Săn lùng khẩu trang nay đă trở thành cuộc cạnh tranh không c̣n luật chơi công bằng nữa, bới có một số nước sẵn sàng làm bất cứ điều ǵ để có được mặt hàng nhiều bên đang thèm muốn có được từ giữ lô hàng cho đến "hớt tay trên" ngay tại đường băng.
Nhiều quốc gia, đặc biệt là các vùng dịch lớn như Mỹ và châu Âu, lâm vào t́nh trạng thiếu khẩu trang v́ hầu hết không thể sản xuất hàng triệu khẩu trang mà nhân viên y tế cần mỗi ngày. V́ vậy, gần như tất cả đang trông đợi vào những lô hàng từ Trung Quốc và các nhà sản xuất khác ở châu Á. Một số nước sẵn sàng làm bất cứ điều ǵ để có được mặt hàng nhiều bên đang thèm muốn.
"Thị trường mua sắm vật tư y tế đối phó Covid-19 đang trở nên méo mó, các h́nh thức cạnh tranh và sự minh bạch trước đây không c̣n nữa", Christopher Yukins, giáo sư luật tại Đại học George Washington, nói.
Một người cầm túi khẩu trang tại Tây Ban Nha ngày 4/4. Ảnh: Reuters.
Các nước phương Tây vốn là đồng minh đang cáo buộc nhau có hành vi không chính đáng. Chủ tịch vùng Ile-de-France bao gồm Paris và Valerie Pecresse, tuần này cho biết một lô khẩu trang mà họ đă đặt bị người Mỹ "hớt tay trên" bằng cách trả giá cao hơn vào phút chót.
"Người Mỹ trả luôn tiền mặt và c̣n không cần xem hàng, điều này rơ ràng hấp dẫn hơn với những người chỉ muốn nhân cơ hội cả thế giới đang lâm vào khó khăn để kiếm tiền", bà nói.
Pecresse không cung cấp thông tin chi tiết về khách hàng Mỹ này, nhưng các quan chức ở ít nhất hai khu vực khác của Pháp cũng nói rằng đă bị người Mỹ lấy mất lô hàng từ Trung Quốc, một trường hợp diễn ra ngay trên đường băng, khi máy bay chuẩn bị cất cánh.
Tại Washington, một quan chức chính quyền cấp cao cho biết "chính phủ Mỹ không mua bất kỳ khẩu trang nào được sắp xếp giao từ Trung Quốc đến Pháp". Người mua có thể là các công ty tư nhân, hoặc những người trung gian làm việc thay mặt các bang của Mỹ.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết hôm 2/4 ông "lo ngại" về việc một đơn đặt hàng được giao với số lượng ít hơn thỏa thuận ban đầu, v́ một phần đă bị tách ra để bán cho "bên trả giá cao hơn", ám chỉ Mỹ.
"Chúng tôi hiểu rằng nhu cầu ở Mỹ rất lớn, nhưng Canada cũng vậy, v́ vậy chúng ta phải làm việc cùng nhau", Trudeau nói.
Việc hợp tác có vẻ khó xảy ra. Jean-Sylvestre Mongrenier từ Viện Thomas More, trung tâm nghiên cứu Pháp - Bỉ, nhận định rằng các hành động "hớt tay trên" ít khả năng khiến các nước có thái độ thù địch với nhau. Tuy nhiên, sự cạnh tranh có thể "rất đáng sợ", theo nghị sĩ Ukraine Andriy Motovylovets, người tháng trước đến Trung Quốc để mua một lô khẩu trang.
"Lănh sự của chúng tôi đến các nhà máy và thấy đồng nghiệp từ các quốc gia khác (Nga, Mỹ, Pháp) đang cố gắng giành lấy hàng chúng tôi đă đặt", ông viết trên Facebook. "Chúng tôi đă trả trước bằng chuyển khoản và đă kư hợp đồng. Nhưng họ sẵn sàng trả giá cao hơn và trả bằng tiền mặt. Lô hàng nào chúng tôi cũng phải 'chiến đấu' để giữ lấy".
V́ chỉ ít nhà sản xuất khẩu trang Trung Quốc có giấy phép xuất khẩu, hầu hết phải sử dụng trung gian để bán cho người mua nước ngoài, làm tăng đáng kể số lượng trung gian trong thị trường.
"Họ đang mua bán qua thương thảo trực tiếp, các giao dịch thẳng không cần giấy phép. Đây là những hành động thực dụng trong t́nh huống y tế khẩn cấp nhưng chúng cũng thường đi đôi với sự thiên vị, biển thủ và đội giá", Laurence Folliot Lalliot, giáo sư luật ở Paris, viết.
Tại Slovakia, Thủ tướng Peter Pellegrini tháng trước cho biết chính phủ của ông nhận ra rằng khi cần mua khẩu trang, tiền mặt là "vua". "Chúng tôi đă chuẩn bị 1,2 triệu EUR (1,3 triệu USD) tiền mặt trong một chiếc vali và dự định điều chuyên cơ của chính phủ đến lấy khẩu trang từ nhà cung cấp Trung Quốc", Pellegrini kể. "Tuy nhiên, một người từ Đức đến trước, trả nhiều tiền hơn và lấy mất chúng".
Ngay cả trong Liên minh châu Âu, khủng hoảng đă khiến một số chính phủ tịch thu vật tư vốn dành cho quốc gia khác.
Cộng ḥa Czech tháng trước nói họ tịch thu từ những kẻ buôn lậu hàng ngh́n khẩu trang được rao bán đội giá. Tuy nhiên, khẩu trang sau đó được phát hiện là hàng do Trung Quốc tặng Italy. Czech bị cáo buộc "trộm" hàng của Italy nhưng họ bác bỏ và cho biết đă chuyển bù cho Italy.
Tờ L'Express của Pháp đưa tin Paris đă tịch thu lô khẩu trang từ nhà sản xuất Thụy Điển Molnlycke đang trên đường đến Tây Ban Nha và Italy.
"Chúng tôi hy vọng Pháp nhanh chóng chấm dứt việc tịch thu vật tư y tế và cố gắng đảm bảo chuỗi cung ứng và vận chuyển hàng hóa", Bộ Ngoại giao Thụy Điển ra tuyên bố ngày 3/4. "Thị trường chung phải hoạt động suôn sẻ, đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng".
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
