Tiền đ́nh là căn bệnh khủng khiếp khi bạn hiểu rằng thế nào là "lực bất ṭng tâm". Trong đầu bạn nghĩ làm việc này nhưng bạn không thể thực hiện được khi bị rối loạn tiền đ́nh là thế. Mặc dù rồi loạn tiền đ́nh không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bạn sẽ cảm thấy vô cùng bi đát.
Rối loạn tiền đ́nh- nguyên nhân chóng mặt ở người cao tuổi Tại sao rối loạn tiền đ́nh hay tái phát? Rối loạn tiền đ́nh, ’hung thủ’ gây chứng ù tai
Người mắc bệnh rối loạn tiền đ́nh thường xuyên bị chóng mặt, quay cuồng, hoa mắt, ù tai, buồn nôn, đi đứng lảo đảo… rất khó chịu. Bệnh rất hay tái phát, từ đó làm ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống. Có hai loại rối loạn tiền đ́nh là rối loạn tiền đ́nh ngoại biên và trung ương.
Rối loạn tiền đ́nh ngoại biên
Rối loạn tiền đ́nh ngoại biên thường gặp với biểu hiện như chóng mặt khi thay đổi tư thế, đây là dạng bệnh lành tính, chỉ làm cho người bệnh khó chịu trong sinh hoạt nhưng vẫn c̣n đi đứng được, cơn chóng mặt thường thoáng qua chỉ xảy ra trong một thời gian ngắn, chúng xuất hiện khi thay đổi tư thế như lắc đầu, từ tư thế nằm chuyển sang ngồi.
Rối loạn tiền đ́nh ngoại biên xảy ra thường là do tổn thương tai trong, hoặc dây thần kinh tiền đ́nh xuất phát từ các nguyên nhân như: viêm tai xương chũm mạn tính, do dùng các thuốc có độc tính gây tổn thương tiền đ́nh như thuốc kháng sinh thuộc nhóm aminoglycosis, thuốc lợi tiểu, thuốc giảm đau, rượu…
Rối loạn tiền đ́nh trung ương
Rối loạn tiền đ́nh trung ương là bệnh lư thường gặp nhất với những biểu hiện của t́nh trạng thiểu năng tuần hoàn năo, người bệnh đi đứng khó khăn, khi thay đổi tư thế người bệnh bị choáng váng, chóng mặt, nhiều khi tập trung, mau quên, thỉnh thoảng kèm theo nôn ói.
Rối loạn tiền đ́nh trung ương là do có sự tổn thương nhân tiền đ́nh, tổn thương đường liên hệ của các nhân dây tiền đ́nh ở thân năo, tiểu năo mà nguyên nhân có thể là do động mạch mang máu đến nuôi năo bộ bị thiểu năng bởi t́nh trạng xơ mỡ động mạch, hạ huyết áp tư thế, thoái hoá cột sống cổ làm chèn ép mạch máu cũng là nguyên nhân dẫn đến t́nh trạng rối loạn tiền đ́nh trung ương.
Pḥng ngừa khi tiếp xúc với nguy cơ hay thay đổi tư thế:
Người dễ bị hội chứng tiền đ́nh thường phải dùng thuốc pḥng ngừa trước khi đi tàu xe. Nên tránh tập trung vào các dấu hiệu của bệnh bằng cách chú ư vào một việc khác như nghe nhạc, kể chuyện vui, thậm chí nếu ngủ được th́ càng tốt.
Ngoài ra, có những biện pháp tự kỷ ám thị cũng giúp tránh xuất hiện cơn như dán cao, bôi dầu… Trước khi đi chỉ ăn nhẹ, không ăn nhiều chất nặng mùi hay quá no.
Khi không tự kiềm chế được, phải biết xử lư tốt cơn chóng mặt cấp tránh tai nạn cho bệnh nhân:
Phải ngưng điều khiển các phương tiện có động cơ hay những công việc nguy hiểm.
Có thể dùng thuốc chống nôn hay cắt cơn.
Loại bỏ ngay các dụng cụ để chứa chất nôn v́ có thể là yếu tố gây kích thích nôn tiếp.
Nên cho người bệnh ngồi ở vị trí thoáng khí, chắc chắn, tránh di chuyển v́ rất dễ ngă gây chấn thương.
Sau cơn có thể cho dùng thêm ít nước đường hay khoáng chất.
Khi cơn nặng kéo dài, nhất là những trường hợp có nguyên nhân bệnh của tai mũi họng hay năo cần nhập viện để được điều trị tích cực hơn.
Điều trị tích cực để loại bỏ nguyên nhân gây hội chứng tiền đ́nh… như những bệnh của tai mũi họng (viêm, thoái hóa, bệnh về mạch máu…), bệnh của năo bộ (thoái hóa, tai biến mạch máu năo…), các nguyên nhân được cho là yếu tố nguy cơ làm tăng cơ hội bị chóng mặt và rối loạn tiền đ́nh (tăng huyết áp, hạ đường huyết, hay khi dùng một số thuốc gây tổn hại cho cơ quan tiền đ́nh ốc tai…).
Luyện tập tránh tái phát: Có nhiều biện pháp luyện tập cho hệ thống tiền đ́nh thích nghi dần với sự thay đổi tư thế nhanh, như những người mới đi biển trong những lần đầu thường bị chóng mặt, nôn dữ dội nhưng lâu dần sẽ quen. Tập tư thế đầu xoay nhẹ nhàng giúp tăng cung cấp máu và quen với sự thay đổi tư thế.
Người bị hội chứng rối loạn tiền đ́nh nhiều lần nên đi khám để được hướng dẫn tập những bài vật lư trị liệu giúp bù trừ sự mất cân bằng của hệ thống tiền đ́nh. Bài tập sẽ giúp gia tăng sự thích nghi với việc thay đổi tư thế, tăng khả năng duy tŕ thăng bằng khi đứng, đi, lắc lư hay xoay chuyển. Những bài tập sẽ thường bắt đầu với tốc độ chậm, xoay chuyển ít, sau đó nhanh dần và độ xoay chuyển ngày càng rộng hơn.
Để pḥng ngừa nguy hiểm, người bị hội chứng rối loạn tiền đ́nh tránh chọn các công việc liên quan đến độ cao, máy móc…
Therealtz © VietBF