Nhà báo William Pesek cho rằng, 10 năm sau, các sử gia kinh tế sẽ nh́n lại những ngày qua và coi đây là thời điểm Mỹ nhường lại tương lai kinh tế cho Trung Quốc.
Tuần này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh vừa đổ thêm 4.000 tỷ NDT (565 tỷ USD) vào nền kinh tế đang lao đao v́ dịch Covid-19. Con số 4.000 NDT nghe có vẻ quen thuộc với các sinh viên hồi năm 2008 và 2009. Đó chính là số tiền mà Bắc Kinh đă tung ra để cứu văn nhu cầu sụp đổ bởi vụ Lehman Brothers.
Gói cứu trợ nhanh chóng có hiệu quả. Trung Quốc sớm phục hồi sau vụ bê bối Phố Wall nhờ mạnh tay chi tiền vào cơ sở hạ tầng. Đến năm 2009, Bắc Kinh tăng tưởng 8,7% với những dự án công tŕnh công cộng khổng lồ từ đường cao tốc, cầu, cảng đến trung tâm thương mại của các ṭa nhà chọc trời.
Khả năng dẫn đầu trong tương lai
Hiện, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh công bố kế hoạch trị giá 600 tỷ USD để xây dựng thêm nhiều sân bay, đường sắt và mạng lưới điện.
Trong cùng 24 tiếng đó, lănh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ, nghị sĩ Mitch McConnell, không tán thành những nâng cấp tương tự đối với cơ sở hạ tầng của Mỹ.
"Cơ sở hạ tầng không liên quan đến đại dịch virus corona mà chúng ta đang trải qua và cố t́m cách để vượt qua", ông McConnell nhấn mạnh.
Lănh đạo phe đa số Thượng viện Mỹ Mitch McConnell (trái) phát biểu tại Pḥng Bầu dục hôm 27/3. Ảnh: Getty Images.
Theo nhà báo William Pesek của Forbes, tin vui đến với ông Tập. Hàng ngh́n tỷ USD mà chính phủ Trung Quốc chi cho kế hoạch Made in China 2025 đă đưa đất nước lên vị thế dẫn đầu về tương lai của trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, xử lư vi mô, năng lượng tái tạo, xe tự lái và robot.
"Chính Tổng thống Mỹ Donald Trump đă khiến kế hoạch của ông Tập trở nên dễ dàng hơn. Khi Trung Quốc chuẩn bị cho nền kinh tế toàn cầu năm 2025, Tổng thống Trump đang cố 'đưa than vĩ đại trở lại'", Forbes b́nh luận.
Trong khi đó, Trung Quốc, với hệ thống "ngân hàng bóng tối" trị giá 10.000 tỷ USD, tiếp tục phân bổ vốn một cách liều lĩnh. Số gói cứu trợ ngân hàng gần đây tăng vọt. Các nỗ lực giải cứu của Bắc Kinh đă làm nổi lên những vấn đề về kế toán và sự thiếu minh bạch nghiêm trọng tại Trung Quốc. Bê bối kế toán của "Starbucks Trung Quốc" Luckin Coffee là lời nhắc nhở rằng nền kinh tế hàng đầu châu Á vẫn chưa sẵn sàng cho thời kỳ toàn cầu.
Tuy nhiên, hơn 3 năm tại vị của Tổng thống Donald Trump không giúp nền kinh tế Mỹ có được sức mạnh cần thiết để giữ vị thế trên cơ Trung Quốc. Chính sách chiến tranh thương mại và bảo hộ của ông chủ Nhà Trắng có thể hiệu quả vào năm 1985. Nhưng ở năm 2020, đ̣n thuế của ông Trump có tác dụng ngược khi nền kinh tế toàn cầu chật vật v́ dịch Covid-19.
Nước đi sai
Ông Trump không tăng khả năng cạnh tranh, năng suất hay tạo ra cơ hội đổi mới. Ông cắt giảm đầu tư vào giáo dục, đào tạo và y tế. Đảng Cộng ḥa của Tổng thống Trump làm ngơ cơ sở hạ tầng. Thay vào đó, tổng thống Mỹ cắt giảm thuế cho các tỷ phú mà không hề khuyến khích doanh nghiệp tăng tiền lương hay đẩy mạnh khả năng cạnh tranh.
Theo Forbes, trong vài năm qua, ông Trump đă làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo bằng cách đặt nới lỏng tiền tệ lên trên cải cách cấu trúc. Đó là lỗi mà Nhật Bản mắc phải từ những năm 1950. Một ḿnh kích thích kinh tế không thể sửa sai hay tăng hiệu quả nền kinh tế.
Cơ sở hạ tầng đổ nát của Mỹ có thể cần đến 600 triệu USD, hay thậm chí 2.000 tỷ USD. Nó không chỉ nhanh chóng tạo ra việc làm mà c̣n chuẩn bị tốt hơn cho nước Mỹ vào năm 2025, trước khi bị Trung Quốc vượt mặt.
Có một thực tế khác là sự bùng phát của dịch virus corona đến từ Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) giờ gây bất lợi cho tổng thống Mỹ. Theo Forbes, Trung Quốc rơ ràng cần chịu trách nhiệm về việc xử lư đại dịch Covid-19. Nhưng những tṛ hề và lời nói dối của ông Trump đă làm chệch hướng sự chỉ trích.
Trung Quốc trở nên tỉnh táo hơn khi đặt cạnh h́nh ảnh tức giận của tổng thống Mỹ trên Twitter. Ảnh: Getty Images.
Mỗi cơn thịnh nộ của tổng thống Mỹ trên Twitter chỉ khiến Trung Quốc trông nghiêm túc và tỉnh táo hơn. Mỗi mối đe dọa về thuế quan hay yêu cầu các khoản chi cho quân đội của Tổng thống Trump lại vô t́nh giúp cho Bắc Kinh.
Trong khi đó, thời kỳ cải cách cơ sở hạ tầng mà ông McConnell đánh mất có thể đi cùng cuộc chiến giữa Mỹ - Trung Quốc suốt nhiều thập kỷ tới.
Đến năm 2025, các nhà đầu tư Mỹ có lẽ sẽ ước họ có thể tự thiết kế một thực tại khác cho riêng ḿnh. Đó là nơi mà Tổng thống Trump và ông McConnell ủng hộ kế hoạch ngăn chặn t́nh trạng trượt dốc về cơ sở hạ tầng của Mỹ. Và khi nguy cơ này biến thành sự thật, các sử gia kinh tế sẽ nh́n lại những ngày vừa qua và nuối tiếc.
VietBF@sưu tập