Người phụ nữ bị lừa bán sang Trung Quốc vừa mới đây đă trở về nhà. Mới đầu cô được rủ "đi làm ăn" và sau đó bị lừa bán làm vợ cho nhiều người và cuối cùng là một động mại dâm.

Trong căn nhà sàn nằm ven sườn đồi khu C̣n I, xă Thu Ngạc, huyện Tân Sơn, chị Hà Thị Chiến, 42 tuổi vẻ trầm ngâm, gục đầu lên vai cô em gái. Sau 10 ngày về lại với gia đ́nh, những kư ức tuổi thơ dần trở lại trong đầu chị.
"Ngày xưa bố hay bắt cóc, nhái làm thịt cho chị em ḿnh ăn, đi hái măng đắng, đào sắn trong rừng nữa", chị Chiến nói như reo. "Đúng rồi, đúng rồi", Thuận, cô em gái thứ năm khích lệ.
Nghe tin Chiến trở về, Thuận bắt xe từ quê chồng ở Thái B́nh lên Phú Thọ để gặp mặt người chị gái đă bặt tin tức 24 năm qua. Những ngày sau đó, cô em gái luôn ở bên vỗ về, an ủi để người chị thiệt tḥi dần b́nh tâm và làm quen với cuộc sống mới.
Hà Thị Chiến là người con thứ hai - xinh xắn nhất trong 6 người con gái của ông Hà Văn Hoạt (68 tuổi) và bà Hoàng Thị Liếng (70 tuổi). Nhà nghèo v́ đông con, thất học, năm 1996, khi vừa tṛn 18 tuổi chị Chiến theo người quen đi làm ăn, kiếm tiền đỡ đần bố mẹ. "Lúc đi em ấy dặn: Con đi kiếm tiền đến khi nào xây được nhà cho bố mẹ con mới về, đừng chờ", người chị cả tên Đón nhớ lại.
Hết xuân đến đông, gia đ́nh ông Hoạt đợi măi không thấy con về. Năm người con gái của ông lần lượt được gả chồng, nhưng Chiến vẫn biền biệt. Ông bố đi lại tập tễnh và người mẹ bại liệt, thu nhập của cả gia đ́nh chỉ nhờ nương rẫy nên không có điều kiện t́m con. "Con ḿnh mất tích sao không tiếc nhớ, nhưng có nhớ cũng không biết cách nào để t́m", người đàn ông dân tộc Mường ngồi trong ngôi nhà sàn bao quanh là đồi núi, nói.
24 năm con gái mất tích, nỗi nhớ của vợ chồng ông nguôi dần. Đột nhiên, cuối tháng 3 năm nay, công an xă Thu Ngạc thông báo đă t́m thấy chị Chiến và cho gia đ́nh ông Hoạt nói chuyện qua video để xác nhận.
"Các chú công an bật video điện thoại lên để tôi nh́n. Tôi không nhớ tên bố, tên mẹ nhưng nh́n mặt là nhận ra ngay", chị Chiến nói. Ngày 28/3, Cảnh sát h́nh sự Phú Thọ, công an xă Thu Ngạc đă đưa người phụ nữ lưu lạc gần một phần tư thế kỷ trở về gia đ́nh.
Trưa ngày cuối tháng 3, từng vạt nắng rải khắp sườn đồi, rọi vào ngôi nhà sàn cũ nát của gia đ́nh ông Hoạt. Đích thân ông lăo tấp tễnh ra đón con gái về. Nước mắt giàn giụa, ông nắm chặt tay con. Chiến quỳ sụp bên cạnh bố, mẹ và các chị em "khóc như trút hờn".
"Về đến nhà ḿnh rồi, về nhà rồi. Yên tâm nhé", giọng năm người chị, em gái đan xen vỗ về giúp chị Chiến b́nh tâm hơn.
