Hai đảng Cộng hòa và Dân chủ với những người có vị trí khác nhau lại có quan điểm khác nhau về bản hiệp định thương mại ký với Trung Quốc, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký Hiệp định thương mại giai đoạn đầu với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc tại Nhà Trắng vào ngày 15/1.
Sau khi hiệp định thương mại giai đoạn đàu Mỹ - Trung được ký, hai đảng chính trị ở Mỹ đã nảy sinh bất đồng sâu sắc (Ảnh: Reuters)
Ivanka Trump, con gái ông Trump, đã tham dự lễ ký kết ngày hôm đó, và sau đó đã viết tweet: “Tổng thống (Trump) hôm nay vừa ký hiệp định thương mại giai đoạn đầu tiên với Trung Quốc - thực hiện lời hứa của ông để sửa chữa các chính sách thất bại trong quá khứ bằng cách đấu tranh cho các công nhân và ngành công nghiệp Mỹ”.
Nhà Trắng cũng đưa ra một tuyên bố nói, đây là một hiệp định mang tính bước ngoặt và hoàn toàn khả thi. Tuyên bố chỉ rõ, Trung Quốc đã đồng ý tiến hành cải cách cơ cấu lớn trong một loạt các lĩnh vực quan trọng.
Hai vợ chồng Ivanka Trump đều tham dự buổi lễ ký kết hiệp định (Ảnh: Reuters)
Tuyên bố cũng nêu rõ, như một phần của hiệp định, Trung Quốc đã hứa sẽ mua thêm ít nhất 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong hai năm tới. Theo thỏa thuận, Trung Quốc sẽ mua sản phẩm hàng hóa, nông nghiệp, năng lượng và dịch vụ do Mỹ sản xuất. Trung Quốc đã đồng ý mua các sản phẩm nông nghiệp trị giá 40 tỷ đến 50 tỷ USD hàng năm từ Mỹ trong vòng hai năm.
Đồng thời, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cũng công bố phiên bản tiếng Anh của bản hiệp định trên trang web chính thức của mình, dài tổng cộng 96 trang.
Một số nhà lập pháp người của đảng Cộng hòa đã ra tuyên bố ca ngợi Tổng thống Trump vì những nỗ lực của ông để đạt được hiệp định quan trọng này.
Ông Kevin Brady, thành viên chính của đảng Cộng hòa tại Ủy ban gây quỹ Hạ viện, đã ra tuyên bố gọi việc ký hiệp định thương mại Mỹ - Trung là “một ngày lịch sử đối với các công nhân và công ty Mỹ”. Ông ca ngợi Tổng thống Donald Trump, Đại diện Thương mại Robert Lighthizer, và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đã đạt được thành tựu mà nhiều khóa chính phủ trước đó đã không thể làm được. Đó là, buộc Trung Quốc phải đưa ra các cam kết mạnh mẽ, thực sự và có thể thực thi, chấm dứt các hoạt động thương mại không công bằng và cung cấp cho công nhân, nhà sản xuất, nông dân và các công ty Mỹ một môi trường cạnh tranh bình đẳng.
Ông Joe Biden: “Trung Quốc mới là bên thắng lớn trong hiệp định thương mại giai đoạn đầu mà ông Trump ký với Bắc Kinh” (Ảnh: Reuters)
Ông Michael McCaul, thành viên chính thức của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, người cũng tham dự lễ ký kết, nói: “Khi chúng ta nhìn tới giai đoạn đàm phán thứ hai với Trung Quốc, mấu chốt là đạt được những cam kết khả thi để giải quyết đầy đủ các hành vi thương mại không công bằng như trộm cắp tài sản trí tuệ, cưỡng ép các công ty Mỹ; củng cố nền kinh tế của chúng ta và thực hiện các mối quan hệ thương mại và đầu tư bình đẳng hơn”.
Đảng Dân chủ phê phán ông Trump đầu hàng Trung Quốc
Trong lúc đó, một số nhà lãnh đạo Dân chủ đã chỉ trích bản hiệp định, nói rằng ông Trump đã để Trung Quốc giành phần thắng.
