịt qua chế biến nữa.
Ông tôi mất khi mới hơn 30 tuổi vì căn bệnh này vào cuối những năm 1960, để lại bà tôi với 4 đứa con mới dưới 7 tuổi. Mẹ tôi, hiện 50 tuổi, bắt đầu soi ruột khi bà ở tuổi 20 để kiểm tra dấu hiệu sớm của bệnh, như các anh chị em khác. Bà đã thực hiện xét nghiệm ADN năm ngoái để xem có gì bất thường không.
Nghiên cứu về di truyền trong trường hợp ung thư đại trực tràng được tiến hành ở giai đoạn đầu của bệnh. Do đó, họ không biết những bất thường này có thể tiến triển tới mức nào. Nhưng hiện tại, mẹ tôi được chỉ định soi ruột hàng năm, thay vì 5 năm 1 lần như trước đây.
Khoảng 1 tháng trước, tôi cũng đã đi soi ruột lần đầu tiên. Không có gì đáng ngại và tầm giữa tháng 10 này, tôi có một cuộc hẹn với bác sĩ để xác định xem tôi cần đi soi ruột bao lâu một lần.
Ung thư đại trực tràng có thể gặp ở bất kì ai.
Cảm giác thực sự khi làm xét nghiệm soi ruột là rất khó chịu. Tuy nhiên, tôi đã chọn không dùng bất cứ hình thức giảm đau nào bởi vì tôi tự lái xe về nhà nên chỉ dùng mỗi bình dưỡng khí thôi. Tất cả các nhân viên y tế đều rất tuyệt nên tôi cảm thấy an tâm.
Tôi từng kể cho vài người bạn nghe về việc tôi đã đi soi ruột. Tôi không sợ nói về ung thư hay soi ruột.
Phần lớn những người bạn trò chuyện cùng vào khoảng thời gian này đều có chút nào đó liên hệ với căn bệnh ung thư nên việc chia sẻ trải nghiệm thực sự rất cởi mở.
Tôi cũng tập luyện rất nhiều, bao gồm việc leo núi trong nhà 1 lần/tuần, yoga 3 lần/tuần và chạy ít nhất 2 lần/tuần.
Cho tới thời điểm này, tôi vẫn may mắn khi chưa bị ung thư và tôi quyết tâm sẽ sống một cuộc đời thật trọn vẹn".
Những nguyên tắc đơn giản mà mọi người nên ghi nhớ để phòng ngừa ung thư đại trực tràng
Qua câu chuyện của Matthew Barnes-Smith, có thể thấy, việc phòng ngừa bệnh ung thư đại trực tràng là điều mà bất kì ai cũng cần phải làm, đặc biệt là những người có tiền sử gia đình mắc bệnh này.
Theo bác sĩ Ellie Cannon, bác sĩ nổi tiếng thường xuyên cộng tác với mảng Sức khỏe trên DailyMail và chương trình Sky News Sunrise, có một thực tế là hơn 1/2 ca ung thư đại trực tràng hoàn toàn có thể ngăn ngừa được. Chúng ta có thể thực hiện những thay đổi trong đời sống hàng ngày để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Theo bác sĩ Ellie Cannon, hơn 1/2 ca ung thư đại trực tràng hoàn toàn có thể ngăn ngừa được.
1. Biết các thói quen "bình thường" của mình
Thói quen đại tiểu tiện cũng mang tính riêng biệt đặc trưng của từng cá nhân. Với một số người, sẽ là bình thường nếu đi vệ sinh vài ngày 1 lần và không vào một mốc cụ thể nào cả. Số khác lại đến giờ là đi và đi 2 lần/ngày.
Quan trọng là bạn phải nhận ra thói quen của mình như thế nào và bất cứ thay đổi nào trong đó.
Cũng có rất nhiều vấn đề đường ruột khác chẳng liên quan chút nào tới ung thư nhưng chúng có thể tạo ra những thay đổi lớn cho cuộc sống người mắc bệnh. Đó là lý do tại sao việc nhanh chóng kiểm tra những gì bạn cảm thấy bất thường xảy ra với cơ thể là rất quan trọng.
Bạn phải nhận ra thói quen của mình như thế nào mới sớm phát hiện những bất thường.
