Đó là cái tên của một cuốn phim của một nhà báo người Pháp, cô Caroline Fourest. Mang cái tên tiếng Pháp Soeurs d’Armes, hiện đang được chiếu hầu hết chỉ trên online qua Amazon, nhưng có lẽ là cuốn phim hợp thời nhất.
Nó kể câu chuyện một chiến đoàn đã bị đẩy vào một cuộc chiến chống lại Islamic State trong một vùng đất không được nêu tên nhưng rõ ràng là một tập hợp của Iraq và vùng người Kurd ở Syria, hay như người Kurd vẫn tự nhận Kurdistan ở Syria. Và nó là một chiến đoàn toàn là nữ chiến sĩ. Họ là những phụ nữ người Kurd. Nhưng họ mang đủ nguồn gốc. Có người là Yazidis, một nhóm ở miền bắc Iraq. Có người mang quốc tịch Pháp, Ý, và có cả người mang quốc tịch Hoa Kỳ.
Quả đúng vậy, họ là một binh đoàn quốc tế của những chí nguyện quân, tham gia, như ở Tây Ban Nha năm 1936, trong một cuộc chiến chống lại độc tài phát xít, mà ngày nay mang mặt nạ của Hồi Giáo cực đoan.
Ngay ngày đầu họ giải phóng một ngôi làng. Một ngày khác, họ đi giải cứu cho một đoàn người ty nạn ở bên kia chiến tuyến. Sang ngày thứ ba, một tay thiện xạ bắn chết một tay jihad đang ngừng ở một trạm kiểm soát với một cái xe vận tải chật “món hàng” phụ nữ mà hắn tính chuyện đem bán như là thú vật ở một chợ nô lệ ở Mosul.
Trong một ngày khác, chúng ta chứng kiến một cuộc chiến trên những cái xe pickup trucks ngoạn mục không kém gì một phim cao bồi, với những chiến sĩ này đối đầu với một đơn vị Islamic State hỗ trợ bởi nhưng đoàn thiết vận xa tự sát chứa đầy chất nổ vốn được họ sử dụng để tạo hốt hoảng trong nhóm chiến sĩ Peshmerga, chiến sĩ Kurd ở vùng Bắc Iraq, những pháo đài di chuyển chứa đầy chất nổ đâm đầu tới vị trí của phe địch ở tốc độ cao.
Nếu quý vị đã từng xem The Hurt Locker thì ngày tới trở thành hơi quen thuộc. Chúng ta đến một ngôi làng có vẻ đã bị bỏ trống nhưng trong mỗi căn nhà đều có gài bẫy, mỗi viên đá, mỗi món đồ chơi, mỗi cuốn kinh Qu’ran bỏ rơi đều có gài chất nổ. Đột nhiên ngôi làng lặng lẽ bùng lên trong một cuộc chiến kinh hồn, xáp lá cà, cận chiến, từng căn nhà một, từng con đường một, một cơn bão tố máu lửa.
Mà quả thật đã có những nữ chiến sĩ như trong cuốn phim này. Họ là những chiến sĩ nhiều người nhỏ bé, khi gỡ bỏ nón, mái tóc dài và khuôn mặt xinh đẹp phù hợp với một cô học sinh hay sinh viên hơn là một chiến sĩ. Họ đã tạo sợ hãi trong đám chiến binh Islamic State. Những tay súng IS chỉ giỏi khủng bố chứ không biết đánh nhau: can đảm khi chặt đầu con tin nhưng lo sợ khi đối đầu với những nữ chiến binh tài giỏi hơn họ nhiều.
Và tất cả những thiếu nữ Kurd này, dầu họ là Peshmerga ở miền bắc Iraq hay YPJ ở Syria, đều có những câu chuyện bi thảm kể lại cho bạn nghe. Tôi còn nhớ được một đồng nghiệp kể đã gặp một trong những nữ chiến sĩ này. Cô ta, cũng như một trong những nhân vật chính trong phim, đã chứng kiến cha mình bị giết ngay trước mắt và toàn thể gia đình bị bắt, bị giam cầm, bị hiếp dâm nhiều lần, bị tra tấn hành hạ, rồi sau cùng trốn thoát. Cô đã tìm đường lên núi, vốn là người bạn duy nhất của người Kurd, đến xin nhập ngũ với một đơn vị Peshmerga. Sau khi tham dự một khóa huấn luyện cấp tốc một tháng, cô tham gia toán nữ binh.
