Thông qua sóng truyền h́nh, Thủ tướng Đức Angele Merkel đă gửi thông điệp đến người dân Đức. Đây là lần đầu tiên, và có lẽ cũng là lần cuối bà Merkel nói với người dân Đức khi đất nước đứng trước những t́nh huống cực kỳ nghiêm trọng.
Tuy nhiên, thông điệp của bà khác hoàn toàn với những thông điệp mà chính phủ các nước đưa ra trong thời gian qua. Dư luận Đức cho rằng "đúng tính cách con người Angela Merkel" và một lần nữa bà Merkel lại chứng tỏ là "chuyên gia xử lư khủng hoảng số một hiện nay".
Bản dịch của Đại sứ Nguyễn Hữu Tráng dưới đây từ nguyên văn tiếng Đức của đài truyền h́nh N-TV:
T́nh h́nh rất nghiêm trọng
Mong người dân tuân thủ quy định
Hiện nay coronavirus đă làm đảo lộn ghê gớm cuộc sống ở đất nước chúng ta. Tất cả những h́nh dung của chúng ta về những điều b́nh thường, về đời sống công cộng, về quan hệ xă hội gắn bó, tất cả đang đứng trước những thách thức chưa từng có.
Hàng triệu người trong quư vị không thể đi làm, con cái quư vị không được đến trường học hay nhà trẻ và cửa hàng cửa hiệu đóng cửa, và điều nặng nề nhất có thể là: tất cả chúng ta thiếu thốn những cuộc gặp gỡ tiếp xúc, vốn là điều hiển nhiên. Đương nhiên trong bối cảnh như vậy th́ mỗi người trong chúng ta sẽ đặt nhiều câu hỏi và có nhiều lo lắng liệu tiếp theo sẽ như thế nào?
Hôm nay tôi nói với quư vị bằng một cách thức không b́nh thường, v́ tôi muốn nói rơ, cá nhân tôi với tư cách là Thủ tướng cũng như toàn bộ thành viên nội các những ngày này hành động ra sao. Điều này thuộc về một nền dân chủ công khai, chúng tôi muốn đưa ra những quyết sách chính trị một cách minh bạch và có giải thích. Và chúng tôi cũng phải giải thích cho những hành động của ḿnh cũng như thông tin để những những quyết sách đó cũng sẽ được thực hiện.
Tôi tin tưởng chắc chắn rằng chúng tôi sẽ thực hiện được nhiệm vụ này nếu thực tế tất cả bà con công dân nam và nữ coi những công việc này cũng là nhiệm vụ của chính ḿnh.
Tôi muốn thông tin với quư vị, chúng ta đang ở trong đại dịch, Chính phủ liên bang và các cơ quan nhà nước làm tất cả để bảo vệ cộng đồng chúng ta, giảm thiểu thiệt hại về kinh tế, xă hội, và văn hóa. Nhưng đồng thời tôi cũng muốn quư vị hiểu v́ sao lại cần đến quư vị, mỗi cá nhân có thể góp phần vào đó.
Về đại dịch – và tất cả những điều tôi muốn nói với quư vị là những điều mà Chính phủ Liên bang tham khảo thường xuyên với những chuyên gia của Viện Robert-Koch, các nhà khoa học và các nhà dịch tễ học: Trên thế giới đang oằn ḿnh nghiên cứu nhưng đến nay chưa t́m ra một phác đồ hay vắc-xin pḥng chống virus này.
Chừng nào như vậy th́ có chỉ có một cách duy nhất, và đó cũng là kim chỉ nam cho hành động của chúng tôi: hạn chế sự lây lan của virus, có thể kéo dài hàng tháng để chúng ta có thêm thời gian. Thời gian để nghiên cứu phát triển ra loại thuốc hay vắc-xin. Nhưng trước hết cần thời gian để những người chẳng may mắc bệnh được chạy chữa một cách tốt nhất.
