Trung Quốc đă đưa tàu Haiyang Dizhi 8 xâm phạm trở lại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, đi hộ tống tàu này là nhiều tàu hải cảnh khác mà Việt Nam chưa có một động thái mạnh mẽ nào để ngăn chặn.
Du khách và người dân TP.HCM xem triển lăm ảnh về quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa của Việt Nam tại Đường sách TP.HCM - Ảnh: TỰ TRUNG
Các tàu của Trung Quốc không chỉ đi theo Haiyang Dizhi 8 mà c̣n xuất hiện ở khu vực băi cạn, băi ngầm xung quanh băi Tư Chính của Việt Nam.
Có một số ư kiến cho rằng có thể đây là hành động "giương đông kích tây" của Trung Quốc nhằm thực hiện mưu đồ chiếm đóng trái phép một số thực thể ngầm trên thềm lục địa của Việt Nam.
Hành vi này không bao giờ được cho phép xảy ra, hơn nữa chiếm đóng cũng không có giá trị về mặt pháp lư. Theo luật định đă được quốc tế công nhận, nếu các thực thể ngầm nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, đương nhiên thuộc về Việt Nam mà không hành vi chiếm đóng nào thay thế được sự thật pháp lư này.
Tuy nhiên, Việt Nam cũng nên đề pḥng trường hợp này xảy ra để tránh "sự kiện Scarborough" diễn ra lần 2. Đó là khi Trung Quốc chiếm băi cạn Scarborough của Philippines năm 2012; từ đó dẫn đến bước ngoặt quan trọng là Philippines đă kiện Trung Quốc ra Ṭa trọng tài quốc tế một năm sau đó.
Việt Nam có thể kiện ra ṭa Trọng tài quốc tế như Philippines đă làm, nếu Trung Quốc cứ "giương đông kích tây" để chiếm đóng trái phép. Tuy nhiên, để không phải mất thời gian và chi phí cho một vụ kiện tương tự, Việt Nam phải theo dơi chặt chẽ và thực hiện các biện pháp đúng luật pháp để ngăn ngừa âm mưu phi pháp này.
Bên cạnh đó, ở Biển Đông đă có một phán quyết khá đầy đủ để bác bỏ lập luận về đường chín đoạn hay quyền lịch sử của Trung Quốc, Việt Nam cần khôn khéo sử dụng các mặt có lợi của phán quyết để bảo vệ quyền lợi của ḿnh.
Giá trị pháp lư của phán quyết sẽ luôn tồn tại trong hệ thống pháp luật quốc tế. Ngoài ra, phán quyết cũng sẽ có đời sống chính trị của nó nếu như vẫn được nhắc đến trong các công tác ngoại giao.
Thực tế, tổng thống Philippines đă gợi ư sử dụng phán quyết để đàm phán về khai thác chung với Trung Quốc. Việc không tuân thủ phán quyết của Trung Quốc nếu được nhắc đi nhắc lại trong cộng đồng quốc tế cũng sẽ tạo những áp lực về mặt thể diện cho quốc gia này.
Tiếp đến, nếu Việt Nam liên tục đưa những thông tin về các hành động phi pháp của Trung Quốc tại vùng biển Việt Nam ra các hội nghị quốc tế, điển h́nh là các cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc sắp tới (như Việt Nam đă từng làm năm 2014 với sự kiện giàn khoan 981) sẽ tạo thêm nhiều áp lực cho Bắc Kinh phải kiềm chế các hoạt động quấy rối của ḿnh.
Để tạo được áp lực từ dư luận quốc tế, Việt Nam c̣n phải đoàn kết với các nước ASEAN khác, quan trọng nhất là Malaysia và Philippines - hai quốc gia cũng đang phải đối phó với các hoạt động gây nhiễu của Trung Quốc tại Biển Đông. Cấp thiết nhất hiện giờ đó là việc Việt Nam có thể cân nhắc gặp gỡ Philippines trước khi Tổng thống Duterte tiến hành chuyến thăm Bắc Kinh sắp tới.
Quan trọng hơn hết, các hoạt động của Việt Nam cần nằm trong khuôn khổ ḥa b́nh, tuân thủ luật pháp quốc tế nhằm tránh Bắc Kinh viện cớ để có các hành động mạnh mẽ hơn.
VietBF © sưu tầm