2. Không phớt lờ các triệu chứng
Những dấu hiệu cảnh báo, ngoài thay đổi trong thói quen đại tiện, còn bao gồm:
- Chảy máu từ ống hậu môn hay máu lẫn trong phân là triệu chứng ung thư đại trực tràng thường gặp nhất. Khi khối u lớn dần lên, việc đẩy chất thải ra ngoài cơ thể có thể gây chảy máu. Và bạn sẽ phát hiện được máu trong bồn cầu hay trên giấy vệ sinh.
- Đau ở bụng hoặc ống hậu môn. Ung thư làm tắc nghẽn đường ruột có thể gây táo bón - từ đó làm khởi phát các cơn đau co thắt bụng, đầy hơi, chướng bụng - nhưng những hiện tượng này cũng có thể xảy ra trong trường hợp bạn không gặp khó khăn khi đi đại tiện.
- Cơn đau và cảm giác khó chịu do khối u gây ra có thể dẫn tới tình trạng ăn mất ngon và rốt cuộc là sụt cân không chủ đích.
- Cảm giác liên tục muốn đi vệ sinh. Một khối u lớn dần lên về phía cuối ruột hoặc ở trực tràng có thể gây nên cảm giác đầy và muốn giải quyết ngay.
- Cảm giác mệt mỏi, suy kiệt. Đây có thể là kết quả của tình trạng mất máu bắt nguồn từ việc khối u chảy máu. Vì dấu hiệu của ung thư đại trực tràng có thể giống với các bệnh khác, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu kiểm tra trực tràng của bạn (bác sĩ sử dụng găng tay cao su để thăm khám - hoạt động này diễn ra thường xuyên và nó có thể cứu sống bạn), tiếp đến là xét nghiệm máu và phân trước khi sắp xếp một cuộc gặp với chuyên gia trong vòng 2 tuần.
3. Chụp chiếu giúp phát hiện bệnh sớm
Trong số 41.265 ca mắc ung thư đại trực tràng mới năm 2014, hơn 1/2 bệnh nhân sẽ sống thêm 10 hoặc nhiều hơn 10 năm nữa. Con số này khá thấp và còn làm cho một thống kê khác thêm ảm đạm: Chưa đầy 60% người dân Anh thực hiện soi ruột trong vòng 6 tháng kể từ khi được mời.
Điều này có nghĩa là rất có thể những khoảng thời gian quý giá đã bị đánh mất. Chương trình kiểm tra nhằm phát hiện ung thư đại trực tràng của Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh gửi lời mời thực hiện soi ruột 2 năm 1 lần tới tất cả những công dân độ tuổi 60-69 và hiện đã mở rộng tới tuổi 74. Ở Scotland, người 50 tuổi cũng đã bắt đầu nhận được lời mời này.
Tại Anh, khoảng thời gian trước khi bạn 60 tuổi, bộ xét nghiệm phân tự làm ở nhà sẽ được gửi đến cho bạn. Thao tác cực kỳ đơn giản và bạn sẽ lấy mẫu phân để đính vào một hộp đựng chuyên dụng trong vòng 3 ngày, sau đó chuyển qua đến cho bác sĩ để xác định xem có máu trong phân không - vốn có thể là dấu hiệu ung thư đại trực tràng nhưng lại khó nhìn thấy bằng mắt thường. Nếu kết quả dương tính, bạn sẽ được gọi đến làm thêm xét nghiệm.
Sau khi hoàn tất lần kiểm tra đầu tiên, một bộ xét nghiệm phân sẽ được gửi đều đặn đến cho bạn 2 năm 1 lần, cho đến lúc bạn 69 hay 74 tuổi.
Ung thư đại trực tràng là gì?
Ung thư đại trực tràng là thuật ngữ chung chỉ bất cứ dạng ung thư nào được phát hiện trong ống cơ dài chạy từ ruột thừa, qua ruột già (đại tràng), xuống trực tràng. Kết quả, nó có thể được gọi là ung thư đại trực tràng.
Nhiều dạng ung thư đại trực tràng bắt nguồn từ polyp trong ruột. Những khối nhỏ xíu này thường lành tính và xuất hiện trên thành ruột khi chúng ta già đi.
Mặc dù ban đầu vô hại, hay lành tính, sau 5-10 năm, chúng vẫn có thể phát triển thành ung thư. Đây là lý do tại sao phần lớn các polyp được phát hiện thường được cắt bỏ để ngăn ngừa khả năng xấu có thể xảy ra.