Nước Đức có một hệ thống y tế tuyệt vời, có thể nói là tốt nhất thế giới. Đó là điều làm cho chúng ta tin tưởng. Nhưng các bệnh viện của chúng ta cũng sẽ quá tải nếu như trong một thời gian ngắn có nhiều bệnh nhân bị nhiễm coronavirus nặng cần cứu chữa.
Điều này không đơn thuần chỉ là những con số thống kê, mà đó là người cha, người ông, là người mẹ hay bà, là bệnh nhân nam hay nữ, mà họ là những con người. Và chúng ta là một cộng đồng, nơi mà mỗi cuộc đời, mỗi con người rất đáng giá.
Nhân dịp này trước hết tôi muốn nói với tất cả những bác sĩ, điều dưỡng viên hay trong bất kỳ vị trí nào trong các bệnh viện và trong toàn hệ thống y tế.
Trong cuộc chiến nay các bạn đứng ở tuyến đầu. Các bạn là những người đầu tiên tiếp xúc với người bệnh và biết bệnh t́nh diễn biến phức tạp như thế nào. Và mỗi ngày các bạn đi làm tất cả v́ con người. Tất cả những ǵ các bạn đă làm thật là to lớn và từ đáy ḷng tôi xin cảm ơn các bạn.
Vậy là, điều cần quan tâm làm sao làm chậm con đường lây nhiễm của virus này ở Đức. Điều cốt yếu mà lúc này chúng ta phải làm là hạn chế tối đa các tiếp xúc cộng đồng. Đương nhiên phải hợp lư và đúng mực v́ Nhà nước vẫn phải hoạt động, việc cung ứng nhu yếu phẩm đương nhiên vẫn phải được bảo đảm, và chúng tôi cũng muốn duy tŕ trong chừng mực có thể những hoạt động kinh tế.
Nhưng tất cả những ǵ có thể nguy hiểm cho con người, tất cả những ǵ gây hại cho từng cá nhân và cho xă hội th́ nay là lúc phải bị hạn chế.
Chúng ta phải hạn chế trong chừng mực có thể những nguy cơ có thể lây lan từ người này sang người khác.
Tôi biết, ngay hiện nay những hạn chế đă rất căng thẳng: không c̣n các buổi tụ họp, không c̣n hội chợ, không c̣n các buổi ḥa nhạc và trước mắt cũng không c̣n các buổi đến trường học, đại học, nhà trẻ, không c̣n các cuộc vui chơi ở khu vui chơi của trẻ em.
Tôi hiểu, việc đóng cửa các hoạt động trên mà Liên bang và các bang đă thống nhất, nó căng thẳng và tác động đến cuộc sống cũng như tư duy dân chủ của chúng ta. Đó cũng là những điều hạn chế mà ở Cộng ḥa Liên bang Đức chưa từng có tiền lệ.
Cho phép tôi được bảo đảm: đối với một người như tôi th́ quyền tự do đi lại, tự do đi du lịch là một quyền phải đấu tranh vất vả mới có, th́ việc hạn chế này chỉ cần thiết trong những trường hợp bất khả kháng.
Nó không hề đơn giản khi được đưa ra trong một nền dân chủ và cũng chỉ có tính chất nhất thời - nhưng nó không thể không được đưa ra nhằm cứu tính mạng con người.
Cũng chính v́ thế nên đầu tuần qua đă có những biện pháp kiểm soát gắt gao tại biên giới và hạn chế đi lại với một số nước láng giềng quan trọng của chúng ta.
Đối với nền kinh tế, các doanh nghiệp lớn cũng như nhỏ, đối với các cửa hàng cửa hiệu, nhà hàng, những người hành nghề tự do hiện nay cũng đă cực kỳ khó khăn và những tuần tới sẽ c̣n khó khăn hơn nữa.
