Tướng Trung Quốc vừa qua đã đe dọa đánh chìm hai tàu sân bay Mỹ. Lập tức Tư lệnh Hải quân Mỹ thăm Trung Quốc. Đây là hành động sau hàng loạt căng thẳng, đối đầu giữa tàu chiến hai bên.
Chuyến thăm hạ nhiệt
Hôm nay, Tư lệnh Hải quân Mỹ, Đô đốc John Richardson, bắt đầu thăm Trung Quốc. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh giới chức quân sự Trung Quốc đe dọa đánh chìm tàu sân bay của Mỹ và quan hệ giữa hai nước tiếp tục căng thẳng.
Đây là lần thứ hai Đô đốc Richardson đến Trung Quốc với tư cách Tư lệnh Hải quân Mỹ. Theo lịch trình dự kiến, Đô đốc Richardson sẽ thăm thủ đô Bắc Kinh và thành phố Nam Kinh (miền Đông) từ ngày 13-16/1 và sẽ gặp gỡ Phó Đô đốc Thẩm Kim Long (Shen Jinlong), Tư lệnh Hải quân Trung Quốc.
Tư lệnh Hải quân Mỹ, Đô đốc John Richardson
Thông cáo của Hải quân Mỹ cho biết mục đích của chuyến thăm là "tiếp tục một cuộc đối thoại tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro và hướng tới kết quả" giữa quân đội hai nước.
Thông cáo dẫn lời Đô đốc Richardson nhấn mạnh: "Việc trao đổi quan điểm một cách thường xuyên là cần thiết, đặc biệt trong thời điểm có nhiều mâu thuẫn, nhằm giảm thiểu các rủi ro và tránh các tính toán sai lầm".
Tư lệnh Hải quân Mỹ cũng cho rằng "cuộc đối thoại chân thành và thẳng thắn có thể giúp cải thiện quan hệ theo hướng xây dựng, giúp tìm ra các lĩnh vực hai bên cùng chung lợi ích, giảm thiểu rủi ro, trong lúc hai bên nỗ lực giải quyết những bất đồng".
Đô đốc Richardson và Phó Đô đốc Thẩm Kim Long đã gặp nhau trước đây tại Hội nghị quốc tế chuyên đề về cường quốc biển 2018 diễn ra ở Mỹ và đã tiến hành 3 cuộc họp trực tuyến, gần đây nhất vào tháng 12/2018.
Theo giới phân tích, Trung Quốc từ lâu đã khó chịu trước sự hiện diện mạnh mẽ của hải quân Mỹ trong khu vực, coi đây là một yếu tố then chốt trong chiến lược kiềm chế sự phát triển của Trung Quốc.
Đặc biệt, Mỹ đang thách thức các tuyên bố phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi được cho là giàu tài nguyên khoáng sản và là tuyến hàng hải quan trọng, vận chuyển khoảng 5 nghìn tỷ USD hàng hóa mỗi năm.
Mặc dù Mỹ không đưa ra lập trường chính thức về chủ quyền, nhưng họ khẳng định quyền tự do hàng hải và hàng không, bao gồm cả vùng trời và vùng biển trong vùng lãnh thổ và lãnh hải xung quanh các thực thể do Trung Quốc chiếm giữ trái phép.
Tàu chiến USS Decatur của Hải quân Mỹ
Trung Quốc thường sử dụng biện pháp điều tàu và máy bay tới cảnh báo các tàu Mỹ, song hồi cuối tháng 9/2018, một tàu khu trục của Trung Quốc đã áp sát tàu USS Decatur của Mỹ đang qua lại trên Biển Đông. Hải quân Mỹ gọi đây là một hành động "nguy hiểm và không chuyên nghiệp".
Chính Đô đốc Richardson đã tuyên bố rằng các cuộc tuần tra như vậy nhấn mạnh lập trường của Mỹ chống lại "các yêu sách hàng hải bất hợp pháp".
Đe dọa lẫn nhau
Mặc dù Mỹ và Trung Quốc đã tìm cách tăng cường sự hiểu biết và ký các thỏa thuận để xử lý các cuộc đối đầu bất ngờ trên không và trên biển, sự nghi ngờ sâu sắc vẫn còn tồn tại.
