Dấu hiệu sớm của ung thư bạn tuyệt đối không nên bỏ qua. Khó chịu trong cổ, nuốt khó, khàn giọng, ho dai dẳng... nhiều người nghĩ đó là dấu hiệu bình thường, nhất là trong điều kiện thời tiết thất thường hiện nay. Đến khi tình cờ phát hiện nguyên nhân thì không ít người đã mắc ung thư ở giai đoạn muộn.
Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những dấu hiệu của ung thư. Ảnh minh họa
Đa phần phát hiện bệnh tình cờ
BS Đoàn Thu Hương, Chuyên khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Medlatec cho biết, thời gian qua Bệnh viện đã tiếp nhận nhiều trường hợp đến khám, trong đó không ít trường hợp được chẩn đoán ung thư tuyến giáp dù còn rất trẻ. Phần lớn các bệnh nhân phát hiện được bệnh do tình cờ.
Như trường hợp của bệnh nhân Lê Hạnh Vân (26 tuổi, ở Hà Nội) tới khám sức khỏe định kỳ và không có bất cứ triệu chứng nào. Sau thăm khám, BS Hương thấy cổ bệnh nhân có bướu giáp khá rõ, hạch cổ nghi ung thư mà tự bệnh nhân và mọi người xung quanh chưa nhận ra. Bác sĩ đã tư vấn chị Vân siêu âm tuyến giáp.
Kết quả, trên hình ảnh siêu âm tuyến giáp có nhân tuyến giáp (TIRADS 5 – nguy cơ ung thư ở mức cao), kích thước 10mm, hạch bất thường vùng cổ hai bên. Chị Vân được chỉ định thêm chọc tế bào nhân tuyến giáp dưới hướng dẫn siêu âm. Kết quả cho thấy, chị bị ung thư tuyến giáp thể nhú và hạch di căn vùng cổ. Ngay sau đó, bệnh nhân đã được điều trị phẫu thuật và dùng Iod phóng xạ. May mắn nhờ phát hiện được bệnh sớm, sau điều trị, hiện sức khỏe của chị đã tốt.
Ông Đ.Đ.V (45 tuổi, ở Phú Thọ) thường xuyên hít nhiều bụi bặm do liên quan đến công việc. Gần đây thấy ho, khàn giọng, nuốt khó nhưng ông chỉ nghĩ do thời tiết thay đổi thất thường và đặc thù công việc nên đã lơ là không để ý đến sức khỏe. Chỉ đến khi những cơn ho dày đặc không dứt, tức nặng vùng cổ ông mới vào viện kiểm tra. Chẩn đoán ban đầu thấy ông có dấu hiệu bất thường ở họng nên đã cho làm sinh thiết. Kết quả, ông bị ung thư tuyến giáp giai đoạn đã muộn.
Theo các bác sĩ tại khoa Điều trị kỹ thuật cao (Bệnh viện Nội tiết Trung ương), trung bình mỗi tháng cũng tiếp nhận 25 đến 30 ca ung thư tuyến giáp. Do ở giai đoạn sớm các dấu hiệu bệnh nghèo nàn, tiến triển chậm nên đa phần người bệnh phát hiện muộn hoặc chỉ tình cờ khi đi khám bệnh lý khác.
Theo nghiên cứu của Bệnh viện Nội tiết Trung ương, có gần 53% bệnh nhân đã di căn hạch cổ khi đến khám. Nhiều trường hợp vào viện phát hiện muộn, khi u đã xâm lấn ra thực quản, khí quản, động tĩnh mạch cảnh khiến cho quá trình phẫu thuật bóc tách khối u di căn trở nên vô cùng phức tạp và nguy hiểm. Thậm chí, không ít bệnh nhân khối u xâm lấn không có khả năng phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn, ảnh hưởng điều trị và tỷ lệ tái phát bệnh cao.