Tôi bảo đảm với quư vị, Chính phủ Liên bang sẽ làm tất cả những ǵ có thể để hạn chế tác động tiêu cực về kinh tế cũng như bảo vệ việc làm.
Chính tôi có thể và sẽ làm tất cả những điều cần thiết để giúp các doanh nghiệp, những người lao động vượt qua thử thách to lớn này.
Và tất cả quư vị hăy yên tâm là việc cung ứng nhu yếu phẩm bất kỳ lúc nào cũng sẽ được bảo đảm và nếu các kệ hàng một ngày nào đó bị vét hết th́ ngay sau đó sẽ được lấp đầy. Tôi muốn nói với bất kỳ ai đang đi chợ là: tích trữ là cần và trước đây cũng đă thế. Nhưng hăy hợp lư. Mua tranh mua cướp như thể sẽ không bao giờ c̣n hàng nữa, thực sự là vô lư và hoàn toàn thiếu tính đoàn kết.
Và cũng cho phép tôi cảm ơn đến những người mà ít khi được cảm ơn. Những người trong những ngày này ngồi ở quầy thu ngân hay dọn thêm hàng vào những giá trong siêu thị, họ đang làm một công việc nặng nhọc nhất hiện nay. Cảm ơn v́ các bạn đă v́ người dân để giữ cho giá hàng luôn đầy.
Bây giờ đến điều cấp bách nhất đối với tôi hôm nay: Tất cả các biện pháp nhà nước sẽ bị vô hiệu hóa nếu chúng ta không đưa ra biện pháp hữu hiệu nhất để ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của virus: đó là chính chúng ta. Mỗi người chúng ta tiếp xúc với virus nhiều cách khác nhau, nhưng nay là lúc mỗi người chúng ta phải giúp đỡ lẫn nhau.
Đài NTV cùng một số tờ báo của Đức đă mô tả thông điệp trên là "cảnh báo cuối cùng" của Thủ tướng Merkel gửi tới người Đức để không phải áp đặt t́nh trạng phong tỏa như một số nước châu Âu khác.
Nhật báo Bild của Đức gọi đây là một bài phát biểu "lịch sử" và xúc động, đánh dấu sự thay đổi trong giọng điệu của một "vị thủ tướng thường rất điềm tĩnh".
Tất cả những điều nghiêm túc nhất hiện nay: Không hoảng loạn, nhưng không lúc nào được nghĩ là không liên quan đến người này hay người kia. Không một ai không cần đến. Tất cả. Chúng ta cần sự cố gắng chung.
Đó là điều mà đại dịch chỉ ra cho chúng ta: chúng ta mẫn cảm đến thế nào, phụ thuộc đến thế nào vào ứng xử thiện chí có trách nhiệm của người khác, và cùng hành động chúng ta mới bảo vệ được nhau và giúp nhau mạnh mẽ hơn.
Thực sự cần đến mỗi người chúng ta. Chúng ta không được phép thụ động nh́n sự lây lan của virus. Chúng ta có công cụ đối kháng: hăy giữ khoảng cách với nhau.
Các nhà dịch tễ học khuyên chúng ta rơ ràng: không bắt tay, rửa tay sạch sẽ thường xuyên, giữ khoảng cách ít nhất một mét với người khác, tốt nhất không tiếp xúc với người già v́ họ là những người dễ bị nhiễm bệnh.
Tôi hiểu điều này khó khăn với chúng ta biết chừng nào. Chúng ta mong muốn được gần nhau hơn nhất là trong lúc khó khăn. Chúng ta hiểu sự gắn kết thông qua tiếp xúc thân thể. Nhưng tiếc rằng điều ngược lại hiện nay lại là điều đúng.
Do vậy mà mọi người phải hiểu rằng: hiện tại th́ giữ khoảng cách lại là cách thể hiện sự quan tâm.
Những cuộc viếng thăm thiện chí, những chuyến du lịch không cần thiết lại rất có thể là nguồn lây nhiễm và hiện nay tốt nhất là không nên thực hiện.
