Nghiên cứu mới cho thấy vaccine của hăng dược Moderna đặc hiệu trên biến chủng phổ thông nhất của nCoV.
Đột biến này tên gọi D614G, là một trong những chủng phổ thông, có mức độ lây lan rộng răi tại Mỹ và châu Âu. Các phân tích trước đó chỉ ra rằng chủng virus tồn tại ở hơn 70% ca nhiễm được xác nhận trên toàn thế giới, gần 100% tại châu Âu.
So với các đột biến khác, D614G có mức độ nhân lên cao trong đường hô hấp, lây lan hiệu quả hơn từ người sang người.
Trong quá tŕnh nghiên cứu, các chuyên gia từ Mỹ, dẫn đầu bởi Giáo sư Drew Weissman từ Đại học Pennsylvania, đă cố gắng t́m hiểu liệu chủng này có thể "né" được các phản ứng miễn dịch do vaccine kích hoạt hay không.
Phương pháp của họ là tạo ra các giả dạng virus (pseudovirus - PSV), sau đó tiêm vaccine vào người, khỉ và chuột, tiến hành lấy mẫu máu sau vài tuần, khi kháng thể đă được sản xuất. Kết quả cho thấy miễn dịch được kích thích bởi liều tiêm có khả năng liên kết với giả dạng virus chứa gene của đột biến D614G cao gấp 4 lần so với thông thường.
nCoV đang trong quá tŕnh nhân lên. Ảnh: CGTN
"Như vậy, biến chủng này không thể ‘trốn khỏi’ loại vaccine hiện tại", ngược lại, nó c̣n dễ bị kháng thể tiêu diệt hơn, các chuyên gia nêu rơ trong báo cáo xuất bản hôm 25/7, trên trang web Medrxiv.org, dành riêng cho những công tŕnh chưa được b́nh duyệt.
Đối với giới nghiên cứu, kết quả này không quá bất ngờ.
Trên thực tế, trong quá tŕnh đột biến, nCoV tạo ra những tinh chỉnh nhỏ trong gai protein, giúp chúng dễ dàng "bám dính" vào tế bào vật chủ. Tuy nhiên, điều này cũng khiến kháng thể liên kết hiệu quả với virus hơn.
"Dễ bị tấn công bởi kháng thể chính là ‘cái giá’ D614G phải trả để xâm nhập vào tế bào người một cách thuận lợi", Giáo sư Drew Weissman giải thích.
Vaccine từ Moderna là một trong những "ứng viên" đầu tiên ở Mỹ bước vào thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba. Các khâu đầu tiên được bắt đầu trong tuần này.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đến nay có ít nhất 25 loại vaccine Covid-19 đang trong quá tŕnh thử nghiệm trên người. Hầu hết được điều chế dựa trên tŕnh tự gene virus được Trung Quốc công bố hồi đầu tháng 1, không có đột biến D614G. Biến chủng này đă được phát hiện ở đại lục, song nó khá hiếm.
Một nghiên cứu của Đại học Y Trùng Khánh, công bố tháng trước, phát hiện ra rằng kháng thể tạo ra bởi một bệnh nhân Trung Quốc đă khỏi Covid-19 không thể vô hiệu hóa một chủng đột biến của nCoV. Kết quả tương tự được Nhóm Y tế AI, Tập đoàn Công nghệ IBM, ghi nhận.
Như vậy, thử nghiệm vaccine của nhóm Giáo sư Weissman trở thành niềm hy vọng đối với nhân loại. Song, nhà dịch tễ giấu tên của chính quyền Bắc Kinh nhận định nhiều yếu tố c̣n khá khó hiểu.
"Đây có thể là tin tốt, nhưng c̣n quá sớm để ăn mừng mà không có bằng chứng trực tiếp", ông nói.
Công tŕnh riêng biệt của các nhà khoa học Đại học California, Berkeley, cho thấy biến chủng D614G đă tiếp tục tiến hóa thành hai nhánh khác nhau. Một loại chiếm ưu thế ở Mỹ, c̣n lại phổ biến ở châu Âu. Tỷ lệ tử vong tăng khi hai chủng lưu hành cùng nhau trong một cộng đồng. Đây có thể là kết quả của quá tŕnh nhiễm trùng nối tiếp, bởi các chủng D614G khác nhau có thể "đánh lừa" hệ miễn dịch của con người, khiến nó tạo ra quá nhiều kháng thể, gây tử vong.
Trong cuộc họp ban chỉ đạo sáng 27/7, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long cũng cho biết nguồn gene nCoV từ các bệnh nhân Covid-19 ở Đà Nẵng là chủng virus mới xuất hiện tại Việt Nam. Song chưa rơ liệu đây có phải D614G hay không.
VietBF @ Sưu tầm