Nhà nghiên cứu Zhengdong Cheng bị Mỹ bắ giữ vì không khai báo tham gia chương trình tuyển dụng người tài của chính phủ Trung Quốc khi làm ở NASA.
Bộ Tư pháp Mỹ hôm 24/8 cho biết vụ bắt giáo sư Zhengdong Cheng của Đại học Texas A&M là động thái mới nhất trong chương trình "Sáng kiến Trung Quốc" của cơ quan này. Đây là chiến dịch sâu rộng nhằm vào các học giả ở Mỹ bị cáo buộc nhận tiền, nhà và lợi ích khác từ chính phủ Trung Quốc nhưng không thông báo cho trường đại học hay chính phủ Mỹ.
Giáo sư Cheng, 53 tuổi, đang đối mặt các cáo buộc âm mưu phạm tội, khai báo gian dối và lừa đảo qua mạng lưới thông tin liên lạc. Âm mưu phạm tội và khai báo gian dối có thể khiến Cheng đối mặt mức án 5 năm tù cho mỗi tội danh, trong khi tội lừa đảo qua mạng lưới thông tin liên lạc có thể dẫn tới mức án 20 năm tù.
"Một lần nữa, chúng ta đã chứng kiến hậu quả có thể phát sinh khi không tiết lộ việc tham gia vào chương trình tuyển dụng người tài của chính phủ Trung Quốc", John Demers, Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ về an ninh quốc gia, cho biết.
Giáo sư Zhengdong Cheng. Ảnh: Đại học Texas A&M.
Bộ Tư pháp Mỹ không tiêt lộ giáo sư Cheng có mang quốc tịch Trung Quốc hay không. Tuy nhiên, theo thông tin trên trang web của Đại học Texas A&M, nơi Cheng là giáo sư kỹ thuật hóa học, ông đã nhận bằng cử nhân và thạc sĩ tại các trường đại học Trung Quốc trước khi lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton, New Jersey, năm 1999.
Theo đơn kiện, Cheng làm việc tại Đại học Texas A&M từ năm 2004 và đã tham gia vào nhiều dự án nghiên cứu trong nhiều năm, bao gồm cả dự án ở NASA, được chính phủ liên bang tài trợ gần 750.000 USD.
Khi Cheng và cộng sự nộp đơn xin tài trợ, ông không tiết lộ đã chấp nhận giảng dạy được trả lương tại một số cơ sở học thuật ở Trung Quốc. Ông cũng bị cáo buộc tham gia chương trình tuyển dụng nhân tài của chính phủ nước này.
Theo Bộ Tư pháp Mỹ, đây là chương trình được thiết kế để thu hút, chiêu mộ và nuôi dưỡng tài năng khoa học cấp cao nhằm thúc đẩy sự phát triển khoa học, thịnh vượng kinh tế và an ninh quốc gia của Trung Quốc. Bộ này cho biết thêm khoảng 80% các vụ truy tố gián điệp kinh tế được họ thực hiện từ năm 2018 đều là những "cáo buộc về các hành vi có lợi cho nhà nước Trung Quốc".
Vụ bắt giáo sư Cheng diễn ra một tháng sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston, Texas, với cáo buộc gián điệp, khiến quan hệ song phương ngày càng căng thẳng.
Bộ Tư pháp Mỹ tháng trước cũng thông báo truy tố 4 nhà khoa học Trung Quốc vì che giấu quan hệ với quân đội. Bắc Kinh ngay lập tức cáo buộc Washington "theo dõi, quấy rối và cố tình bắt" các sinh viên, nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Mỹ.
VietBF@sưu tập