Mỹ rút quân tại Syria làm Thổ Nhĩ Kỳ gặp họa lớn. Đó là vì Thổ thâu tóm 22 căn cứ Mỹ? Việc này xảy ra thì Syria sẽ gặp nguy cơ cực lớn mất toàn bộ lãnh thổ phía Bắc đất nước.
Mỹ tuyên bố rút quân sau khi diệt 99% IS
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo khẳng định rằng quân đội Mỹ đã loại bỏ tới 99% quân khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) - cổng thông tin The Washington Examiner dẫn lời vị quan chức ngoại giao hàng đầu của Mỹ, cho biết.
"Mọi tài liệu tin tức nên bắt đầu với sự kiện này, đúng không nào? Mọi người đồng ý chứ?" - ông Pompeo hỏi báo giới, đồng thời cũng không quên nhấn mạnh rằng, chiến dịch của Washington chống lại tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo là "vô cùng thành công".
Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi mọi người không nên so sánh quyết định rút quân khỏi Syria của Tổng thống Mỹ Donald Trump với việc Hoa Kỳ rút khỏi Iraq năm 2011 dưới thời Cựu Tổng thống Barack Obama. Theo ông, chính nhà lãnh đạo Mỹ tiền nhiệm là người đảm trách việc củng cố vị thế của những nhóm cực đoan cấp tiến ở Trung Đông.
"Tôi tin chắc, chúng ta sẽ thành công trong tương lai để đảm bảo rằng sự trỗi dậy của IS như thời cầm quyền của ông Obama, sẽ không bao giờ xảy ra lần nữa"- ông Pompeo tuyên bố.
Chương trình bảo dưỡng nhanh Toyota EM60
Chất lượng dịch vụ cao nhất trong thời gian ngắn nhất
Giới truyền thông Nga cho biết, cuộc đối đầu vũ trang kéo dài ở Syria kể từ tháng 3 năm 2011 đã giết chết hơn 220 nghìn người (theo số liệu chính thức của Liên Hợp Quốc), với sự tham gia của các tổ chức khủng bố IS, al-Qaeda và nhiều nhóm vũ trang chống chính quyền của ông Bashar al-Assad, được sự hậu thuẫn của phương Tây.
Từ ngày 30 tháng 9 năm 2015, theo yêu cầu của Tổng thống Syria, Nga bắt đầu tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các cơ sở khủng bố ở quốc gia này. Với sự hỗ trợ của Moscow, Damascus đã đảo ngược tình thế, tiến hành tấn công vào các khu vực trọng yếu.
Quân đội Nga đã tham gia giải phóng Latakia, Aleppo, Palmyra, Deir-ez-Zor và nhiều thành phố khác ở phía Nam Syria, giúp chính quyền Damascus giành lại phần lớn lãnh thổ thuộc các khu vực trù phú nhất, bị các nhóm khủng bố và phiến quân đối lập chiếm giữ vài năm qua.
Mỹ tuyên bố rút quân khỏi Syria, sau khi đánh bại khủng bố IS
Mỹ cũng hỗ trợ lực lượng vũ trang người Kurd đánh bại IS, chiếm giữ khoảng một phần tư lãnh thổ Syria, bao gồm một phần tỉnh Aleppo, toàn bộ tỉnh Raqqa, phần lớn tỉnh al-Hasakah và gần một nửa tỉnh Deiz Ezzor, nhưng vẫn chưa trao trả cho chính quyền Syria.
Đến giữa tháng 12 năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố chiến thắng trước IS và rút quân đội Mỹ khỏi Syria. Sau đó, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders tuyên bố rằng Hoa Kỳ bắt đầu rút quân khỏi Syria, nhưng chiến thắng trước IS không đồng nghĩa với sự tan rã của liên minh chống khủng bố do Mỹ lãnh đạo.
Thổ Nhĩ Kỳ muốn Mỹ trao lại căn cứ quân sự ở Syria
Theo giới truyền thông, tại cuộc hội đàm ở Ankara trong chuyến thăm của Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ John Bolton, Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu gọi Washington nhượng lại căn cứ quân sự Mỹ ở Syria hoặc phá hủy chúng, chứ không được giao cho người Kurd - tờ Hurriyet cho biết hôm 08/01/2019.
Thư ký báo chí của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Ibrahim Kalin cho biết, trong cuộc hội đàm tại Ankara với cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton, hai bên đã thảo luận về tương lai của các căn cứ Mỹ ở Syria, sau khi quân đội Mỹ rút khỏi đất nước này.
Ông Bolton cùng phái đoàn đã tham dự các cuộc hội đàm với ông Kalin tại Ankara vào hôm 08/01. Cuộc họp báo được công bố trước đó với sự tham gia của cả hai đã bị hủy bỏ. Theo tờ Hurriyet, trong quá trình đàm phán với Bolton, Thổ Nhĩ Kỳ đã yêu cầu Washington chuyển giao lại các căn cứ quân sự của Mỹ ở Syria hoặc phá hủy chúng.
Theo ông Kalin, Thổ Nhĩ Kỳ hài lòng với quyết định rút quân của Hoa Kỳ, nhưng băn khoăn về việc Mỹ sẽ tiến hành như thế nào và điều gì sẽ xảy ra với các căn cứ của Mỹ ở Syria? Số phận của chúng và các vấn đề khác cần được giải quyết, vì thế hai bên đã thảo luận kỹ lưỡng và chi tiết về vấn đề này.
