Muốn làm Chứng minh nhân dân th́ phải chờ đợi rất nhiều ngày sau mới lấy được. Nếu muốn làm chứng minh nhân dân lấy luôn th́ qua gặp Bà giữ xe, có khi c̣n ship đến tận nhà. Vậy người phụ nữ "quyền lực" này là ai?
Hằng ngày, có nhiều người t́m đến bà giữ xe ngồi trước cửa Đội Chứng minh (thuộc Pḥng Cảnh sát quản lư hành chính về trật tự xă hội (PC64) Công an tỉnh Gia Lai) để được làm CMND "siêu tốc".
Bà giữ xe quyền lực
Theo quy định, người dân khi muốn làm lại CMND th́ phải có sổ hộ khẩu, giấy xác nhận theo mẫu của công an địa phương và các thủ tục khác. Sau đó, phải đóng lệ phí từ 20.000 - 24.000 đồng rồi chờ trong ṿng 15 ngày th́ có thể lấy được CMND. Tuy nhiên, ai có nhu cầu làm CMND "siêu tốc" để lấy ngay th́ t́m đến bà Ng. (người giữ xe trước cổng Đội Chứng minh, thuộc Pḥng PC64 Công an tỉnh Gia Lai).
Một ngày đầu tháng 8, trong vai một người đi làm CMND, chúng tôi tới trụ sở của Đội Chứng minh (số 64 Hùng Vương, TP Pleiku). Bên trong có khá đông người chờ để làm CMND. Nghe chúng tôi muốn được làm CMND lấy ngay, một cán bộ đang làm nhiệm vụ nói "không làm được". Liền đó, một người đàn ông đứng gần kéo tay, chỉ chúng tôi ra cổng vào cơ quan, "t́m bà giữ xe mà nhờ".
Bà Ng. (người giữ xe) hơn 50 tuổi, đang viết vào tờ đơn xin cấp CMND cho một người đàn ông. Xung quanh có nhiều người đang đứng chờ tới lượt. Viết xong, bà Ng. hướng dẫn người đàn ông cầm hồ sơ vào trong trụ sở Đội Chứng minh để lăn tay.
Thấy chúng tôi sốt ruột, người đàn ông giữ xe chung với bà Ng. trấn an: "Muốn làm nhanh th́ cứ đến đây, một chút là có liền. C̣n làm bên trong th́ phải đợi 15 ngày mới lấy được". Khi chúng tôi tỏ ra nghi ngờ tại sao những cán bộ công an nói không mà bà Ng. lại có thể th́ bà Ng. tỉnh queo, trả lời: "Phải quen biết chứ. Mấy người trong đó đâu có điện được cho sếp. Ḿnh giao dịch với sếp th́ ḿnh điện được chứ. Họ dám điện sếp xuống làm cho à? Không dám đâu".
Lúc này, bà Ng. gọi điện cho người nào đó hối: "Chiều lấy được không? Cố gắng phải được chứ không là không được đó" và đọc tên 2 người có nhu cầu làm CMND "siêu tốc" là H.X.H và T.T.H.
Ngày 13-8, một cô gái tới t́m bà Ng. để làm CMND và muốn lấy ngay trong ngày để đỡ mất thời gian đi lại. Tuy nhiên, bà này nói nếu làm th́ phải hôm sau mới lấy được. Nếu ngại đi lấy th́ để lại thông tin, bà sẽ gửi xe đ̣ mang về tận nơi. "Bữa trước th́ lấy ngay được chứ bữa nay thay đổi thủ trưởng rồi, khó lắm, không cho lấy ngay trong ngày nữa" - bà Ng. phân trần.
Sau khi cô gái đồng ư th́ được một người đàn ông chở đi chụp ảnh, tiếp đó được bà Ng. chỉ vào Đội Chứng minh để hoàn tất các thủ tục. Khi cô gái cầm giấy hẹn ra th́ bà Ng. lấy giấy hẹn, thông tin cô gái và yêu cầu trả 500.000 đồng. Đúng như lời hẹn, trưa hôm sau (14-8), cô gái đă nhận được CMND của ḿnh từ một xe khách mang tới.
Cho nợ sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận?
Chiều 28-8, một thanh niên tên P. muốn làm CMND nhanh th́ gặp một cô gái khoảng ngoài 20 tuổi (được cho là con bà Ng.) đang ngồi giữ xe thay bà Ng. Cô gái lấy thông tin trên sổ hộ khẩu và ghi vào các giấy tờ liên quan rồi đưa lại toàn bộ giấy tờ cho P. sau đó hướng dẫn anh này vào Đội Chứng minh để lăn tay.
Khoảng 1 giờ sau khi nộp hồ sơ, P. được gọi vào lăn tay, nhận dạng, chụp ảnh. Tiếp đó, thanh niên này quay lại và được cô gái thông báo nếu nhà ở xa th́ đưa tiền trước rồi sẽ gửi CMND cho xe đ̣ đem về tận nơi. Nếu ở gần th́ sáng mai (29-8) lên lấy rồi giao tiền. Ngày hôm sau, P. đến lấy CMND. Bà Ng. ở gần đó gọi điện cho một người hỏi: "Đâu rồi, vô lấy được chưa, vô lấy nha". Sau đó, bà vào trụ sở đội và cầm một xấp CMND ra, t́m rồi đưa CMND cho P. và lấy 500.000 đồng. Trên CMND của P. ghi ngày cấp là 28-8-2018.
Trước đó, ngày 13-8, tại băi giữ xe này chúng tôi cũng ghi nhận được một trường hợp "lạ". Một thanh niên từ TP HCM về TP Pleiku và t́m tới bà Ng. làm CMND v́ bị mất. Dù thanh niên này không có giấy xác nhận mất giấy CMND của công an địa phương nhưng bà Ng. vẫn đồng ư và cho "nợ". Chiều 14-8, một thanh niên khác vừa từ TP Đà Nẵng về tới TP Pleiku đă t́m tới để được làm CMND nhanh. Tuy nhiên, do anh này vừa không có giấy xác nhận mất giấy CMND vừa không có sổ hộ khẩu nên bà Ng. từ chối. Theo bà Ng. nếu có sổ hộ khẩu th́ có thể "nợ" giấy xác nhận mất CMND hoặc ngược lại chứ không có cả hai th́ bà không nhận.
Theo người phụ nữ này, công việc chính của bà trước đây là làm dịch vụ giữ xe. Sau đó, bà nhận làm CMND "siêu tốc" và hưởng 50.000 đồng/CMND; số c̣n lại th́ phải "chi".
Games
