Rơ ràng cơ hội tái đắc cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang mờ dần khi số phiếu bầu được tính ở các bang chiến trường nhiều hơn cho ông Joe Biden, khiến các chuyên gia Trung Quốc suy đoán rằng Phó tướng Mike Pence không xuất hiện cho thấy Trump đă thất bại dù kết quả bầu cử vẫn đang được kiểm.
Tổng thống Donald Trump.
Các nhà phân tích cho biết đảng Cộng ḥa, những người có khả năng sẽ giữ thế đa số tại Thượng viện, đang giữ khoảng cách với tổng thống, đây là một dấu hiệu rơ ràng cho thấy Trump thất bại.
Suy đoán về sự vắng mặt của Phó Tổng thống Mike Pence
Cơ hội tái đắc cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang mờ dần khi số phiếu bầu được tính ở các bang chiến trường nhiều hơn cho ông Joe Biden.
Trong ngày 6/11 (theo giờ Mỹ), ứng viên Joe Biden đă dẫn đầu ở bang Pennsylvania (20 phiếu đại cử tri) so với đương kim Tổng thống Donald Trump. Ông Biden đă tiếp tục mở rộng lợi thế của ḿnh ở bang Nevada và vượt qua Trump ở bang Georgia (16 phiếu đại cử tri), tiến gần hơn đến việc đảm bảo 270 phiếu đại cử tri cần thiết để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Khi kết quả kiểm phiếu đẩy ông Biden đến gần hơn với chiến thắng, ông Donald Trump nói trong một cuộc họp báo từ Nhà Trắng vào tối thứ Năm rằng cuộc bầu cử đang bị "đánh cắp" khỏi chiến dịch tranh cử của đảng Cộng ḥa.
Ông Trump và ông Mike Pence.
Dù không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào tại thời điểm đó, ông Trump nói rằng có hiện tượng “tham nhũng và gian lận” ở các bang mà ông Biden đang lật ngược kết quả, và dự đoán sẽ "rất nhiều vụ kiện tụng" v́ "không thể chấp nhận có một cuộc bầu cử bị đánh cắp như thế này.".
Các nhà phân tích Trung Quốc cho biết đảng Cộng ḥa, những người có khả năng sẽ giữ thế đa số tại Thượng viện, đang giữ khoảng cách với chính ông Donald Trump, đây là một dấu hiệu rơ ràng cho thấy Trump thất bại.
Ông Jin Canrong, Phó hiệu trưởng của Trường Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Renmin của Trung Quốc, nói với báo chí nước này hôm thứ Sáu rằng “mặc dù Trump có kế hoạch thách thức pháp lư, khả năng ông thay đổi t́nh h́nh là rất thấp”.
"Tại cuộc họp báo của Trump, Phó Tổng thống Mike Pence không xuất hiện. Điều này có nghĩa là đảng Cộng ḥa đang giữ khoảng cách với Trump, và thậm chí có thể đang bỏ rơi ông ấy" – ông Jin nhận định.
Phó Tổng thống Mike Pence phát biểu tại Nhà Trắng cùng vợ chồng nhà lănh đạo Mỹ Donald Trump nhưng chỉ một lần duy nhất vào đêm ngày 3/11 khi ông Trump tự tin tuyên bố chiến thắng sớm.
Theo số liệu của hăng tin AP, đảng Cộng ḥa đă giành được 48 ghế tại Thượng viện, cách xa đa số 3 ghế, trong khi đảng Dân chủ có 46 ghế tính đến thời điểm cuối ngày 6/11 (theo giờ Hoa Kỳ) và được báo chí đăng tải.
Ông Jin nói thêm rằng: “Nếu không có sự ủng hộ từ đảng Cộng ḥa, những thách thức pháp lư của ông Trump ở nhiều bang chiến trường khó có thể nhận được đủ nguồn lực chính trị, hậu cần và tài chính”.
Không có hậu bầu cử tốt đẹp cho Trump và cả nước Mỹ?
Truyền thông ở Trung Quốc cho rằng, “trong khi Trump có lập trường đấu tranh đến cùng, những người ủng hộ ông, đặc biệt là ở các bang chiến trường quan trọng này, dường như trở nên phi lư hơn - đưa ra các lời đe dọa trực tuyến, tăng cường biểu t́nh, lan truyền thông tin chưa được xác minh về cuộc bầu cử "gian lận và tham nhũng" hoặc dàn dựng các cuộc biểu t́nh tại các địa điểm kiểm phiếu”.
Shen Yi, một chuyên gia về chính trị Hoa Kỳ và quan hệ quốc tế tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, nói với một tờ báo lớn ở Trung Quốc hôm thứ Năm rằng cả hai bên đang cố gắng sử dụng mạng xă hội để tổ chức những nỗ lực cuối cùng nhằm tác động đến quá tŕnh kiểm phiếu, nhưng khó có khả năng xảy ra hỗn loạn trên toàn quốc.
Bà Kamala Harris (liên minh, dự kiến sẽ là Phó Tổng thống nếu ứng viên đảng Dân chủ thắng cử) và ông Joe Biden luôn xuất hiện cùng nhau trong những ngày quan trọng này - ảnh tư liệu.
"Một số người ủng hộ Trump cấp tiến đang chơi những chiêu tṛ cũ như truyền bá thông tin chưa kiểm chứng và tung ra các tuyên truyền bè phái và chống chủ nghĩa trí thức. Nhưng có vẻ như các nền tảng mạng xă hội và truyền thông chính thống của Mỹ đang chứa đựng tiếng nói của họ" – chuyên gia Shen nhận định nói.
