Iran gửi tối hậu thư cho Mỹ

[june04]

Tối hậu thư của Iran dành cho Mỹ là gì? Mỹ mới ra quyết định "trừng phạt" Iran. Ngay sau đó, tổng thống Iran cho biết nước này sẽ "thu hẹp" việc thực hiện các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, cụ thể là sẽ tăng mức độ làm giàu urani.



Sự sụp đổ của thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và Nhóm P5+1 hay còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) là mối hiểm nguy đối với Iran và cả thế giới. Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 8/5 đã đưa ra cảnh báo trên ngay sau khi Bộ Ngoại giao nước này thông báo quyết định của nước Cộng hòa Hồi giáo: đình chỉ việc thực hiện một số cam kết tự nguyện trong thỏa thuận JCPOA.

Đây chính là thời hạn mà Iran yêu cầu các nước còn lại tham gia thỏa thuận hạt nhân gồm Anh, Trung Quốc, Nga, Pháp và Đức phải thực hiện cam kết liên quan đến lĩnh vực dầu mỏ và ngân hàng. Ông Rouhani cũng cảnh báo sẽ có hành động đáp trả nhất định nếu vấn đề hạt nhân một lần nữa được đưa ra thảo luận tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Ông Rouhani nhấn mạnh Iran sẵn sàng thương lượng với Mỹ nếu Washington dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế và xin lỗi về hành động của mình. Tổng thống Iran cho rằng các cuộc thương lượng sẽ diễn ra sau khi tất cả sức ép được loại bỏ. Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi luôn có những người ủng hộ về đàm phán và ngoại giao".

Cũng trong ngày 8/5, Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran (SNSC) tuyên bố Tehran sẽ không tuân thủ những giới hạn mà nước này đã nhất trí với các cường quốc trên thế giới liên quan tới kho dự trữ urani được làm giàu và nước nặng theo thỏa thuận JCPOA. SNSC nêu rõ các biện pháp trên là cần thiết để "đảm bảo các quyền của Iran và mang lại sự cân bằng", sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA. Ngoài việc từ bỏ những giới hạn về làm giàu urani, SNSC còn nhấn mạnh Tehran sẵn sàng ngừng việc hiện đại hóa lò phản ứng hạt nhân nước nặng Arak, vốn là một phần của JCPOA, như là bước tiếp theo để loại bỏ thỏa thuận hạt nhân này nếu các bên tham gia JCPOA không đảm bảo được những lợi ích của Iran.

Thỏa thuận JCPOA ký năm 2015 giữa Tehran và nhóm P5+1, theo đó Iran hạn chế chương trình hạt nhân mà phương Tây lo ngại có thể sẽ dẫn tới việc phát triển bom hạt nhân. Đổi lại, các nước phương Tây đồng ý gỡ bỏ mọi biện pháp trừng phạt nhằm vào Tehran. Tháng 5/2018, Mỹ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran với lý do nội dung thỏa thuận "quá hào phóng" với Iran, không siết chặt các hoạt động thử tên lửa đạn đạo hay hạn chế việc Iran tham gia vào các cuộc xung đột trong khu vực. Theo đó, Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Tehran.