Theo các nguồn tin giấu tên, Thổ Nhĩ Kỳ phản đối mạnh mẽ việc Mỹ chuyển giao 22 căn cứ đã xây dựng ở Syria cho các đơn vị quân sự người Kurd, sau khi Lầu Năm Góc rút hết quân khỏi đất nước này.
Theo Ankara, Washington chỉ có thể giao lại cho Thổ Nhĩ Kỳ hoặc phá hủy chúng, chứ không thể giao cho lực lượng vũ trang của người Kurd Syria (YPG) - lực lượng mà họ coi là có liên hệ với các phần tử khủng bố thuộc Đảng Công nhân người Kurd (PKK).
Ông Kalin nhấn mạnh, hiện giới chức quân sự hai bên tiếp tục đàm phán song phương để phối hợp trong các hành động liên quan đến việc rút quân. Tuy nhiên, các hoạt động của Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa thể kết thúc ở đây, mà nước này cần phải xóa bỏ hoàn toàn các nhóm khủng bố ở Syria.
Mặc dù người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayip Erdogan cho biết, Ankara luôn ghi nhớ một nguyên tắc quan là trước hết phải bảo đảm "sự thống nhất chính trị và toàn vẹn lãnh thổ của Syria", nhưng giới phân tích nghi ngờ những tuyên bố hết sức tốt đẹp này. Họ cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đang lăm le chiếm thêm những vùng đất mới của Syria.
Thổ Nhĩ Kỳ vẫn lăm le chiếm đất Syria?
Giới phân tích đặt câu hỏi rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị Mỹ không được giao 22 căn cứ quân sự cho người Kurd là điều có thể hiểu được nhưng tại sao họ lại ra điều kiện "hoặc là phá hủy hoặc là bàn giao cho Thổ Nhĩ Kỳ", mà không phải là "trao trả cho chính quyền Syria hay Nga?", trong khi Ankara và Moscow đang là đồng minh trong thỏa thuận ngừng bắn ở phía Bắc Syria?
Một câu hỏi khác là "nếu Thổ Nhĩ Kỳ được Mỹ 'nhượng lại' 22 căn cứ quân sự này thì họ sẽ làm gì? Giao trả chính quyền Syria hay tiếp tục tăng quân tràn sang Syria chiếm đóng những căn cứ này? Câu trả lời thật dễ hiểu là "nếu được Washington chuyển giao các căn cứ này, Ankara sẽ không bao giờ mời chính quyền Damascus đến tiếp quản".
Đây là điều hoàn toàn dễ hiểu nếu liên hệ đến những hành động mà Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã và đang làm ở Syria.
Trước hết, Ankara đã cùng với nhóm phiến quân đối lập "Quân đội Syria Tự do" (FSA) chiếm giữ phần lớn tỉnh Aleppo của Syria (từ Azaz đến al-Bab), nhưng không trao trả cho chính phủ Syria, mà tự lập cơ cấu chính quyền địa phương để quản lý các vùng đất này.
Thổ Nhĩ Kỳ cũng mượn cớ giám sát ngừng bắn để tung quân vào tỉnh Idlib của Syria, ngăn chặn Quân đội Syria (SAA) tấn công nhóm phiến quân FSA và khủng bố Hay'at Tahrir al-Sham (thực chất là chi nhánh của tổ chức khủng bố quốc tế al-Qaeda ở Syria).
Syria có thể gặp hiểm họa từ âm mưu lớn của Thổ Nhĩ Kỳ
Trong vòng nửa năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn tìm mọi cách duy trì "Khu vực chống leo thang xung đột Idlib" để ngăn chặn chính quyền Syria giành lại vùng lãnh thổ Tây Bắc rất quan trọng này.
Hiện nay, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn rắp tâm tiếp tục thực hiện âm mưu chiếm đất Syria khi nhăm nhe chuẩn bị mở các chiến dịch quân sự đánh chiếm Manbij (phía tây sông Euphrates) và các vùng đất phía đông sông Euphrates, với danh nghĩa "chống khủng bố IS và khủng bố người Kurd" .
Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần tuyên bố không nuôi tham vọng chiếm đất Syria, luôn tôn trọng độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria nhưng lời nói và hành động của Ankara có sự khác biệt hoàn toàn.
Ankara đã từng tuyên bố rằng, sau khi chiến thắng chủ nghĩa khủng bố, họ sẽ trao trả lại lãnh thổ cho "người dân Syria" chứ không phải là chính phủ Syria. Với những gì đã thể hiện thì "người dân Syria" theo quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ chính là lực lượng chống chính phủ mà họ đang hậu thuẫn.
Sự hiện diện quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ là mối họa lớn đối với chính quyền của ông Bashar al-Assad. Chính quyền Ankara đã mượn cớ chống khủng bố, xây dựng một "vùng đệm không khủng bố ở phía Bắc Syria" để can thiệp quân sự vào nước này, nhằm tạo lập một chính quyền đối lập, dọc theo vùng lãnh thổ giáp biên giới phía Nam của mình.
Rõ ràng là Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến hành một cuộc "Chiến tranh ủy nhiệm đối với Syria", chiếm đóng thực tế cả dải biên giới phía Bắc và Tây Bắc đất nước này. Nếu Mỹ nhượng bộ, giao các căn cứ ở phía Đông Bắc cho Thổ Nhĩ Kỳ thì Ankara sẽ chiếm giữ thực tế cả dải biên giới phía Bắc Syria.
Nếu Nga và chính quyền Damascus có thể thoát nguy cơ từ quân đội Mỹ thì ngay lập tức họ sẽ gặp hiểm họa cực lớn đến từ dã tâm của Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là những trở ngại lớn trên con đường tìm kiếm hòa bình cho đất nước Syria.