Những dấu hiệu không nên bỏ qua
GS Nguyễn Bá Đức, Phó Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam cho hay, người dân không thể phân biệt ung thư tuyến giáp lành tính hay ác tính bằng quan sát thông thường. Nếu muốn biết u tuyến giáp lành tính hay ác tính cần phải tới bệnh viện có chuyên khoa ung bướu. Tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh là chọc tế bào. Chỉ 2 tiếng sau chọc tế bào, bệnh nhân có thể biết được kết quả. Việc điều trị ung thư tuyến giáp sẽ căn cứ vào từng thể. Với ung thư tuyến giáp thể biệt hóa bằng phương pháp phẫu thuật là phương pháp được lựa chọn đầu tiên.
Bởi vậy, khi bệnh nhân phát hiện vùng cổ to ra, hoặc thấy khối u tại vùng cổ, nuốt nghẹn, nói khàn, khó thở. Nhất là với những trường hợp gia đình có người bị ung thư tuyến giáp, hoặc có nhân tuyến giáp, có tiền sử chiếu xạ tại vùng cổ… càng cần đi khám sớm. Người bình thường khi có các biểu hiện như khó thở, nuốt nghẹn, khàn tiếng, xuất hiện khối u lạ ở cổ… rất có thể đã bị u tuyến giáp.
BS Đoàn Thu Hương cho hay, u tuyến giáp là một trong những loại ung thư có nguy cơ mắc cao ở phụ nữ. Đây là bệnh có tiên lượng tốt trong các bệnh ung thư, thời gian sống thêm 5 năm lên tới 98,1% cho tất cả các giai đoạn. Nếu ở giai đoạn sớm, thời gian sống thêm 5 năm là 99,9%. Việc phát hiện sớm không chỉ giúp kéo dài sự sống, giảm đau đớn, mà còn có ý nghĩa nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.
“Để tránh việc phát hiện bệnh muộn, tất cả người dân nên tạo thói quen chủ động khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt những người có tiền sử bản thân và gia đình bị bướu cổ, khẩu phần ăn thiếu iode, hút thuốc lá… Người dân cần thực hiện lối sống lành mạnh, chế độ ăn có đủ i-ốt, ăn nhiều rau xanh, hạn chế các thực phẩm chứa nhiều chất béo, kích thích rượu bia, thuốc lá… và tăng cường vận động, tránh tiếp xúc các tia xạ để phòng bệnh”, BS Đoàn Thu Hương khuyến cáo.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo, đáng ngại là bệnh ung thư tuyến giáp có thể trở lại. Bệnh nhân sau mổ ung thư tuyến giáp dù đã cắt toàn bộ tuyến giáp và nạo vét hết hạch thường vẫn có mô giáp còn lại hoặc cũng có thể có tế bào ung thư trong tổ chức tuyến giáp, hạch di căn hay di căn xa… việc theo dõi định kỳ sau điều trị bao gồm khám lâm sàng toàn thân, chụp X-quang, chụp xạ hình, xét nghiệm máu cũng rất quan trọng. Điều trị tiếp theo bằng iod phóng xạ nhằm giúp giảm tỷ lệ tái phát.
Để xác định u ác tính tuyến giáp, người bệnh nên thực hiện một số xét nghiệm cần thiết:
- Chọc hút tế bào vào khối u hoặc hạch. Sinh thiết kim tại khối u tuyến giáp, sinh thiết cho kết quả chính xác tới 90%.
- Chụp X – quang thường, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ để xác định vị trí, đánh giá kích thước, mức độ xâm lấn chèn ép của khối u với các bộ phận xung quanh như khí quản, thực quản…
- Chụp xạ hình tuyến giáp, chụp xạ toàn bộ thân thể phát hiện những ổ di căn xa, đặc biệt là di căn xương.
- Siêu âm tuyến giáp để phân biệt u đặc hay u nang.
- Xét nghiệm máu định lượng calcitonin để phát hiện ung thư tuyến giáp thể tủy. Định lượng thyrolobulin để phát hiện ung thư tuyến giáp biệt hóa.