Trong suốt hai tiếng đồng hồ, cuốn phim đưa chúng ta sống chung với những chiến sĩ này, thật xinh đẹp, thật can đảm, nhưng có khi thật ngộ nghĩnh tức cười. Người xem bồi hồi theo chân những chiến sĩ trẻ tuổi này khi họ đối đầu với những kẻ thù đầy mê tín dị đoan vốn sợ họ một phần vì tin là chết trong tay một người đàn bà sẽ không lên được thiên đàng nơi có 72 nàng trinh nữ đang chờ. Nhưng họ cũng biết là trong những phút nguy hiểm nhất mà cuốn phim làm chúng ta nín thở, họ phải giữ viên đạn cuối cùng, hay quả lựu đạn cuối cùng trong giây nịt nhỡ trường hợp là ngay cả những kẻ thù đó cũng có lúc có thể chiếm thế thượng phong. Đó là lúc cái chết nhẹ tựa lông hồng. Họ ra đi thanh thản và ít nhất đem theo vài kẻ thù với mình.
Đây là một cuốn phim thật đẹp cả về nghệ thuật lẫn diễn xuất.
Và những diễn biến gần đây đã làm cuốn phim trở thành hợp thời và quan trọng.
Một sự việc là con rắn nhiều đầu Islamic State đã lại ngóc đầu lên lại, không những ở vùng đất thuộc khu vực của caliphate mà chúng đã mất, nhưng ở những nơi khác nữa. Tuần rồi, sự quá khích của những Islamic State, Taleban, al-Qaeda đã vào tận tổng hành dinh của cảnh sát Pháp để làm bốn người thiệt mạng.
Biến cố thứ nhì, loan báo của Tổng thống Donald Trump phản bội những đồng minh Kurd ở Bắc Syria –một sự phản bội càng chua xót hơn vì người Kurd lại một lần nữa tin lời đồng minh, hủy bỏ những công sự phòng thủ dọc biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, trao hết những vị trí chiến lược cho quân đội Hoa Kỳ vì họ hứa đã điều đình với Thổ Nhĩ Kỳ cho một “khu vực an toàn” cho cả hai bên.
Ngay cả với tiêu chuẩn đặc biệt của Tổng thống Donald Trump, lời tuyên bố của ông là liên minh của Hoa Kỳ với người Kurd không có mấy quan trọng vì họ đã không có mặt ở Normandy - họ không chiến đấu với Hoa Kỳ và đồng minh trong Đệ Nhị Thế Chiến- thật là vượt sự ngạc nhiên.
Trong lịch sử gần đây ở Syria, người Kurd, thưa tổng thống, là đồng minh thân cận và hữu hiệu nhất của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ, dưới triều đại những vị tiền nhiệm của ông, đã thận trọng trong cuộc nội chiến Syria. Tuy chống lại chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad, quan tâm chính của Hoa Kỳ là biến loạn ở đó sẽ cung cấp lãnh thổ cho việc bành trướng của cái gọi là caliphate của Islamic State.
Đủ mọi tay chơi trong vùng, từ người Thổ, các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh đều chen vào ủng hộ cho nhiều nhóm nổi dậy khác nhau trong hy vọng lật đổ chế độ Assad. Nhưng với tập trung chỉ vào chống khủng bố thay vì thay đổi thể chế ở Syria, Hoa Kỳ tìm những chiến hữu ngay tại hiện trường để có thể thách thức thực sự các tay súng IS. Sau nhiều cố gắng vũ trang và huấn luyện cho các nhóm dân quân địa phương thất bại –có những trường hợp vũ khí Hoa Kỳ được sẵn lòng trao cho IS. Sau cùng Washington đã quay sang người Kurd. Quyết định vũ trang và cung cấp quân cụ cho người Kurd thành công. Họ đã chứng tỏ đáng tin cậy và việc phá hủy caliphate của IS ở Syria hầu hết là nhờ công họ.
Ấy vậy mà một lần nữa đồng minh tháo chạy bỏ rơi người Kurd. Đối đầu với Thổ Nhĩ Kỳ họ sẽ không có không quân và pháo binh để chống cự trực diện. Nhưng họ biết vùng đông bắc Syria và một khi Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân vào sâu hơn nữa, họ sẽ đánh chiến tranh du kích. Những nữ quân nhân như các chiến sĩ trong cuốn phim này sẽ lâm trận. Họ sẽ bảo vệ quê hương của mình.
Mỉa mai hơn nữa là Hoa Kỳ rút chưa đầy 100 quân nhân ra khỏi miền bắc Syria để bỏ rơi đồng minh Kurds trong khi đổ cả ngàn binh sĩ vào để bảo vệ cho Saudi Arabia.
Khổ một nỗi lần tới khi Islamic State ngóc đầu dậy, Hoa Kỳ sẽ biết trông cậy vào ai?
