PGS.TS Bùi Hiền v́ theo đuổi công tŕnh nghiên cứu cải cách chữ viết tiếng Việt mà bị nhiều người xúc phạm, lăng mạ. Trước những thông tin cho rằng ông sẽ dừng nghiên cứu cải cách chữ viết Tiếng Việt. PGS.TS Bùi Hiền lên tiếng khẳng định.
Trả lời phỏng vấn VTC News, PGS.TS Bùi Hiền, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ (nay là Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQG Hà Nội) khẳng định không hề có ư định dừng nghiên cứu cải cách chữ viết tiếng Việt như một số thông tin trước đó.
PGS Bùi Hiền cũng cho biết sau khi chuyển thể xong “Truyện Kiều” sang chữ cải cách, hiện ông sẽ tiếp tục chuyển thể nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng khác của Việt Nam sang chữ cải cách.
Cụ thể hiện nay ông Hiền đang chuyển thể tác phẩm “Chinh phụ ngâm” của Đặng Trần Côn và sẽ công bố trong thời gian gần đây.
'Tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu chữ viết'
- Có thông tin cho rằng ông tuyên bố dừng nghiên cứu cải cách chữ viết tiếng Việt, thực hư chuyện này thế nào?
Tôi khẳng định là tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu chứ không dừng đâu. Tin họ đưa ra trên mạng là tin bịa đấy. Hiện nay tôi vẫn tiếp tục làm đây, cho nên cái tin đấy là không đúng đâu.
Qua đây tôi cũng nhờ báo chí giúp tôi đăng tin cải chính, đó là tôi vẫn đang nghiên cứu chứ không dừng lại.
Cho đến giờ phút này, công tŕnh nghiên cứu của tôi đă tương đối hoàn chỉnh. Công việc c̣n lại hiện nay là tôi phải đi xử lư những chuyện góp ư của người này người khác, đại ư là chỗ nào mà ḿnh có thể tiếp thu được, sửa được hoặc bổ sung th́ ḿnh sửa và bổ sung vào cho hoàn chỉnh thêm.
Tôi c̣n đợi bao giờ xong th́ sẽ gửi hội đồng khoa học nhà nước hoặc là cơ quan khoa học chính thức nào đó, rồi tôi sẽ tiếp tục phát biểu chính thức, v́ bây giờ cũng chưa có ǵ mới cả. Tôi cũng đang cân nhắc chuyện sẽ gửi công tŕnh đi đâu.
Cho nên khi người nào đó nói rằng tôi không cải chính tiếng Việt nữa th́ đó là thông tin không chính xác.
- Khi thực hiện công việc của ḿnh, ông có cảm thấy phải chịu quá nhiều áp lực từ dư luận?
Tôi chịu áp lực nhiều chứ. Trên mạng người ta c̣n viết cáo phó tôi. Trên mạng th́ các bạn biết rồi, phần nhiều là ư kiến nhố nhăng, họ a dua thôi. Họ lăng mạ, xúc phạm tôi rất nhiều.
Thực ra không phải chỉ riêng cá nhân tôi đâu, mà từ trước đến nay đă có nhiều người bị xúc phạm, lăng mạ như tôi rồi. Họ làm thế là vi phạm pháp luật đấy.
Cá nhân tôi có thể khởi kiện họ nhưng mà tôi không làm, hăy để báo chí lên tiếng thay tôi. Nhưng dù sao, hành vi xúc phạm người khác như thế tôi cho rằng phải xử lư nghiêm.
Những lời lẽ không hay ho trên mạng xă hội như thế đă làm cho môi trường không gian mạng bị xấu đi rất nhiều. Tôi th́ chẳng có thời gian để mà lên mạng xă hội, nhưng mà các con các cháu, rồi bạn bè tôi xem rồi có nói lại với tôi và các con các cháu, bạn bè tôi cũng đă lên tiếng thay tôi rồi. Tôi nghĩ báo chí cũng cần phải lên tiếng về việc này.
- Được biết vừa qua ông đă chuyển thể tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du sang chữ cải cách, việc chuyển thể này có đem lại lợi ích ǵ không?
Thực ra giá trị của công tŕnh nghiên cứu của tôi rất lớn đấy, có điều nhiều người không chịu t́m hiểu nên cứ phê phán tôi. Các bạn cứ nghiên cứu thử xem tôi nói có đúng không.
Bây giờ tôi chỉ tính lại cái chuyện chuyển đổi “Truyện Kiều” từ chữ quốc ngữ sang chữ cải cách, tính ra lợi được 15% chứ không phải là 8% như lần trước tôi công bố đâu.
Tức là nó đă rút ngắn được 15% về không gian hay là về góc độ vật lư, cụ thể tức là về kư tự và cả giấy nữa.
Ví dụ, khi tôi chuyển thể sang chữ cải cách, tôi chỉ cần dùng phụ âm “z”, rất nhanh gọn, tiện lợi. Trong khi đó, nếu viết theo chữ quốc ngữ, phải lựa chọn xem trước nguyên âm đó phải là phụ âm “d” hay ‘r” hay “gi”, nghĩa là rất lâu và loằng ngoằng. Đôi khi lại c̣n phải tra từ điển nữa, mất rất nhiều thời gian.