Đấy là lư do v́ sao mà các chuyên gia khuyên ông bà và các cháu thời gian này không nên gặp nhau.
Những ai hạn chế các cuộc tiếp xúc không cần thiết chính là giúp cho tất cả những người đang hàng ngày phải chăm lo cho các ca bệnh ngày càng nhiều lên trong các bệnh viện. Như thế là chúng ta cứu cuộc sống.
Đối với nhiều người điều này thật khó khăn, và điều quan trọng là không ai bị bỏ rơi không người chăm sóc khi mà họ cần nhất. Với tư cách là gia đ́nh và xă hội chúng ta sẽ t́m cách khác để quan tâm hỗ trợ lẫn nhau.
Ngay giờ đă có nhiều cách thức khác để quên đi con virus và hệ quả xă hội của nó, đă có những người cháu ghi âm lời chúc gửi cho ông bà để ông bà đỡ cảm thấy cô đơn.
Tất cả chúng ta sẽ t́m ra cách thức để thể hiện sự quan tâm và t́nh bạn của ḿnh như Skype, điện thoại, Emails và có thể là cả những lá thư mà bưu điện sẽ chuyển đi. Chúng ta cũng nghe nhiều những bài học tuyệt vời về sự giúp đỡ của hàng xóm dành cho người già không có khả năng tự đi mua đồ ăn.
Tôi tin sẽ c̣n nhiều hơn bài học đó và với tính chất là một xă hội chúng ta sẽ chứng minh là không ai bị cô đơn.
Tôi kêu gọi mọi người: Tôn trọng những quy tắc sẽ áp dụng thời gian tới. Với tư cách Chính phủ, chúng tôi sẽ rà soát thường xuyên xem những ǵ cần điều chỉnh và những ǵ tiếp tục cần thiết phải giữ.
Đây là một hoàn cảnh linh hoạt và chúng ta tiếp tục phải học hỏi để điều chỉnh bất kỳ lúc nào, ứng xử bằng những biện pháp khác nhau. Những điều đó cũng sẽ được thông báo, giải thích.
Cũng chính v́ thế nên tôi xin quư vị: Hăy đừng tin những lời đồn đại, mà chỉ tin vào những thông tin chính thống mà chúng tôi sẽ liên tục cho dịch ra nhiều thứ tiếng.
Chúng ta là một nền dân chủ. Chúng ta không sống bằng sự cưỡng bức mà bằng sự hiểu biết được chia sẻ và sự phối hợp. Đây là sứ mệnh lịch sử và chúng ta chỉ có thể hoàn thành nếu cùng nhau hợp tác.
Tôi cũng tin tưởng chắc chắn là chúng ta sẽ vượt qua khủng hoảng này. Nhưng sẽ có bao nhiêu nạn nhân? Bao nhiêu mạng người yêu quư bị mất đi? Phần lớn nằm trong tay chúng ta. Chúng ta ngay bây giờ phải đồng ḷng giải quyết.
Chúng ta có thể chấp nhận những hạn chế hiện tại và hỗ trợ lẫn nhau.
T́nh thế hiện nay nghiêm trọng và c̣n để ngỏ.
Điều đó có nghĩa là, nó không chỉ nhưng cũng sẽ phụ thuộc vào việc mỗi cá nhân sẽ nghiêm chỉnh chấp hành và thực hiện quy định.
Dù chưa bao giờ được chứng kiến, nhưng chúng ta phải cho thấy chúng ta thực tâm và thiện chí hành động để cứu vớt mạng sống. Điều này không có ngoại lệ với bất kỳ ai và liên quan đến tất cả chúng ta.
Hăy bảo trọng và quan tâm đến những người thân yêu.
Đại sứ Nguyễn Hữu Tráng (Dịch từ nguyên văn tiếng Đức của đài truyền h́nh N-TV)