Truyền thông Mỹ trước đó cũng đưa tin rằng nhiều người ủng hộ Trump đă trở thành trung tâm của thông tin sai lệch và hận thù, gieo rắc các thuyết âm mưu và tuyên bố chưa đúng sự thật rằng việc kiểm phiếu đă bị gian lận, và kêu gọi biểu t́nh.
Ví dụ, mạng xă hội lớn nhất hành tinh Facebook hôm thứ Năm đă cấm một nhóm lớn có tên "Stop the Steal" mà những người ủng hộ Trump đă sử dụng để tổ chức các cuộc biểu t́nh phản đối việc kiểm phiếu tổng thống.
Một số thành viên của "Stop the Steal" đă kêu gọi bạo lực, và nhiều đảng viên Đảng Dân chủ tuyên bố chính "Stop the Steal" đang "ăn cắp" cuộc bầu cử.
Trong khi đó, mạng Twitter đă đ́nh chỉ vĩnh viễn một tài khoản thuộc về cựu chiến lược gia chính của Nhà Trắng Steve Bannon sau khi ông này đề nghị sáng thứ Năm rằng Tiến sĩ Anthony Fauci và Giám đốc FBI Christopher Wray nên bị "chặt đầu". B́nh luận của ông Steve Bannon xuất hiện trong một video đăng trên Facebook, YouTube và Twitter.
Ông Bannon tuyên bố rằng “Trump đă giành được sự tái cử, mặc dù một số bang quan trọng vẫn c̣n quá gần để kêu gọi, và nói rằng ông Trump nên sa thải Fauci và Wray”.
Những người ủng hộ đảng Cộng ḥa phản đối bầu cử v́ Biden đang thắng.
Bên cạnh việc tổ chức các cuộc biểu t́nh, những người ủng hộ Trump cũng bị phát hiện gieo rắc bạo lực. Theo báo The Hill, một cảnh sát Colorado tên là Jason Taft đă được tạm đ́nh chỉ sau khi chia sẻ một bài đăng trên Facebook đe dọa đảng Dân chủ và kêu gọi những người ủng hộ Biden "vui ḷng gặp tôi tại chiến trường.".
Viên chức này cũng để lại b́nh luận trên Facebook rằng "Tôi đă sẵn sàng rời bỏ công việc của ḿnh chỉ để có thể làm tổn thương những người hành động như họ để họ biết cuộc sống thực là như thế nào.".
Đe dọa người khác và lan truyền thông tin sai lệch không chỉ là những ǵ những người ủng hộ Trump đang làm để giúp ông. Sau khi video cố vấn tinh thần của Trump, Paul White, dẫn đầu một buổi lễ cầu nguyện kỳ lạ cho chiến thắng của ông được lan truyền, những người ủng hộ Trump khác đă được nh́n thấy quỳ gối và cầu nguyện bên ngoài Văn pḥng Cục Bầu cử Quận Clark ở Nevada vào đêm thứ Năm.
Chuyên gia Shen cho biết, “đây là lần đầu tiên hầu hết mọi lực lượng chính trị trong hệ thống chính trị Hoa Kỳ, ngoại trừ quân đội, đều tham gia vào cuộc bầu cử và có thể có những tương tác rất căng thẳng.
Đây là cơ hội quan trọng và chưa từng có để người dân và học giả Trung Quốc nghiên cứu và quan sát các vấn đề của nền dân chủ hiện đại của Hoa Kỳ”.
Khả năng bạo loạn sẽ phụ thuộc vào hành động của bên thất cử
Phe ủng hộ Dân chủ biểu t́nh phản đối ông Trump và ông Mike Pence tranh cử.
Ông Shen cho biết: “Sự bất ổn sẽ diễn ra ở mức độ nào phụ thuộc vào chính quyền bang và các cơ quan thực thi pháp luật ở các bang chiến trường đó - khuyến khích hoặc thông đồng với những người biểu t́nh, hoặc trấn áp họ”.
Cảnh sát ở Portland đă bắt giữ 11 người và thu giữ pháo hoa, búa và một khẩu súng trường sau các cuộc biểu t́nh hôm thứ Tư, một đêm sau khi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ - hăng Reuters của Anh đưa tin.
Một số nhà quan sát cho biết những người ủng hộ cấp tiến ở cơ sở của ông Donald Trump vẫn đang hợp tác với tổng thống để gây áp lực lên quá tŕnh kiểm phiếu và giới truyền thông, v́ vậy Trump có thể muốn sử dụng chúng để gây thêm bất ổn và bạo loạn dân sự, đồng thời buộc Đảng Dân chủ không săn lùng ông v́ bị cáo buộc thuế gian lận và các vấn đề khác sau khi ông rời Nhà Trắng nếu thất cử.
"Điều này sẽ rất nguy hiểm cho Trump và gia đ́nh của ông ấy, bởi v́ nếu Trump sử dụng những người ủng hộ ḿnh để gây thêm thiệt hại cho xă hội Hoa Kỳ, ông ấy phải chịu trách nhiệm, và Đảng Dân chủ và chính quyền Biden sẽ không để ông ấy ra đi dễ dàng" – chuyên gia Jin lưu ư thêm.
Nhưng, theo vị hiệu phó người Trung Quốc này, “dựa trên số phiếu bầu mà Trump có được lần này, các lực lượng chính trị dân túy và cực hữu đă bị đánh giá thấp hơn ở Mỹ. V́ vậy, nếu chính quyền Biden trong tương lai muốn “săn lùng Trump và tống ông vào tù” sau khi ông rời nhiệm sở, điều này sẽ rất rủi ro v́ nó sẽ khiến những người ủng hộ Trump tức giận và gây ra t́nh trạng bất ổn trên toàn quốc”.