Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi Tướng Iran Qasem Suleymani là “kẻ khủng bố số một thế giới”, cáo buộc ông này chuẩn bị các cuộc tấn công vào giới chức ngoại giao và quân nhân Mỹ, khiến Tổng thống Trump đã dành nhiều ngày cân nhắc kỹ lưỡng 'nước cờ nguy hiểm" chứa đựng rủi ro lớn nhất trong nhiệm kỳ của ông.
Bên trong các căn phòng ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của gia đình Trump hôm 31/12, Tổng thống Mỹ đương nhiệm cùng nhiều cố vấn cấp cao và thành viên thân thiết của ông tại Quốc hội đã bàn bạc về một cuộc không kích lấy mạng vị tư lệnh các cơ quan an ninh và tình báo Iran.
Giữa các lượt chơi golf và ăn uống cùng gia đình trong 48 giờ tiếp theo, ông Trump được cập nhật thông tin tình báo, về các mối đe dọa từ Iran nhằm vào người Mỹ trong khu vực và chuyến đi dự kiến của thiếu tướng Iran Qassem Soleimani tới Baghdad.
Các cố vấn và quan chức quân sự cấp cao cũng trình bày với ông Trump viễn cảnh có thể xảy ra với khu vực, với nước Mỹ và với nhiệm kỳ tổng thống nếu Mỹ không kích giết chết Soleimani.
Với Trump, một vị tổng thống không thích chiến tranh và đã cam kết chấm dứt các cuộc xung đột của Mỹ ở nước ngoài, cuộc tấn công đánh dấu điểm rẽ trong cuộc đối đầu âm ỉ lâu nay với Iran, mà chắc chắn sẽ dẫn đến đối đầu mạnh hơn.
CNN dẫn lời các nguồn thạo tin tiết lộ, đã có những bàn bạc "nghẹt thở" bên trong chính quyền trước khi ông Trump hạ lệnh tấn công, bởi lo ngại chung là tiêu diệt một chỉ huy quân sự của Iran sẽ khiến tình hình leo thang ngoài dự đoán.
"Tất cả mọi người đều lo lắng về những bước đi tiếp theo", một quan chức cho biết.
Buổi sáng sau cuộc không kích, ông Trump đã bỏ dở kế hoạch chơi một trận golf, thay vào đó ông dành thời gian tham khảo ý kiến các cố vấn cấp cao về lệnh giết Soleimani. Và khi đưa ra phát biểu vào giữa buổi chiều, ông Trump đã mang trọn sức nặng của quyết định này.
"Đêm qua chúng tôi đã hành động để ngăn chặn một cuộc chiến", nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định khi tìm cách xoa dịu lo ngại rằng ông đang kéo Mỹ vào một cuộc xung đột đẫm máu nữa ở Trung Đông. "Chúng tôi không hành động để khởi sự một cuộc chiến".
Những người tiền nhiệm của ông Trump đều quyết định không nhắm đến Soleimani, coi cái chết của nhân vật này trong tay Mỹ có thể sẽ làm leo thang căng thẳng mà rốt cuộc càng đẩy Washington lún sâu hơn vào Trung Đông. Tuy nhiên, đối với Trump, quyết định tấn công thể hiện một chiến thắng tức thời hơn, và nó làm thay đổi tâm điểm chú ý của dư luận, dù chỉ trong chốc lát, khỏi cuộc chiến luận tội nhằm vào ông.
Thiếu tướng Iran Qassem Soleimani
"Ông ta lẽ ra nên bị trừ khử từ nhiều năm trước", Tổng thống Trump tuyên bố trên Twitter, miêu tả vị tướng Iran là người "bị ghét và đáng sợ ở bên trong chính đất nước".
Khi tin tức nổ ra, rằng Mỹ đã tấn công và giết chết chỉ huy đội quân tinh nhuệ Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), ông Trump đang ăn tối tại câu lạc bộ Mar-a-Lago cùng với những người bạn thân thiết, trong đó có lãnh đạo phe thiểu số Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy. Một số người con của ông cũng có mặt tại đây, cùng với Jared Kushner (con rể) khi họ hưởng nốt những ngày cuối cùng của kỳ nghỉ năm mới.
Một nguồn thạo tin cho biết, Tổng thống Trump đã ra khỏi phong giao ban an ninh tại Mar-a-Lago lúc 6h chiều (giờ miền đông Bắc Mỹ) cùng với các trợ tá và điệp vụ. Ông được các trợ tá cập nhật tình hình suốt tối hôm đó khi các cuộc không kích ở Iraq diễn ra.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O'Brien cũng được nhìn thấy tại câu lạc bộ cùng khoảng thời gian, và sau đó ông nói với các phóng viên rằng mình đã ở bên Tổng thống khi các chỉ huy Mỹ báo tin chiến dịch đã hoàn thành.
"Đó là điều đã diễn ra trong vài ngày, và Tổng thống quyết định chúng tôi phải di chuyển và phải hành động để bảo vệ người Mỹ", cố vấn O'Brien nói.
"Tôi có thể miêu tả tâm trạng của Tổng thống là rất tập trung", nghị sĩ Matt Gaetz, một đồng minh dành cả tối thứ Năm (2/1) ở cạnh ông Trump, kể trên Fox News. "Tôi nghĩ ông ấy bị cuốn vào những cách mà Soleimani đang lên kế hoạch giết người Mỹ, làm hại các nhà ngoại giao của chúng ta và đẩy toàn khu vực vào một cuộc nội chiến".
Sau cái chết của thiếu tướng nổi tiếng của Iran, Lầu Năm Góc đã chính thức xác nhận Mỹ thự hiện vụ tấn công và đây là thông điệp duy nhất từ chính quyền Trump sau đó.
CNN dẫn lời một quan chức cho biết, trước cuộc không kích, các luật sư Nhà Trắng - trong tham vấn với các quan chức an ninh quốc gia - đã đưa ra một "lập luận mạnh mẽ" rằng quyết định này sẽ không dẫn tới chiến tranh, và Tổng thống trên cương vị Tổng tư lệnh không cần Quốc hội phê chuẩn vấn đề tự phòng thủ.
Một nguồn thạo tin tiết lộ, trên thực tế, các cuộc thảo luận giữa ông Trump và các thành viên cấp cao trong nhóm an ninh quốc gia về vụ tấn công tiêu diệt Soleimani đã diễn ra từ nhiều tháng trước. Nhưng mãi đến đầu tuần này khi ông Trump gặp gỡ các quan chức cấp cao tại cơ ngơi ở Florida thì mọi việc mới trở nên rõ ràng rằng đã đến lúc phải tấn công.
