Ligen Eliyas xoay cần thủy lực máy xúc, đẩy tảng đá khổng lồ xuống sông Zanskar, dọn chỗ xây con đường chiến lược Ấn Độ gấp rút hoàn thành gần biên giới Trung Quốc.
Công trường gần làng Chilling ở vùng Ladakh, cách nơi xảy ra cuộc đối đầu nghiêm trọng nhất giữa Ấn Độ và Trung Quốc gần 50 năm qua khoảng 250 km về phía tây.
Ligen Eliyas, công nhân lái máy xúc của BRO, nghỉ giải lao trong giờ làm việc hôm 17/9. Ảnh: Reuters.
Khi hoàn thiện, nó sẽ là lối đi duy nhất để tiếp cận phần lớn Ladakh, bao gồm cả khu vực biên giới. Điều này sẽ giúp Ấn Độ ngang hàng với Trung Quốc, nơi có mạng lưới đường bộ và sân bay trực thăng ở ngay biên giới.
"Nó sẽ giúp quân đội di chuyển dễ dàng hơn sau khi hoàn thiện", Eliyas nói, quần áo và mặt bám đầy bụi.
Cuộc xung đột kéo dài ở khu vực phía tây Himalaya xa xôi đã nổ ra một cuộc đụng độ đẫm máu hồi tháng 6, khi 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng và phía Trung Quốc không rõ thương vong. Hai người khổng lồ châu Á này từng xảy ra chiến tranh biên giới đẫm máu ngắn ngủi năm 1962.
Đường cao tốc Nimmu-Padam-Darcha (NPD) dài 283 km, nơi Eliyas đang làm việc, dự kiến sẽ hoàn thành trong ba năm. Nó làm nổi bật những nỗ lực của Ấn Độ, những cố gắng nhân đôi sau căng thẳng mới nhất, để phát triển cơ sở hạ tầng quan trọng gồm đường bộ, đường hầm, cầu và sân bay, dọc biên giới 3.500 km chưa phân định với Trung Quốc.
Con đường nối với một đường hầm dài 8,8 km mà Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi sẽ khánh thành trong vài tuần nữa, thông ra sa mạc tuyết Ladakh giáp Tây Tạng.
Hai đường cao tốc chính nối Ladakh với phần còn lại của Ấn Độ bị đóng cửa ít nhất 4 tháng trong mùa đông. Cách duy nhất để chu cấp nhu yếu phẩm cho Ladakh trong những tháng này là vận chuyển hàng không.
Với hàng nghìn binh sĩ đóng quân ở biên giới và không có dấu hiệu rút quân, Ấn Độ đang đẩy mạnh hơn việc phá núi làm đường xuyên Himalaya.
"Chúng tôi sẽ không lùi bước trước bất kỳ khó khăn nào vì lợi ích của đất nước", Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh phát biểu trước quốc hội tháng này, cho biết chính phủ đã tăng gấp đôi ngân sách cho xây dựng cơ sở hạ tầng ở biên giới với Trung Quốc.
Các quan chức Ấn Độ cho hay việc gấp rút xây dựng trong mùa hè này đã bị Trung Quốc cáo buộc gây bất ổn ở khu vực vùng núi. Nhưng Trung Quốc đã xây dựng cơ sở hạ tầng của mình ở đây nhiều năm trước, và Ấn Độ cần bắt kịp.
"Trung Quốc không công nhận cái gọi là 'Lãnh thổ liên minh Ladakh' do Ấn Độ thiết lập trái phép và phản đối việc xây dựng cơ sở hạ tầng tại khu vực biên giới nhằm mục đích kiểm soát quân sự", văn phòng phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố.
Theo thỏa thuận gần nhất của hai bên, không bên nào được thực hiện bất kỳ hành động nào làm phức tạp thêm tình hình ở khu vực biên giới.
Ladakh tách khỏi Kashmir, khu vực do Ấn Độ quản lý, vào tháng 8 năm ngoái sau khi New Delhi tước quyền tự trị của khu vực núi Himalaya, nơi đa số người Hồi giáo sinh sống.
Mạng lưới đường bộ, đường sắt, kho hậu cần và sân bay trực thăng của Trung Quốc giúp quốc gia này có thể chuyển quân nhanh chóng tới khu vực trong vòng vài giờ, theo Rajeswari Pillai Rajagopalan, chuyên gia của Quỹ Nghiên cứu Quan sát viên, một tổ chức nghiên cứu tại New Delhi. Ngược lại, Ấn Độ sẽ mất nhiều ngày để triển khai quân đội tương tự.
"Việc xây dựng cơ sở hạ tầng của Trung Quốc không chỉ nhằm triển khai lực lượng nhanh chóng mà còn giúp duy trì lực lượng ở khu vực đó trong thời gian dài hơn", Rajagopalan nói.
NK Jain, chỉ huy của Tổ chức Đường Biên giới (BRO), đơn vị xây dựng của nhà nước Ấn Độ, cho biết dự án NPD bắt đầu năm 1999 nhưng đóng băng nhiều năm mãi tới vài năm trước. Kể từ đó, BRO đã xây khoảng 100 km dự án NPD, hoàn thiện 11 trong số 15 cây cầu chính trên tuyến đường.
"Công việc của chúng tôi đang diễn ra với tốc độ gấp đôi trong hai năm qua", Jain nói.
B Kishen, kỹ sư điều hành của BRO chịu trách nhiệm giám sát dự án gần Chilling, cho hay máy khoan đang đẩy thuốc nổ vào sâu hơn và nhanh hơn để thổi bay núi, cải thiện tốc độ xây dựng.
Một chiều gần đây, hàng chục công nhân đang dọn dẹp đất đá trên đoạn đường mới vừa cho nổ. Cách đó vài km, một nhóm khác chui dưới gầm máy xúc khi chất nổ thổi tung phần núi để dọn chỗ xây đoạn đường khác.
Công việc sẽ tiếp tục suốt mùa đông khắc nghiệt, khi nhiệt độ xuống dưới âm 40 độ C và gió lớn ở độ cao trên 3.300 mét so với mực nước biển khiến việc làm đường càng khó khăn hơn, Kishen nói.
Chính phủ đã xác định 74 tuyến đường chiến lược quan trọng dọc biên giới Trung Quốc, trong đó 61 tuyến thuộc BRO chạy qua 3.300 km biên giới. Báo cáo của ủy ban quốc hội hồi tháng 3 lưu ý BRO đã hoàn thành 75% khối lượng công việc.
Mạng lưới đường bộ khi hoàn thiện sẽ cắt ngắn thời gian di chuyển giữa các căn cứ quân sự quan trọng của Ấn Độ, cho phép điều động quân nhanh hơn và tuần tra ở một số khu vực dễ dàng hơn, theo một quan chức Ấn Độ.
"Nó sẽ giúp giảm chi tiêu quân sự", quan chức này nói, cho hay đường bộ phù hợp di chuyển dưới mọi loại thời tiết sẽ thay thế chi phí hoạt động vận tải hàng không tốn kém trong những tháng mùa đông.
"Chúng tôi sẽ có cơ hội tốt hơn để bắt kịp với tốc độ của Trung Quốc", ông nói.