Chị Chiến kể, năm đó chị bị lừa sang bên kia biên giới, đổi tên thành Đinh Thị Bích Hà rồi bán cho một người đàn ông Trung Quốc. "Tôi với ông ấy có một đứa con, ông ấy thương tôi, cho về gặp gia đ́nh nhưng lúc về tôi bị bán cho người khác", chị nói, thỉnh thoảng chêm vào đôi tiếng lạ.
Chị bỏ trốn bốn lần. Mỗi lần bị bắt lại là một lần hứng những trận đ̣n và cuối cùng bị bán vào một động mại dâm. Lúc này, Chiến chỉ bập bẹ tiếng Việt, quên hết tiếng Mường và giao tiếp bằng tiếng địa phương ở Trung Quốc. "Tôi không biết chữ nên không biết ḿnh đă từng sinh sống ở những đâu ở đất nước này. Nhưng tôi vẫn khắc trong đầu địa chỉ nhà ḿnh, tên Hà thực chất là họ, c̣n tên thật của tôi là Chiến", chị nói.
Cuối năm 2019, một cô gái trẻ ở Ninh B́nh vừa bị bán vào động mại dâm nơi Chiến đang ở, rủ chị bỏ trốn. Một đêm, tranh thủ mọi người ngủ say, họ trèo qua cửa sổ thoát ra ngoài. Sau năm ngày vật vạ trong rừng, hai người phụ nữ Việt được một người đàn ông cho đồ ăn, dẫn đến tŕnh báo bộ đội biên pḥng tỉnh Lạng Sơn. Họ được cán bộ cho tiền bắt xe về quê.
Không biết chữ, trí nhớ th́ mơ hồ, Chiến bắt nhầm xe về Tam Kỳ, Quảng Nam. Giữa lúc Covid-19 bùng phát mạnh, chị phải đi cách ly 14 ngày v́ nói ḿnh từ Trung Quốc về. Hết thời hạn cách ly, Chiến được đưa vào Trung tâm bảo trợ xă hội tỉnh Quảng Nam. Hành tŕnh hồi hương nhiều xáo trộn khiến chị quên mất tên ḿnh.
"Lúc đó, chị ấy chỉ tŕnh bày ḿnh quê ở Thu Ngạc, Tân Sơn, Phú Thọ nên tŕnh báo. Trung tâm bảo trợ xă hội tỉnh Quảng Nam đă gửi công văn đề nghị địa phương hỗ trợ xác minh", Đại úy Trần Lê Dũng, trưởng công an xă Thu Ngạc cho biết. Tuy nhiên, không ai tên Đinh Thị Bích Hà ở địa phương mất tích như trong công văn nêu.
Công an xă đă phải khoanh vùng ở bốn khu xa xôi hẻo lánh nhất thuộc xă Thu Ngạc để t́m kiếm. Lực lượng chức năng đến nhà các trưởng xóm, trưởng khu trước đây ḍ hỏi. Sau một tháng, công an địa phương xác định được Đinh Thị Bích Hà chính là chị Hà Thị Chiến.
Ông Hoàng Văn Liêm, Chủ tịch UBND xă Thu Ngạc cho biết, gia đ́nh ông Hoạt thuộc hộ đặc biệt khó khăn. Sau khi chị Chiến đoàn tụ với gia đ́nh, các cấp địa phương đă hỗ trợ nhu yếu phẩm, tiền mặt... để chị tái ḥa nhập với cuộc sống tại quê nhà. Sau 6 tháng, chính quyền sẽ làm thủ tục pháp lư cần thiết để chị Chiến khôi phục đầy đủ quyền công dân.
Nói chuyện với người lạ qua điện thoại, ban đầu giọng chị Chiến run run, nhưng dần quen, chị mời khách "lên đây tao nấu măng đắng cho ăn". Buổi chiều, Chiến theo em gái đi hái rau rừng, tập chăn trâu. Chị đă bắt đầu nấu cơm ngày hai bữa, giặt đồ cho bố mẹ mỗi ngày "để dần dần báo hiếu".