Thổ Nhĩ Kỳ đă rất bất b́nh vè việc Mỹ chống lưng cho lực lượng người Kurd ở Syria. Nhưng nay Mỹ tuyên bố sẽ cắt đứt nguồn cung cấp vũ khí cho lực lượng chiến binhnày. Trước mắt động thái này của chính quyền Tổng thống Donald Trump chắc chắn sẽ làm an ḷng đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ nhưng hậu quả sẽ gây ra sự bất măn và tức giận cho người Kurd ở Syria – lực lượng đóng góp rất nhiều cho cuộc chiến chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Lực lượng người Kurd ở Syria
Trong cuộc điện đàm diễn ra hồi cuối tuần vừa rồi với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, Tổng thống Trump cho biết ông “đă đưa ra chỉ đạo rơ ràng rằng” người Kurd sẽ không c̣n được nhận thêm vũ khí của Mỹ nữa và “rằng điều phi lư này đáng ra nên kết thúc từ lâu rồi". Đây là thông tin do Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu tiết lộ. Nhà Trắng sau đó cũng đă xác nhận quyết định của ông Trump trong một tuyên bố đầy khó hiểu về cuộc điện đàm mà ở đó ông Trump đă thông báo với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ về “sự điều chỉnh trong chính sách hỗ trợ quân sự sắp được đưa ra của Mỹ đối với các đối tác trên chiến trường Syria."
Nhà Trắng miêu tả động thái đó là “phù hợp, nhất quán với chính sách trước đó” và nhấn mạnh đến thực tế về sự thất thủ của thành phố Raqqa – nơi từng được coi là thủ phủ của cái gọi là nhà nước Hồi giáo tự xưng. Thành phố này gần đây đă được lực lượng người Kurd giải phóng khỏi tay tổ chức khủng bố IS. Chính quyền Tổng thống Trump hồi tháng Năm thông báo họ sẽ bắt đầu trang bị vũ khí cho lực lượng người Kurd để chuẩn bị cho chiến dịch đánh chiếm lại thành phố Raqqa.
"Chúng tôi đang tiến dần đến giai đoạn b́nh ổn t́nh h́nh để đảm bảo rằng IS sẽ không thể quay trở lại”, Nhà Trắng cho biết.
Động thái mới nhất nói trên của Mỹ có thể làm dịu căng thẳng trong mối quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ. Mặc dù hai nước vốn là đồng minh cùng thuộc tổ chức NATO nhưng gần đây hai bên đối đầu quyết liệt về cách thức chống IS ở Syria. Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng lực lượng chiến binh người Kurd ở Syria được biết đến dưới cái tên YPG là một nhóm khủng bố bởi họ là một phần của nhóm người Kurd nổi dậy ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nhóm này đă chống lại chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ trong 3 thập kỷ qua. Tuy nhiên, Mỹ chọn cách hợp tác với YPG ở Syria với lư do đây là lực lượng chiến đấu hiệu quả hàng đầu trong cuộc chiến chống IS.
Ngoại trưởng Cavusoglu – người có mặt trong pḥng với Tổng thống Erdogan khi ông này đang có cuộc điện đàm với người đồng cấp Trump, đă dẫn lời Tổng thống Mỹ cho biết, ông chủ Nhà Trắng đă chỉ đạo các tướng lĩnh của Mỹ và cố vấn an ninh quốc gia H.R. McMaster rằng “sẽ không có vũ khí nào” được cung cấp cho lực lượng người Kurd ở Syria.
"Tất nhiên, chúng tôi vui mừng với điều đó”, ông Cavusoglu cho hay.
Tuy nhiên, về phần người Kurd, đây sẽ là cú giáng choáng váng mới nhất của đồng minh Mỹ vào hy vọng có được sự công nhận lớn hơn trong khu vực. Tháng trước, người Kurd ở Iraq cũng từng phải chứng kiến những thành quả trên chiến trường của họ bị xóa sổ bởi quân đội Iraq. Chính quyền Iraq đă lấy lại thành phố giàu dầu mỏ Kirkuk và các khu vực tranh chấp khác từ tay chính quyền khu vực của người Kurd để trả đũa cho việc người Kurd tổ chức trưng cầu dân ư đ̣i độc lập. Hành động đ̣i độc lập này của người Kurd ở Iraq đă vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của phía Mỹ.
Quyết định của ông Trump về việc ngừng cung cấp vũ khí cho người Kurd ở Syria dường như được đưa ra mà không có sự tham vấn với cả Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao Mỹ. Giới chức ở cả hai cơ quan này đều thừa nhận, họ không biết ǵ về bất kỳ sự thay đổi nào trong chính sách của Mỹ ở Syria.
Không rơ chính quyền của Tổng thống Trump có thông báo về quyết định của họ với người Kurd trước khi nói với phía Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Cũng không rơ, quyết định trên có làm thay đổi nhiều t́nh h́nh trên chiến trường Syria hiện nay hay không trong bối cảnh cuộc chiến chống IS gần đi đến hồi kết.