Mà trong thời đại công nghệ 4.0 này th́ tiết kiệm dung lượng, công sức, giấy mực, thời gian có ư nghĩa rất quan trọng.
Trong công việc, chỉ cần thiết kiệm được 1% thôi đă là quư lắm rồi mà bây giờ lại c̣n tiết kiệm đến tận 15% th́ phải nói là lợi rất là lớn. Và tôi cũng khẳng định luôn là cái này chưa có một cái nơi nào, một ai đó làm được như tôi mà có năng suất lao động trong một ngày mà đạt được 15% như thế cả.
- Sau “Truyện Kiều”, ông có ư định chuyển thể những tác phẩm văn học nào của Việt Nam từ chữ quốc ngữ sang chữ cải cách nữa không?
“Truyện Kiều” th́ tôi đă chuyển thể xong rồi, bây giờ tôi chỉ xem xét xử lư một số tác phẩm khác nữa. Cụ thể là xem giá trị trước và sau chuyển thể nó như thế nào, có vướng mắc ǵ về mặt chuyển đổi hay không. Đến nay th́ tôi chưa thấy có cái ǵ vướng mắc cả, tỷ lệ kư tự được giảm xuống rất nhiều.
Sau “Truyện Kiều”, tôi sẽ tiếp tục chuyển thể các tác phẩm khác. Vừa rồi tôi cũng đă chuyển thể xong tác phẩm “Chinh phụ ngâm” của Đặng Trần Côn sang chữ cải cách rồi.
Sắp tới tôi sẽ đăng tải toàn bộ tác phẩm đă chuyển thể lên trang cá nhân của tôi, lúc đó ai muốn đọc th́ vào đọc. Tôi làm công khai, minh bạch chứ tôi không có ǵ giấu cả.
'Nên bỏ chữ quốc ngữ hiện nay'
- Có thể thấy, liên quan đến công tŕnh nghiên cứu của ông, có những ư kiến phản đối từ chính những người có chuyên môn sâu về ngôn ngữ chứ không chỉ thuần túy là “cư dân mạng”. Ư kiến của ông thế nào về việc này?
Nghiên cứu về cải cách tiếng Việt th́ phải nói từ trước nay là có nhiều lắm rồi, nhưng vấn đề là phải có phương pháp tiếp cận như thế nào đó để giải quyết vấn đề.
Cũng có nhiều người từng đưa ra các quan điểm, đề xuất cải cách, rồi th́ cách này cách kia, nhưng tôi cho rằng cách của tôi đang làm hiện nay là hiệu quả, chỉ thế thôi.
C̣n nói về tŕnh độ tŕnh độ chuyên môn th́ cũng rất vô cùng. Tôi lấy ví dụ như ư kiến phê phán tôi của nhiều người trên mạng hiện nay, th́ họ rất là kém. Kém v́ họ không có tŕnh độ chuyên môn sâu về ngôn ngữ để có thể hiểu và có thể t́m kiếm cái mới.
Họ phê phán, họ chửi mắng, họ mạt sát là họ a dua thôi, kiểu nói theo phong trào để cho vui thôi.
Một số nữa th́ thực ra là những người thực sự có tŕnh độ chuyên môn về ngôn ngữ. Nhưng họ lại e ngại, thêm vào đó nhiều khi họ cũng chưa đọc kỹ công tŕnh của tôi mà họ chỉ đọc thoáng qua và họ nghĩ bây giờ chữ viết ổn định thế này rồi, c̣n nghiên cứu, c̣n gây thêm rắc rối làm ǵ nữa.
Bởi v́ tôi không phải là người đầu tiên đưa ra ư tưởng và thực hiện công tŕnh nghiên cứu cải cách chữ quốc ngữ. Bởi thế mà giới nghiên cứu ngôn ngữ sẽ cho rằng bao nhiêu người đ̣i cải cách rồi song có làm được đâu, và tôi th́ có lẽ cũng thế thôi.
V́ giữ quan điểm và góc tiếp cận như thế nên họ không biết đến giá trị thực sự từ công tŕnh nghiên cứu của tôi đang làm.
- Ông vẫn giữ nguyên quan điểm cho rằng chữ quốc ngữ hiện nay cần phải cải cách?
Tất nhiên là phải cải cách. Không chỉ cải cách mà chữ quốc ngữ hiện nay c̣n cần phải thay đổi. Nên bỏ chữ quốc ngữ hiện nay, v́ nó tồn tại rất nhiều những hạn chế.
Đương nhiên khi mà có một cái ǵ mới th́ cái cũ phải thay đổi hoặc mất đi. Nhưng phải xem cái mất ấy là đem lại lợi ích hay là có hại. Tôi cho rằng cái mất ấy đem lại lợi nhiều hơn.
Giữ chữ quốc ngữ hiện nay làm ǵ khi mà chính bản thân nó mắc đầy lỗi. Đứng trước một nguyên âm có đến cả hàng chục phụ âm, rườm rà lê thê như thế th́ giữ làm ǵ, nên bỏ.
Tôi cho rằng chúng ta cần phải mạnh dạn bỏ hệ thống chữ quốc ngữ hiện nay.
Xin trân trọng cảm ơn ông.