Hè năm ngoái, Washington đã hủy lời mời Trung Quốc tham dự một cuộc tập trận hải quân RIMPAC do Mỹ tài trợ, với lý do mà họ gọi là "một phản ứng ban đầu" đối với hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông.
Lầu Năm Góc đã dẫn bằng chứng mạnh mẽ rằng Trung Quốc đã triển khai tên lửa chống hạm, hệ thống tên lửa đất đối không và thiết bị gây nhiễu sóng điện tử đến các khu vực tranh chấp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Bộ Quốc phòng Mỹ kêu gọi Trung Quốc di dời các hệ thống này.
Ngày 20/12/2018, Chuẩn Đô đốc La Viện của Trung Quốc kêu gọi Trung Quốc thực hiện kế hoạch mạnh mẽ hơn bằng cách đánh chìm 2 tàu sân bay của Mỹ, gây thương vong cho khoảng 10.000 người.
Phó Tổng Thư ký Hội Khoa học Quân sự Trung Quốc La Viện nhấn mạnh: “Những gì Mỹ lo sợ nhất là thương vong”, đồng thời cho rằng việc đánh chìm một tàu sân bay của Mỹ sẽ khiến 5.000 người thiệt mạng và con số này cần phải tăng gấp đôi khi "tiêu diệt" cùng lúc 2 hàng không mẫu hạm của Mỹ.
Mới đây, ngày 9/1, ông Trương Quân Xã, một chuyên gia hải quân cao cấp của Trung Quốc, đã cảnh cáo Mỹ rằng các chiến dịch của Mỹ tại Biển Đông có thể làm chiến tranh bùng nổ, Mỹ sẽ là bên phải chịu trách nhiệm.
Cùng với phát biểu mạnh miệng của giới chức quân sự, Trung Quốc cũng loan tin đã triển khai tên lửa diệt tàu sân bay. Tờ Global Times trích dẫn tin của đài truyền hình nhà nước CCTV cho biết, hệ thống tên lửa được triển khai là loại tên lửa đạn đạo DF-26, được cho là có tầm bắn từ 3.000-4.000 km.
Địa điểm bố trí các giàn tên lửa này là ở vùng cao nguyên và sa mạc miền Tây Bắc Trung Quốc.
Global Times dẫn lời một chuyên gia giấu tên lưu ý, việc triển khai tên lửa diệt hạm là một lời cảnh báo mà Trung Quốc đưa ra để cho biết nước này hoàn toàn có khả năng bảo vệ lãnh thổ của mình. Theo chuyên gia này, ngay cả khi được phóng đi từ các khu vực sâu trong đất liền, tên lửa DF-26 có tầm bắn đủ xa.
Theo báo cáo năm 2018 của Bộ Quôc phòng Mỹ về sức mạnh quân sự Trung Quốc, DF-26 đã được đưa vào hoạt động lần đầu tiên vào năm 2016 và “có khả năng thực hiện các cuộc tấn công vào các mục tiêu trên biển ở phía Tây Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Biển Đông.
Giới phân tích nhận định, một tên lửa di động được phóng đi từ sâu bên trong đất liền Trung Quốc sẽ khó bị đánh chặn hơn là được phóng từ một khu vực gần bờ biển. Lý do là trong giai đoạn phóng ban đầu, tên lửa ở tầm khá thấp và dễ bị phát hiện và bị đánh chặn. Trong khi ở giai đoạn sau, tên lửa đạt tốc độ nhanh hơn và giảm nguy cơ bị đánh chặn.
Tuy nhiên, bình luận về những phát biểu của giới chức quân sự Trung Quốc, cựu Đại tá Hải quân Mỹ Jerry Hendrix cho rằng việc Trung Quốc dọa đánh chìm 2 tàu sân bay của Mỹ đã cho thấy giọng điệu hiếu chiến và sự thiếu hiểu biết của Bắc Kinh.
Ông Jerry Hendrix cảnh báo: “Bất cứ cuộc tấn công nào nhằm vào tàu sân bay của Mỹ - bằng máy bay tầm xa, tên lửa hành trình hoặc tên lửa đạn đạo - chắc chắn sẽ phải hứng chịu các đòn đáp trả nhằm vào các căn cứ mà các vũ khí đó được phóng đi, và sau đó các hạm đội Mỹ sẽ thể hiện sức mạnh của mình”