Cựu Phó Tổng thống và ứng cử viên Tổng thống của Đảng Dân chủ Joe Biden đã ra tuyên bố sau khi hiệp định được ký kết, nói: “Trung Quốc mới là bên thắng lớn trong hiệp định thương mại giai đoạn đầu mà ông Trump ký với Bắc Kinh”.
Ông Biden nói, sau khi ông Trump gây ra nỗi đau khổ lớn lao và bất an cho nền kinh tế, nông dân và công nhân Mỹ mà không được thứ gì, hiệp định này không giải quyết được các vấn đề cốt lõi của tranh chấp giữa hai nước, bao gồm: (Trung Quốc) trợ cấp công nghiệp, hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhà nước, trộm cắp trên mạng và các hành vi cướp đoạt về thương mại và công nghệ.
Nhà lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer, một đối thủ chính trị khác của ông Trump, ngay sau khi hai bên ký kết hiệp định đã cùng với các ông Brown, thành viên cấp cao của Ủy ban Ngân hàng, Nhà ở và Đô thị Thượng viện và Wyden, thành viên cấp cao của Ủy ban Tài chính Thượng viện, tổ chức một cuộc họp báo chung phê phán ông Trump mềm yếu khuất phục trước áp lực.
Thượng nghị sỹ Schumer cho biết lịch sử sẽ ghi nhớ việc ông Trump chịu khuất phục Trung Quốc. Ông nói “Tập Cận Bình đang mở cờ trong bụng”.
Ông Schumer luôn ủng hộ lập trường cứng rắn của ông Trump đối với Trung Quốc. Hôm 14/1, ông đã đưa ra một tuyên bố cáo buộc ông Trump vội vàng lui quân. Tuyên bố nói: “Hiệp định giai đoạn đầu tiên đã phải trả một cái giá rất lớn, nhưng thành quả rất ít, nó thực sự khiến người ta phiền lòng”.
Thượng nghị sỹ Schumer đề nghị Tổng thống Trump hãy vứt hiệp định sang một bên và buộc Trung Quốc quay trở lại bàn đàm phán (Ảnh: CNBC)
Ông Schumer nói trong cuộc họp báo vào ngày 15/1: “Cái được gọi là hiệp định này hầu như không mang lại gì cho những người lao động và các công ty phải chịu áp lực trước hành vi thương mại và công nghiệp độc ác, tàn bạo của Trung Quốc. Tôi rất lo lắng rằng Chủ tịch Tập Cận Bình đang cười đằng sau chúng ta vì ông ta chỉ nhượng bộ quá ít đã khiến cho công nhân, nông dân và các công ty Mỹ phải trả giá. Chính quyền đã bằng mọi giá đạt được thỏa thuận trước cuộc bầu cử năm 2020, từ bỏ công nhân Mỹ và các công ty Mỹ và họ sẽ phải đối mặt với hậu quả”.
Ông cũng nói: “Điều tôi muốn kêu gọi hôm nay là tổng thống không nên chờ đợi giai đoạn thứ hai vào năm 2021 hoặc 2022. Ông nên quay lại bàn đàm phán và sửa chữa hiệp định giai đoạn đầu tiên ngay bây giờ, không phải là hai năm sau. Xin hãy chấm dứt ăn mừng, quay trở lại làm việc và bảo vệ công nhân Mỹ. Mặc dù tổng thống đã tuyên bố hùng hồn và rành rọt rằng hiệp định này rất vĩ đại, rất tuyệt vời như thế nào, nhưng người dân Mỹ nên biết sự thật. Hiệp định thương mại của tổng thống với Trung Quốc là một vấn đề nghiêm trọng và tổn thất không thể khắc phục đối với người dân Mỹ, các công ty Mỹ và công nhân Mỹ”.
Trong một bài phát biểu tại lễ ký kết, ông Trump đã mỉa mai nói rằng Schumer đã hoàn toàn không xem bản hiệp định này.
Schumer phản bác, nói rằng ông biết nội dung của hiệp định, nhưng không biết liệu Trump có thuộc nội dung của nó không. Ông đề nghị Trump hãy vứt hiệp định sang một bên và buộc Trung Quốc quay trở lại bàn đàm phán. Ông nói rằng “nếu tổng thống làm như thế, tôi sẽ cổ vũ cho ông ấy”.
