Khám phá hang Thẳm Khến. Đây chính là kiệt tác của thiên nhiên. Hang động này nằm tại bản Nà Xa, xã Mường Đun, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên. Nó được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích quốc gia vào ngày 27/10/2020.
Danh lam thắng cảnh - hang động Thẳm Khến là điểm đến độc đáo của Điện Biên.
Theo tiếng của dân tộc Thái địa phương: Thẳm là hang động, Khến là một loại rau có vị đắng và ngọt, loại rau này mọc nhiều trước cửa hang. Dịch nôm na thì Thẳm Khến nghĩa là "hang động có nhiều cây rau Khến".
Hang động Thẳm Khến được phát hiện trong quá trình người dân đi làm nương.
Được chính quyền tuyên truyền, phổ biến, nhân dân trong xã có ý thức gìn giữ, bảo vệ nên hang động vẫn còn nguyên vẹn.
Hang động Thẳm Khến là nơi hội tụ nhiều tính chất đa dạng của thiên nhiên như: Địa chất, địa mạo, địa hình, khí hậu, sinh học, sinh thái và cảnh quan môi trường.
Hang nằm trong dãy núi đá vôi, kiểu địa hình karst hoà tan (là hiện tượng phong hóa đặc trưng của núi đá vôi bị nước chảy xói mòn), được hình thành do quá trình kiến tạo địa chất của Trái đất cách ngày nay hàng triệu năm.
Thẳm Khến có hai hang động. Hang thứ nhất có chiều sâu khoảng 160m, được chia làm 3 khoang chính. Hang thứ hai có chiều sâu khoảng 280m, chia làm hai khoang và hai ngách nhỏ.
Hang động nằm ở độ cao khoảng 800m so với mực nước biển.
Trong hang có rất nhiều các nhũ đá màu vàng, xám, xanh rêu, phần lớn nền hang động là đất, cát, các cột đá, chuông đá…
Càng vào sâu bên trong hang động càng thấy nhiều hơn vẻ đẹp sinh động và lộng lẫy mà thạch nhũ tạo nên hình các con vật như: Voi, rồng, phượng, rùa, các loại chim… đang ẩn mình trong thảm thực vật được tạo ra bởi những nhũ đá, muôn hình thù và dáng vẻ sinh động khác nhau.
Vách và nền hang động thứ nhất có những nhũ đá màu vàng hình thù kỳ lạ, nổi bật hơn cả là trụ đá to mọc giữa trung tâm khoang.
Xung quanh là những phiến đá nối tiếp nhau từ cao xuống thấp như những ruộng bậc thang, với các đường nét rõ ràng như được chạm trổ tỉ mỉ từng chi tiết.
Ánh sáng tự nhiên của một ô thoáng rộng 0,2 - 0,3m từ trên đỉnh núi chiếu thẳng xuống nền của khoang thứ ba, được người dân nơi đây ví là "giếng trời", làm cảnh vật nơi đây thêm phần lung linh, huyền ảo.
Hang động Thẳm Khến là vẻ đẹp được thiên ban tặng cho nơi đây, là điểm tham quan thú vị. Ngoài thăm hang động, du khách còn được khám phá diện mạo của núi đá tai mèo và trải nghiệm quá trình canh tác hoa màu bên hốc đá của người dân địa phương, thưởng thức các món ăn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Danh lam thắng cảnh hang động Thẳm Khến đến nay vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ, là tuyệt tác được tạo nên từ thiên nhiên. Không gian và cảnh vật xung quanh hang động đến nay còn giữ được nguyên vẹn.
VietBF@ sưu tầm.